Thân nhau, hiểu nhau, làm việc cùng nhau nên nhà văn Tám Trần (bí danh của Thiếu tướng Trần Văn Phác) hay “bắt thóp” được tác giả của bài "Tây Tiến" bất hủ. Chuyện kể rằng, đầu năm 1948, Quang Dũng khoe với bạn về một bài thơ tình mới làm. Đó chính là bài “Đôi mắt người Sơn Tây”, một thi phẩm được đánh giá là hay nhất trong các sáng tác của Quang Dũng. Văn Phác đọc thì tủm tỉm cười, vì ông biết tỏng nguyên mẫu nhân vật trong bài chính là một cô gái Hà Nội có tên là Khang, tản cư theo kháng chiến, mở quán cà phê ở thị trấn Sêu (vùng tự do kháng chiến lúc đó nằm giáp ranh giữa Vân Đình và Chùa Hương thuộc tỉnh Hà Tây cũ)…
Do yêu cầu nhiệm vụ, từ năm 1949, hai người bặt tin nhau. Mãi cuối năm 1954, khi cùng nhau về tiếp quản Thủ đô được vài tháng, hai người tình cờ gặp lại tại phố Lý Nam Đế. Lúc này, Văn Phác đang phụ trách công tác tuyên truyền tiếp quản trong quân đội, còn Quang Dũng đã nổi tiếng với bài "Tây Tiến" (nhưng cũng có người chê tác phẩm của ông mang tính tiểu tư sản). Vốn biết Quang Dũng ăn rất khỏe, Văn Phác bèn rủ bạn đến quán phở để chiêu đãi. Nhà thơ ăn xong bát thứ nhất, Văn Phác lại mời bạn thêm bát nữa. Vì thân thiết và đã quá hiểu nhau, nhà thơ “Mai Châu mùa em thơm nếp xôi” cũng không hề khách sáo, đánh gọn bát phở thứ hai trong chốc lát. Ăn xong, họ rủ nhau ngồi uống nước chè vỉa hè, hàn huyên đủ chuyện riêng chung. Biết bạn đang phụ trách công tác tuyên truyền, Quang Dũng bèn rút bút ra chép tặng Văn Phác bài thơ mới làm, chưa kịp đặt tên. Đó là bài thơ dài gần 70 câu, viết theo thể tự do nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập Quân đội ta. Cuối bài thơ, Quang Dũng nắn nót ghi: “Tặng anh Văn Phác thân mến sau 5 năm không tin tức. Nhờ anh chép lại tặng các chiến sĩ”.
Sự tích “nhị phở thành bài thơ “Thơ của nhà thơ Quang Dũng” (tên do Văn Phác đặt) đã ra đời như thế!
NGUYỄN HỒNG