Ngày 2-10, nhà báo Khashoggi tới Lãnh sự quán Saudi Arabia ở Istanbul để nhận giấy tờ chuẩn bị cho đám cưới sắp tới với vị hôn thê Hatice Cengiz. Phía Saudi Arabia khẳng định ông Khashoggi đã rời đi nhưng vị hôn thê của nhà báo, người đứng chờ bên ngoài cho biết, ông chưa hề bước chân ra khỏi Lãnh sự quán. Có nhiều đồn đoán cho rằng, nhà báo nổi tiếng là cộng tác viên của tờ The Washington Post, từng nhiều lần thể hiện quan điểm bất đồng với Chính phủ Saudi Arabia, đã bị tra tấn và sát hại bên trong tòa lãnh sự. Tuy nhiên, phía Saudi Arabia đã lên tiếng phủ nhận và cho rằng đây là lời cáo buộc “vô căn cứ”. 

leftcenterrightdel
Nhà báo Jamal Khashoggi. Ảnh: AP

Jamal Khashoggi là một nhà báo kỳ cựu của Saudi Arabia, tham gia hoạt động báo chí từ thập niên 1980. Thời còn là phóng viên thường trú tại Afghanistan, Khashoggi đã gặp và nhiều lần phỏng vấn trùm khủng bố Osama bin Laden. Trong sự nghiệp làm báo của mình, ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong các tờ báo lớn của Saudi Arabia, đồng thời cũng là một nhà bình luận về chính trị cho các kênh Arab và quốc tế, bao gồm: MBC, BBC, Al Jazeera và Dubai TV.

Khoảng một năm trước, Khashoggi rời quê hương sang Mỹ sinh sống và cộng tác với tờ The Washington Post, sau nhiều lần thể hiện quan điểm bất đồng với Chính phủ Saudi Arabia. Trong một bài viết gần đây nhất trước khi mất tích, Khashoggi đã chỉ trích các chính sách của Saudi Arabia can dự vào tình hình chiến sự tại Yemen, theo nguồn tin BBC.

Hiện các cơ quan chức năng Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến hành điều tra vụ mất tích của nhà báo Khashoggi. Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ thông báo đã phát hiện 15 công dân Saudi Arabia tình nghi liên quan, trong đó đã xác định danh tính của 8 người.

Dù tới nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng và dẫu Saudi Arabia đã bác bỏ mạnh mẽ những cáo buộc, song vụ việc đã giội “gáo nước lạnh” vào các mối quan hệ ngoại giao, kinh tế của Saudi Arabia với các đối tác phương Tây, trong đó có Mỹ. Trong tuyên bố mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định Washington sẽ tìm ra sự thật về điều gì đã xảy ra với nhà báo Jamal Khashoggi ở Istanbul, đồng thời cho biết đang cân nhắc các biện pháp “mạnh tay” sẽ thực hiện với Riyadh.

Các nhà phân tích cho rằng, vụ mất tích của nhà báo Khashoggi đã khiến chính quyền Tổng thống Donald Trump rơi vào tình huống khó xử do có quan hệ đối tác mật thiết với Saudi Arabia. Quốc gia Trung Đông này là địa điểm đầu tiên trong chuyến công du nước ngoài của ông Donald Trump trên cương vị tổng thống và cũng là đối tác mua vũ khí lớn nhất của Mỹ cho đến nay. Chính quyền Tổng thống Donald Trump thường ít khi lên tiếng chỉ trích trực diện Saudi Arabia trước những vấn đề gây xôn xao như đưa quân đến Yemen hay dẫn đầu nhóm các nước Trung Đông cô lập Qatar... Tuy nhiên, trước tầm ảnh hưởng của thông tin nhà báo Jamal Khashoggi bị mất tích, Mỹ buộc phải lên tiếng.

Theo CNN, nếu Thổ Nhĩ Kỳ công bố đủ bằng chứng cho thấy nhà báo Khashoggi bị sát hại trong Lãnh sự quán Saudi Arabia tại Istanbul thì có khả năng Mỹ phải cân nhắc áp lệnh trừng phạt lên đồng minh tại Trung Đông này. Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa đã gửi thư yêu cầu chính phủ điều tra vụ mất tích trên và mở đường cho khả năng trừng phạt Saudi Arabia.

Trong khi đó, truyền thông Anh đưa tin chính phủ nước này đang chuẩn bị một danh sách các quan chức Saudi Arabia có thể bị trừng phạt liên quan đến vụ mất tích của nhà báo Jamal Khashoggi. Về phần mình, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đánh giá vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị mất tích tại Thổ Nhĩ Kỳ là rất nghiêm trọng, đồng thời kêu gọi mở một cuộc điều tra. Tổng thống Macron cho biết sẽ đề cập đến vấn đề này với các nhà lãnh đạo thế giới trong vài ngày tới.

Trước thông tin về vụ mất tích bí ẩn của nhà báo Jamal Khashoggi, nhiều tờ báo và hãng truyền thông lớn đã đồng loạt tẩy chay Hội nghị Sáng kiến đầu tư cho tương lai, một sự kiện có ý nghĩa quan trọng với Saudi Arabia, được mệnh danh là “Davos sa mạc”, dự kiến diễn ra tại Riyadh từ ngày 23 đến 25-10. Trong danh sách này có The New York Times, Financial Times, CNBC, Bloomberg, CNN.

HÀ LAN