Năm 1945, chàng trai Nguyễn Diệp theo cách mạng. Với tướng mạo sáng sủa, thông minh, Nguyễn Diệp được phân công về Phòng Thông tin-Quân báo. Công tác trong ngành thông tin vô tuyến, ông quyết tâm tự học về kỹ thuật vô tuyến điện để trước mắt có thể sửa chữa được điện đài mình phụ trách và mong muốn sau này xin về xưởng vô tuyến điện. Khi đang vừa làm, vừa là học viên của lớp chuyên môn thông tin, ông đã tìm được cuốn sách “La TSF” của Berchet dày khoảng 600 trang và tự nghiên cứu ngày đêm không mệt mỏi, kết hợp với dò mạch các máy thu phát mình phụ trách... Chỉ mất vài ngày, ông đã tìm ra được nguyên lý và làm chủ được thiết bị kỹ thuật. Tuy nhiên, để đạt được kết quả đó, ông đã có một “bài học nhớ đời” khi tháo chiếc máy thu kiểu Schnell dùng 3 đèn sợi đốt trực tiếp để dò mạch. Quá trình tháo lắp nghiên cứu, không may một chiếc ốc vít lăn kẹt vào gây chập giữa mạch a-nốt và mạch sợi đốt nên bị cháy luôn cả 3 bóng đèn... Ông bình tĩnh lấy những bóng cuối cùng trong kho ra thay thế, vay mượn tiền từ bạn bè, gia đình và tìm cách sớm về Hà Nội để mua ngay bộ đèn “đền” cho đơn vị... Ngày ấy, bộ đèn là cả một tài sản lớn, lại rất hiếm hoi. “Bài học” đó đã rèn luyện cho ông tính tỉ mỉ trong việc tự học, nghiên cứu. Sinh thời, ông luôn nói vui với mọi người, muốn học nhanh, hiệu quả, rèn cho mình được tính cẩn thận, tỉ mỉ thì phải bỏ tiền túi ra mà đóng “học phí”!
Vị tướng đã về với tổ tiên nhưng tinh thần tự học, say mê nghiên cứu, tính cẩn thận, tỉ mỉ, liêm khiết... của ông vẫn luôn ở lại, là một tấm gương sáng cho mỗi cán bộ, chiến sĩ noi theo.
XUÂN SONG (*)
(*) Theo sách “Trưởng thành từ người lính”, NXB QĐND, H., 2013