Tiềm năng lụa Vạn Phúc

Vạn Phúc hiện có 164 hộ sản xuất và kinh doanh lụa.

Với chủ đề “Vạn Phúc-sắc lụa nghìn năm”, Tuần lễ Văn hóa Du lịch-Thương mại làng nghề Vạn Phúc do UBND phường Vạn Phúc, quận Hà Đông tổ chức là một sự kiện văn hóa ngành nghề truyền thống có quy mô lớn, thu hút đông đảo khách tham quan trong và ngoài nước. Đây là hoạt động thiết thực quảng bá văn hóa nghề truyền thống dệt lụa Vạn Phúc cũng như thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại, du lịch làng nghề truyền thống của TP Hà Nội nói chung. Hướng đến mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng Thủ đô Hà Nội xanh-văn hiến-văn minh-hiện đại, TP Hà Nội đã có nhiều chương trình, kế hoạch quy hoạch, xây dựng, phát triển đô thị cùng sự nghiệp bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa di sản truyền thống Hà Nội. Năm 2016, Hà Nội chủ trương thí điểm dự án đầu tư bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống kết hợp du lịch tại hai làng nghề truyền thống nổi tiếng, đại diện tiêu biểu cho vốn di sản đặc trưng về làng nghề truyền thống phong phú của Thủ đô là làng gốm Bát Tràng (Gia Lâm) và làng lụa Vạn Phúc (Hà Đông).

Đến thời điểm hiện tại, mặc dù dự án quy hoạch làng nghề Vạn Phúc mới triển khai được một số hạng mục nhỏ, nhưng qua Tuần lễ Văn hóa Du lịch-Thương mại làng nghề Vạn Phúc có thể thấy tiềm năng phát triển làng nghề này gắn với du lịch trong tương lai là rất lớn. Nghệ nhân Phạm Khắc Hà, Chủ tịch Hội Làng nghề Dệt lụa Vạn Phúc chia sẻ rằng, toàn bộ kinh phí tổ chức tuần lễ là từ nguồn xã hội hóa. Lúc đầu, khi ông cùng các thành viên huy động đóng góp của các hộ sản xuất, kinh doanh trong làng rất khó khăn bởi nhiều hộ e ngại việc đóng góp, nhất là sợ tổ chức ra sẽ không có khách. Nhưng người dân Vạn Phúc đã rất vui mừng, phấn khởi khi khách đến đông cả ban ngày và buổi tối trong suốt tuần lễ. Điều đó cho thấy phần nào giá trị của thương hiệu lụa Vạn Phúc và chứng tỏ sản phẩm lụa đáp ứng được nhu cầu của khách hàng, được khách hàng yêu thích. Qua đó, người sản xuất, kinh doanh càng thấy trách nhiệm của mình phải làm nghề một cách nghiêm túc hơn, phải bảo vệ thương hiệu và tình cảm của khách hàng đối với làng nghề. Theo ước tính của nghệ nhân Phạm Khắc Hà, đã có gần một triệu lượt khách đến tham quan, mua sắm trong những ngày diễn ra sự kiện nói trên. Đây là một bất ngờ lớn đối với người dân Vạn Phúc và cả ban tổ chức.

Vạn Phúc vốn đã mang những giá trị tự thân để phát triển gắn với du lịch, đó là làng có nghề dệt lụa hơn 1.000 tuổi nổi tiếng trong nước và quốc tế, cách trung tâm Thủ đô Hà Nội khoảng 10km với những giá trị văn hóa truyền thống lâu đời. Đặc biệt, lụa Vạn Phúc đã trở thành thương hiệu quen thuộc với người dân khắp cả nước và không ngừng được cải tiến, nâng cao về chất lượng, mẫu mã để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của xã hội.

Hiện nay, làng nghề dệt lụa Vạn Phúc có 164 hộ sản xuất và kinh doanh lụa với gần 200 khung dệt, hộ nhiều nhất có 16 khung dệt. Nhận thức được tầm quan trọng của mẫu mã sản phẩm, năm 2014, một số hộ sản xuất đã góp tiền mua máy làm mẫu mã tự động. Nếu năm 1993, lụa Vạn Phúc chỉ có khoảng 20 mẫu thì nay đã có hơn 400 mẫu. Trước đây để làm một mẫu mất 6-7 tháng, nay chỉ mất khoảng một tuần. Việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu lụa Vạn Phúc cũng được quan tâm hơn. Năm 2014, lụa Vạn Phúc bắt đầu in tên thương hiệu, lô gô vào biên vải và tích cực hướng dẫn, giới thiệu tới khách quy trình dệt lụa và cách nhận biết lụa. Từ năm 2013 đến nay, thực hiện chương trình khuyến công của Sở Công Thương TP Hà Nội, hằng năm, Hội Làng nghề Dệt lụa Vạn Phúc tổ chức lớp dạy nghề cho nhân dân địa phương và lao động ngoài địa phương đang làm việc tại làng. Mỗi lớp có khoảng 35 học viên và giáo viên là những nghệ nhân làng nghề. Để đáp ứng yêu cầu thực tế và để hoạt động sản xuất, kinh doanh của làng nghề mang tính hệ thống hơn, năm 2018, hội làng nghề đã tổ chức lớp học nghề cắt may, các học viên học xong gần như đều có việc làm. Không ít bạn trẻ chọn học nghề dệt để làm chủ, tiếp nối, xây dựng nghề truyền thống của cha ông ngày càng phát triển.

Tuần lễ Văn hóa Du lịch-Thương mại làng nghề Vạn Phúc thu hút snhiều khách hàng đến tham quan, mua sắm.

Nghệ nhân Phạm Khắc Hà đang ấp ủ dự định đề nghị tổ chức lớp đào tạo thiết kế thời trang trong thời gian tới, bởi ông tin rằng, với tình yêu nghề của người Vạn Phúc, sự năng động, thông minh của lớp trẻ, lụa Vạn Phúc sẽ còn tiến xa hơn trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Bài và ảnh: THU HÒA