Người Hà Nội có tiếng sành ăn, sành chơi nên từ lâu những thú chơi, như: Trồng cây cảnh, trồng hoa, chơi chim, nuôi cá cảnh… đã được rất nhiều người yêu thích. Trong đó, thú chơi cá cảnh đã trở thành nghệ thuật nuôi cá cảnh khi những giá trị về vật chất và tinh thần được đánh giá là hơn hẳn những thú chơi khác.
Hà Nội ngõ nhỏ, phố nhỏ nên dân chơi cá cảnh thường chọn những bể chứa có kích thước nhỏ, tận dụng những không gian phù hợp để nuôi cá. Tùy vào túi tiền và nhu cầu của từng người chơi mà việc đầu tư chơi cá cảnh lại khác nhau. Từ vài chục nghìn đồng cho tới tiền triệu, thậm chí là tiền tỷ của những đại gia sành điệu, là đã có thể sở hữu ngay một bể cá cảnh đẹp mắt. Theo anh Huy Tuấn, chủ cơ sở buôn bán cá cảnh nổi tiếng ở làng Yên Phụ, nơi cung cấp phần lớn con giống và cá cảnh cho Hà Nội cho biết: “Giá thành của cá cảnh rất đa dạng, ngày càng có nhiều loại cá nên việc chọn loại nào cho phù hợp với cách chơi, mức chơi cũng không có gì khó khăn. Người Hà Nội và các địa phương lân cận có những chuẩn mực trong việc chơi cá cảnh, nên hầu hết các cơ sở cung cấp cá ở đây đều cung ứng đủ”.
Tìm về làng cá cảnh Yên Phụ là thú vui của nhiều người chơi cá.
Khi giá đất Hồ Tây tăng lên chóng mặt trong những năm qua, nhiều gia đình đã bán đất để tính toán, mưu sinh, thì một số hộ nuôi cá cảnh ở làng Yên Phụ vẫn quyết tâm giữ nghề, bám nghề, dù rằng số lượng khách đến với làng cá chẳng thể nào bằng thời bao cấp. Làng cá cảnh Yên Phụ giờ đường đi lối lại vun vút xe hơi, không ngoằn ngoèo như trước nhưng có chút tiếc nuối, khi hồn vía của làng đã ít nhiều mất đi, khi những ngôi nhà cao tầng đua nhau mọc lên.
Những bể cá cảnh xi măng xây ngầm dễ có được đến nửa thế kỷ, vẫn xanh màu rêu phong nơi làng cá Yên Phụ. Chủ nhân của chúng vẫn chung thủy với các loại cá truyền thống như cá vàng, hắc én, kiếm… dù rằng nếu khách có nhu cầu, họ có thể nhận những đơn đặt hàng cá cảnh lên đến bạc tỷ.
Ngoài việc chơi cá theo sở thích, nhiều người chơi cá cảnh để giải quyết vấn đề tinh thần. Họ tin rằng việc nuôi cá cảnh phù hợp với mệnh người, ngôi nhà mình đang ở sẽ đem lại may mắn cho gia chủ. Cũng có người thích có bình thủy sinh để làm tươi mới không gian mình sống nên cũng tìm đến thú chơi cá cảnh. Cho nên, thú chơi này không chỉ người Hà Nội yêu thích mà đã lan sang nhiều địa phương lân cận.
Trước đây, người Hà Nội thường chỉ chơi cá vàng, hạc đỉnh hồng, cá kiếm, cá bảy màu… nhưng do nhu cầu đa dạng của cuộc sống, những loại cá mới, trong đó có nhiều loại cá nhập ngoại đã dần thay thế các giống cá cũ truyền thống. Để tăng thêm tính thẩm mỹ cho bể cá, ngoài hai yếu tố chính là cá và nước, người chơi có thể lựa chọn thêm các phụ kiện làm tiểu cảnh như: La hán xanh, hồng liễu, ngô công thảo, thanh hồng điệp, thủy cúc… hay các loại đá, sỏi, đồ gỗ mỹ nghệ có màu sắc, kích thước phù hợp để phối hợp sao cho vừa mắt.
Trên thế giới có hàng nghìn loại cá cảnh khác nhau, trong đó có những loại không phải ai cũng có thể sở hữu vì sự quý hiếm cũng như giá thành của nó: Cá Bladedin Basslet (10.000USD), cá thiên thần Peppermint (30.000USD), cá đuối nước ngọt Polka Dot (100.000USD), cá rồng Platinum (400.000USD)… chính điều này tạo ra sự đa dạng trong lối chơi để phù hợp với tất cả đối tượng chơi.
Thú chơi cá cảnh hay nghệ thuật chơi cá cảnh từ cách lựa chọn loại cá nào để chơi đến khâu nuôi và chăm sóc đòi hỏi người chơi phải rất chú tâm và thận trọng. Bởi cá cảnh là loài dễ bị tác động xấu do nguồn nước và nguồn thức ăn không phù hợp nên dễ sinh bệnh và chết. Vì thế, người chơi cá cũng chính là giữ cho mình được sự bình tâm và cẩn thận. Bởi vậy mà vào những lúc rảnh rỗi, người dân Thủ đô vẫn tìm đến làng cá cảnh Yên Phụ để tìm mua cho mình những cặp cá ưng ý và cũng là để ôn lại một thời không thể nào quên.
Bài và ảnh: LÊ PHƯƠNG