Công cụ hiệu quả bảo đảm an sinh xã hội

Tết Nguyên đán Nhâm Ngọ 2002, lần đầu tiên Thành phố Hồ Chí Minh triển khai chương trình “Bình ổn thị trường”. Số vốn bình ổn 45 tỷ đồng được giao cho 2 doanh nghiệp Nhà nước là Tổng Công ty Thương mại Sài gòn và Công ty Lương thực Thành phố thực hiện với cơ chế tạm ứng vốn trong vòng 3 tháng. Với số vốn này, hai doanh nghiệp trên thu mua dự trữ những mặt hàng thuộc lĩnh vực kinh doanh của mình, nhằm cung ứng cho thị trường thành phố, góp phần hạn chế tình trạng khan hiếm hàng hóa hoặc biến động giá trong những ngày giáp Tết và cận Tết.

Liên tiếp những năm sau đó, vừa thực hiện vừa rút kinh nghiệm, đến năm 2005, chương trình “Bình ổn thị trường” đã từng bước xác định số lượng nhóm mặt hàng thực phẩm thiết yếu, gồm 8 nhóm: Gạo các loại, dầu ăn, thịt gia súc, thịt gia cầm, trứng gia cầm, thực phẩm chế biến, đường và rau củ quả. Cùng đó, cơ chế vốn bình ổn được tiếp tục hoàn chỉnh cho phù hợp với thực tiễn hơn. Cơ chế tạm ứng vốn ban đầu được chuyển sang cơ chế cho vay không lãi ủy thác thông qua Quỹ Đầu tư phát triển đô thị (nay là Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh). Theo bà Nguyễn Huỳnh Trang, Phó giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, sự chuyển đổi về cơ chế vốn đã khiến doanh nghiệp tham gia chương trình có thể chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất kinh doanh, dự trữ nguồn hàng. Từ đó, góp phần quan trọng thực hiện thành công chương trình “Bình ổn giá”.

Chương trình “Bình ổn thị trường” của Thành phố Hồ Chí Minh đã góp phần quan trọng điều hòa cung-cầu, dẫn dắt thị trường, ổn định thị trường, kiềm chế lạm phát. Ảnh: Xuân Anh 

Là đơn vị đầu tiên trong cả nước không sử dụng vốn ngân sách để thực hiện chương trình “Bình ổn thị trường”, tuy nhiên nguồn vốn cho chương trình này ở Thành phố Hồ Chí Minh tăng trưởng rất nhanh. Đến năm 2013, các tổ chức tín dụng cam kết cho doanh nghiệp tham gia chương trình “Bình ổn thị trường” vay 1.960 tỷ đồng. Năm 2014 là 8.300 tỷ đồng. Năm 2015 là 11.850 tỷ đồng. Năm 2016 lên tới 12.900 tỷ đồng. Sự tăng trưởng nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng dành cho các doanh nghiệp tham gia chương trình “Bình ổn thị trường” đã tiết kiệm đáng kể nguồn ngân sách thành phố dành cho hoạt động an sinh xã hội. Cùng đó, các tổ chức tín dụng lại có cơ hội tăng cường tiếp cận, thiết lập được quan hệ khách hàng là các doanh nghiệp lớn, uy tín để cung cấp thêm nhiều dịch vụ tín dụng khác, vừa gia tăng doanh thu, vừa tăng tiện ích, công cụ tài chính hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp. Về phía doanh nghiệp, với chính sách minh bạch, công khai rộng rãi, cơ chế thực hiện hợp lý, chương trình “Bình ổn thị trường” ngày càng thu hút nhiều đơn vị tham gia và tích cực triển khai nhiều hoạt động mang lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng. Nếu như năm 2002 chỉ có 2 doanh nghiệp tham gia thì đến năm 2016, chương trình “Bình ổn thị trường” đã mời gọi được 86 doanh nghiệp tham gia. Theo ông Trương Chí Thiện, Giám đốc Công ty Vĩnh Thành Đạt, khi tham gia chương trình, doanh nghiệp đã có điều kiện thuận lợi gia nhập vào mạng lưới phân phối. Đặc biệt, với uy tín của chương trình, người tiêu dùng tin cậy vào hệ thống điểm phân phối hàng bình ổn.

Tiếp tục phát huy thành công của chặng đường 15 năm qua, trong năm 2017, Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện song song 4 chương trình “Bình ổn thị trường” gồm: “Bình ổn thị trường các mặt hàng lương thực-thực phẩm thiết yếu; Bình ổn thị trường các mặt hàng sữa; Bình ổn thị trường các mặt hàng phục vụ mùa khai giảng năm học 2017-2018 và Bình ổn thị trường các mặt hàng dược phẩm thiết yếu". Cùng đó, để thực hiện chương trình “Bình ổn thị trường” trong dài hạn và đi vào chiều sâu, Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện song song nhiều chương trình, đề án bổ sung hỗ trợ, thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư, phát triển. Trong đó, cơ bản là chương trình khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị trên địa bàn thành phố với việc hỗ trợ từ 60-100% lãi suất vay vốn ngân hàng trong vòng một năm để triển khai dự án. Trong giai đoạn 2017-2022, chương trình “Bình ổn thị trường” sẽ tập trung thực hiện các nhóm giải pháp nâng cao hiệu quả công tác dự báo, đánh giá thị trường để định hướng sản xuất, tạo nguồn hàng; tạo nguồn cung hàng hóa bền vững. Đồng thời, thúc đẩy phát triển hạ tầng thương mại, gia tăng hiệu quả lưu thông hàng hóa; quản lý thị trường, kiểm tra, kiểm soát, phòng, chống gian lận thương mại; tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, tạo sự đồng thuận của nhân dân.

HOÀI AN