“Lạc đề” ở Lữ đoàn Công binh 131

Đợt này, toàn quân có hai đề tài khoa học và công nghệ được Chủ tịch nước trao Giải thưởng Hồ Chí Minh. Một trong hai đề tài đó là Các giải pháp khoa học kỹ thuật về thiết kế và thi công các công trình bảo vệ biển, đảo của nhóm cán bộ kỹ thuật các đơn vị chức năng trong quân đội, trong đó có 5 cán bộ của Lữ đoàn Công binh 131 Hải quân.

Vậy là bước vào tuổi 42, Lữ đoàn Công binh 131 Hải quân, đơn vị hai lần được tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, lại được đón nhận thêm một phần thưởng cao quý. Điều thú vị và ý nghĩa là 5 đồng tác giả của giải thưởng trên đây đều là 5 vị chỉ huy trưởng của đơn vị qua các thời kỳ mà nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc đứng trước những yêu cầu mới của tình hình mới. Trong 5 tác giả ấy, thì đồng chí Lê Thượng Uyển về hưu đã hơn hai chục năm và vừa mới qua đời. Các đồng chí Trần Văn Thắng, Trần Mạnh Sơn và Vũ Tiến Quỳnh cũng đã lần lượt rời đơn vị nhận công tác khác, có người đã nghỉ hưu. Chỉ còn tác giả Phạm Huy Hồng là đang tại chức ở đơn vị. Dự định dịp về mừng sinh nhật của lữ đoàn vào ngày 6-11-2017, tôi sẽ viết về vinh dự và tự hào của cán bộ, chiến sĩ đơn vị đối với phần thưởng danh giá trên đây.

Huấn luyện dò gỡ mìn chống tăng ở Lữ đoàn Công binh 131. Ảnh: HỒNG NGỌC

Thế mà thật tiếc, trung tuần tháng Mười vừa qua, nhân có chuyến công tác về Hải Phòng, tôi ghé thăm lữ đoàn, lại nhằm lúc anh Hồng đang đi công tác. Còn Đại tá Trương Tuấn Chuyền, Chính ủy Lữ đoàn thì lại cứ xuýt xoa: “Tiếc quá, giá anh về sớm dăm hôm trước mà “xem” chúng tôi diễn tập Vòng tổng hợp 2017. Năm nay diễn tập rất thành công, được Thủ trưởng Bộ tư lệnh và các cơ quan của quân chủng đánh giá rất cao...”.

Rồi vị Chính ủy Lữ đoàn say sưa “khoe” với tôi về công tác huấn luyện năm 2017 của đơn vị. Này nhé: Năm nay lữ đoàn tổ chức triển khai nhiệm vụ huấn luyện trong điều kiện thực hiện nhiệm vụ trên diện rộng, địa bàn phân tán, vừa tổ chức xây dựng công trình kết hợp với nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu. Đầu tiên phải kể đến khóa huấn luyện gần 500 chiến sĩ mới bổ sung quân số cho các đơn vị trong toàn quân chủng. Công việc này đơn vị đảm nhiệm như một “Trung tâm huấn luyện chiến sĩ mới” từ hàng chục năm nay, nên kết quả hết sức “ngon lành”. Tiếp đến là chương trình huấn luyện Tiểu đội trưởng, năm nay là năm thứ 16 lữ đoàn đảm trách tốt chức năng như một “Trường đào tạo Hạ sĩ quan” của Quân chủng Hải quân. Trong khi thực hiện hai chương trình huấn luyện trên đây, lại còn phải lo huấn luyện và luyện tập tham gia Hội thi cán bộ huấn luyện điều lệnh giỏi và thành lập đoàn tuyển thủ tham gia Hội thao Thể dục-Thể thao do quân chủng tổ chức; đồng thời huấn luyện chuyên ngành công binh cho lực lượng đi huấn luyện dã ngoại hiệp đồng tại các đảo xa... Còn đợt huấn luyện tiểu đoàn dự bị động viên của lữ đoàn nữa. Mà cái khoản đăng ký, quản lý và động viên lực lượng “ngụ binh ư nông” trong cơ chế thị trường hiện nay thì thật là “thập diện gian nan”. Vậy nhưng do ngay từ đầu năm, đơn vị đã triển khai công tác chuẩn bị mọi mặt cho đợt động viên huấn luyện, nên kết quả cũng khá mỹ mãn, khâu nào ra khâu nấy... 

Cứ thế, đề tài huấn luyện, diễn tập cuốn hút tôi theo câu chuyện hào hứng, sôi nổi của anh Chuyền. Tôi đã từng được theo dõi nhiều cuộc diễn tập thực binh của nhiều đơn vị thuộc nhiều quân chủng, binh chủng và bộ đội địa phương các cấp, nhưng chưa bao giờ được “xem” một cuộc diễn tập Vòng tổng hợp của một đơn vị Công binh Hải quân. Và thú thực, tôi cũng chưa hình dung được công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của lính công trình biển, đảo khác với công binh trên “cạn” như thế nào. Thế thì hôm nay cho tôi xin phép được xuống Phòng Tham mưu hỏi chuyện nhé! Anh Chuyền đồng ý ngay: “Xuống Phòng Tham mưu, anh nên gặp hỏi chuyện Thiếu tá Nguyễn Minh Châu. Một trợ lý tác huấn cừ khôi, một tấm gương tự học để vươn lên của lữ đoàn chúng tôi hiện nay đấy!”.

Thiếu tá Nguyễn Minh Châu (bên trái) trên thao trường huấn luyện vượt sông. Ảnh: NGỌC VỮNG

Ai chứ Nguyễn Minh Châu thì tôi đã từng biết từ hồi anh ấy còn làm Phó đại đội trưởng về quân sự ở Đại đội 6 trực thuộc. Châu sinh năm 1984, quê ở Tiền Hải, Thái Bình, nhập ngũ vào lữ đoàn năm 2003, năm sau thi đỗ vào Trường Sĩ quan Công binh, năm 2008 tốt nghiệp ra trường và được phân công về lại lữ đoàn từ đó đến nay. Là sĩ quan chuyên ngành vượt sông, về công tác ở đơn vị công binh chuyên về xây dựng các công trình trên biển, đảo, ngay từ đầu Nguyễn Minh Châu đã xác định một quyết tâm phải tự học tập rèn luyện để bổ sung kiến thức, thành thạo các kỹ năng tổng hợp để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ thực tế ở đơn vị. Học hỏi các cán bộ chỉ huy giàu kinh nghiệm chuyên môn và quản lý bộ đội, học trong kho tài liệu tác huấn của lữ đoàn; học hỏi ở các đơn vị bạn mỗi dịp đi tập huấn, tham quan, bổ túc... và Nguyễn Minh Châu đã từng bước trưởng thành, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, có những nhiệm vụ được cấp trên đánh giá là hoàn thành xuất sắc.

Khi trên cương vị Khung trưởng chỉ huy thi công công trình trên đảo xa, cũng như các công trình trên đất liền, Khung xây dựng của Nguyễn Minh Châu luôn bảo đảm chất lượng tốt, đúng yêu cầu kỹ thuật, chiến thuật, năng suất đạt từ 110% đến 120%. Khi trên cương vị Phó đại đội trưởng chỉ đạo huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và huấn luyện dã ngoại hiệp đồng trên đảo xa, Nguyễn Minh Châu đã cùng Ban chỉ huy tổ chức đơn vị hoàn thành đúng và đủ các yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện. Trong huấn luyện dã ngoại hiệp đồng trên đảo, Nguyễn Minh Châu đã có nhiều giải pháp tổ chức huấn luyện sát với điều kiện thực tế, nâng cao chất lượng huấn luyện hiệp đồng trong điều kiện độc lập; qua đó trực tiếp hoàn thiện giáo án về tác chiến của lực lượng công binh trong thực hiện các nhiệm vụ quan trọng. Đặc biệt, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng hoàn chỉnh giáo án Phân đội Công binh sử dụng xuồng SMH-01H bố trí mìn chống đổ bộ đường sông, đường biển, phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và đã được đánh giá cao trong Hội thao ngành Công binh Hải quân năm 2012.

Năm 2014, Nguyễn Minh Châu được điều động về Phòng Tham mưu làm Trợ lý tác huấn. Trên cương vị mới, anh lại nỗ lực học tập, rèn luyện và công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ tham mưu, đề xuất, giúp chỉ huy thực hiện thắng lợi nhiệm vụ huấn luyện. Trong thành tích chung của lữ đoàn về huấn luyện chiến sĩ mới 3 năm gần đây đều đạt giỏi, huấn luyện cho các đối tượng trong lữ đoàn đều đạt khá, tham gia Hội thao Công binh toàn quân năm 2016 được giải Nhất khối Quân chủng... đều có sự đóng góp đáng kể của Thiếu tá, Trợ lý tác huấn Nguyễn Minh Châu. Đặc biệt, anh đã tự học tập nâng cao trình độ tin học để ứng dụng thành công hai phần mềm TMHQ và GBHQ vào phục vụ công tác huấn luyện và diễn tập, được đánh giá rất cao.

Một cán bộ như Nguyễn Minh Châu quả là nhân vật lý tưởng cho một bài viết về “Những tấm gương bình dị mà cao quý” mà tôi đang tìm kiếm. Vậy mà khi tôi đặt vấn đề muốn tìm hiểu kỹ hơn về quá trình rèn luyện, phấn đấu và một số công việc cụ thể của Nguyễn Minh Châu, thì anh lại “nhắc nhở” tôi: “Thôi, chuyện của tôi để sau. Hôm nay anh đang tìm hiểu về công tác huấn luyện và diễn tập của lữ đoàn thì nên hỏi thêm chuyện đơn vị đã hai lần tham gia Diễn tập đa phương Hải quân ASEAN (KOMODO) và đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Anh Vững cùng bộ phận Trợ lý tác huấn với tôi là chỉ huy lực lượng công binh của lữ đoàn tham gia cuộc diễn tập KOMODO lần thứ hai vào mùa hè năm ngoái đấy!”.

Mượn cớ nhắc tôi khỏi “lạc đề” để từ chối khéo việc kể về thành tích của mình, nhưng lời từ chối của Nguyễn Minh Châu lại mở cho tôi thêm một chi tiết quý giá nữa. Vâng, chất lượng huấn luyện, trình độ chuyên môn phải như thế nào mới được tin tưởng cử “mang chuông đi đánh xứ người” chứ! Mà “xứ người” đây là tầm khu vực và quốc tế nhé! Đây là cuộc diễn tập có quy mô lớn với chủ đề “Hợp tác cho sự ổn định” theo sáng kiến của Indonesia. Tham gia diễn tập, ngoài hải quân khối ASEAN còn có hải quân các nước khác tham dự, như: Nga, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Australia... với các phương tiện hiện đại. Đây cũng là cơ hội để chúng ta nâng cao năng lực hoạt động dài ngày trên biển, đồng thời đánh dấu một bước phát triển mới trong năng lực hoạt động biển xa, trong môi trường đa quốc gia… Qua hai lần tham gia diễn tập vào năm 2014 và năm 2016, các lực lượng chuyên ngành của Hải quân Việt Nam đã thể hiện rõ bản lĩnh, năng lực và trình độ “bình đẳng”, được Ban tổ chức và hải quân các nước đánh giá cao, tỏ rõ lòng mến phục.

Những điều đó tôi đã được đọc báo, nghe đài rồi. Bây giờ là tôi muốn nghe chuyện “bên lề” của đồng chí phụ trách Công binh Hải quân Việt Nam tham gia diễn tập KOMODO! Thiếu tá Nguyễn Ngọc Vững sôi nổi hẳn lên: Chuyện “bên lề” thì nhiều lắm. Đầu tiên là ấn tượng lúc con tàu Bệnh viện 561 của Hải quân ta chở đoàn công tác vượt hàng trăm hải lý đi qua đường xích đạo để tiến về vùng biển Indonesia. Lúc đồng hồ định vị chỉ đường xích đạo nằm ngang trước mũi tàu, có người trong đoàn đã buộc dây thả chai xuống múc nước biển lên chia cho mỗi người một ngụm. Nghe nói đấy là phong tục của thủy thủ nhiều nước đấy! Cầu may hay chữa bệnh thì không biết, nhưng mấy ai trong đời đi biển lại được một lần cắt ngang đường xích đạo, phải không? “Ngạc nhiên chưa?” là chuyện anh em công binh chỉ được luyện tiếng Anh gần một tháng trước đó, thế mà khi phối hợp với công binh các nước trong thực hành cứu hộ, cứu nạn, làm đường dân sinh... cũng trao đổi được với nhau. Nhất là khi thực hành làm 2km đường bê tông dân sinh trên đảo Sipora của Indonesia, trình độ tay nghề của nhóm thợ đồng chí Ninh được các bạn trầm trồ là "very good!". Những ngày đóng quân dã ngoại trên đảo Sipora, anh em chúng tôi còn tham gia các hoạt động giao lưu văn nghệ, thi đấu thể thao, được giải nhất môn bóng chuyền. Lại còn chuyện nhờ làm dân vận tốt, tổ làm đường chúng tôi được bà con trên đảo mời khoai nướng và ngô luộc nữa...

Cứ thế, tôi bị cuốn hút vào những câu chuyện “ngoài lề” hết sức thú vị của mấy anh em được tham gia diễn tập KOMODO-2016, khiến tôi suýt nữa lại bị “lạc đề” trong chuyến công tác lần này ở Lữ đoàn Công binh 131 Hải quân...