Trên trang Twitter cá nhân, ông Donald Trump cho rằng, cuộc gặp với Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker diễn ra một cách tuyệt vời và đã có một sự “đột phá” mà không ai nghĩ có thể xảy ra. Tuyên bố này của ông Donald Trump hoàn toàn đúng với thực tế, bởi cách đây ít lâu, nhà lãnh đạo Mỹ vẫn còn cho rằng châu Âu là “kẻ thù” về thương mại của nước này. Trong khi đó, các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) cũng tỏ ra khá cứng rắn trước các cảnh báo thương mại của chính quyền Washington. Thế nhưng, điều không ai ngờ tới đó đã thực sự diễn ra sau cuộc gặp kéo dài chỉ vẻn vẹn hai giờ đồng hồ tại Nhà Trắng.

leftcenterrightdel
Tổng thống Mỹ Donald Trump (bên phải) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker

Phát biểu tại buổi họp báo chung sau cuộc gặp, Tổng thống Donald Trump tuyên bố một “giai đoạn mới” trong quan hệ song phương đã được hai bên nhất trí. Theo đó, ngoài sự phối hợp hướng đến mục tiêu không thuế quan, không rào cản phi thuế quan và không trợ cấp ở lĩnh vực hàng công nghiệp không tự động, Mỹ và EU còn thỏa thuận tăng cường thương mại trong một loạt lĩnh vực như dịch vụ, hóa chất, dược phẩm, sản phẩm y tế và đậu tương. Đặc biệt, vấn đề liên quan đến thuế nhôm thép và các biện pháp trả đũa lẫn nhau sẽ được ưu tiên giải quyết.

Sự “hạ nhiệt” bất ngờ này đã khiến không ít nhà lãnh đạo EU thở phào nhẹ nhõm. Trong bối cảnh các nước sử dụng đồng euro vẫn chưa thể hoàn tất các cải cách thể chế toàn diện để bảo đảm sự ổn định tài chính của châu Âu, đồng thời vẫn đang chật vật giải quyết vấn đề nhập cư, chiến tranh thương mại với đối tác lớn nhất và thị trường xuất khẩu quan trọng nhất là Mỹ rõ ràng là một “kịch bản tồi”, một đòn đánh mạnh vào nỗ lực phục hồi ổn định kinh tế của châu lục. Theo tính toán của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), khi Mỹ áp thuế 25% với thép và 10% với nhôm nhập khẩu từ EU, thương mại của khối này sụt giảm, dẫn tới GDP sẽ giảm 2%. Bên cạnh đó, vòng xoáy trả đũa thương mại sẽ tác động tới chuỗi cung ứng toàn cầu, chi phí sản xuất, giá cả cho tới việc làm trên toàn EU.

Về phần Mỹ, tranh chấp thương mại với Trung Quốc đã khiến nền kinh tế lớn nhất thế giới bị ảnh hưởng không nhỏ. Nếu để căng thẳng với EU leo thang, thiệt hại càng lớn, nhất là Mỹ vốn phụ thuộc vào nhập khẩu. Việc hạ nhiệt căng thẳng với EU sẽ là bước lùi để tiến trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ đang tới gần và Tổng thống Donald Trump đang cần hơn bao giờ hết những bước đi có thể làm yên lòng cử tri.

Dẫu vậy, “hạ nhiệt” không có nghĩa là chấm dứt hoàn toàn những tranh chấp thương mại giữa hai nền kinh tế. Điều hiển nhiên có thể thấy là nhà lãnh đạo Donald Trump đã không lập tức ngừng đánh thuế cao đối với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ các đồng minh châu Âu. Động thái này khiến nhiều người hoài nghi rằng ông Trump vẫn muốn giữ một “con bài chủ chốt” trong trường hợp các cuộc đàm phán với EU không như ý muốn.

Bên cạnh đó, nội bộ EU cũng xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều đối với kết quả cuộc gặp vừa qua tại Washington. Điển hình cho phe “quan ngại” là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Theo nhà lãnh đạo Pháp, một cuộc đối thoại thương mại tốt đẹp chỉ có thể được tiến hành dựa trên cơ sở công bằng, có đi có lại và không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ sự đe dọa nào. Do vậy phía Mỹ cần có hành động rõ ràng thay vì lời nói trong việc giảm căng thẳng thương mại liên quan đến việc áp thuế nhôm và thép nhập khẩu từ EU. Điều này sẽ mở đầu cho tiến trình bình thường quan hệ thương mại giữa hai bên.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia kinh tế cũng nhận định rằng, việc Mỹ-EU bắt tay tháo “ngòi nổ” cuộc chiến thương mại là tín hiệu đáng mừng, song nó vẫn chưa thể khỏa lấp những hố sâu bất đồng cùng nghi ngại giữa chính quyền Washington với đồng minh bên kia bờ Đại Tây Dương.

NGỌC HÂN