Dịp này, chẳng hiểu lý do gì, tiểu đoàn lại tổ chức cuộc thi nấu cơm không có nồi!
Đúng là một cuộc thi kỳ lạ! Khi nghe thông báo, ai nấy đều giật mình. Lý do thì đúng quá còn gì: Thông báo nêu rõ, là người lính, trong chiến đấu có nhiều tình huống không thể lường trước được. Chẳng hạn, những khi bị lạc trong rừng, những lúc hoạt động độc lập giữa rừng sâu mà xoong nồi bị bom pháo địch phá hỏng hoặc lỡ ra bơi qua suối, qua sông bị trôi mất... Đó là những tình huống rõ ràng rất có sức thuyết phục, làm cánh lính các đại đội hết vỗ trán lại nhíu mày tìm ra cách giải. Chỉ có Thượng sĩ Phan Hồng Thiệp, ở đại đội tôi là ngồi im lặng, tủm tỉm cười rất ngụ ý, chẳng nói gì!
Buổi sáng ấy, cuộc thi bắt đầu! Trên bãi đất rộng ven con suối, tiếng nói cười râm ran, khói bay lên mịt mù trời đất. Các đại đội hò nhau vô rừng chặt nứa, chặt luồng về đổ gạo vào nấu cơm lam. Nấu cơm không cần nồi đấy! Hơn 30 phút trôi qua, thời gian nấu nướng đã hết, các tổ nuôi quân của các đại đội đang xới cơm ra để đoàn kiểm tra thẩm định. Lính ta có dùng tới nồi đâu mà cơm vẫn ngon lành! Những phần cơm trắng tinh lót trên lá chuối rừng bốc hơi thơm lừng. Cơm cháo thế này, ai cũng chắc mẩm phần thắng sẽ về mình!
Chỉ có ở đại đội tôi thì vẫn “án binh bất động”, chẳng thấy bếp núc đâu. Phan Hồng Thiệp-Tổ trưởng nuôi quân đại đội-vẫn đi đi lại lại rất vô tư, hết so vai lại xoa tay cười tủm tỉm... như thường. Khi đoàn kiểm tra đi đến, Phó tiểu đoàn trưởng hỏi:
- Cơm của các đồng chí đâu?
- Báo cáo, có ngay ạ! - Phan Hồng Thiệp rập dõng dạc.
Rồi Thiệp hô chúng tôi lấy xẻng xúm nhau đến khoảng đất trống không, hình như vừa được đốt lửa trên đó, than củi đang lập lòe. Mọi người hì hụi gạt tro than, moi đất lôi lên một chiếc áo quân phục gói cái gì trong đó nằng nặng đang bốc hơi nghi ngút. Hơi bốc đến đâu, mùi cơm bay theo đến đó, thơm điếc mũi người ta. Thiệp lại nói:
- Báo cáo Ban giám khảo: Cơm đại đội 3 nấu không có nồi đây ạ!
Cả đại úy trưởng đoàn chấm thi, cả chúng tôi ai cũng tròn xoe mắt. Đại úy còn cúi xuống nhón tay vốc một nhúm cơm đưa vào miệng. Đúng là cơm rồi! Cơm lại ngon, lại thơm nữa. Vừa lúc Tiểu đoàn trưởng và Chính trị viên đi đến. Nghe Tiểu đoàn phó báo cáo, Tiểu đoàn trưởng gật gù:
- Giỏi! Các đồng chí học cách nấu này ở đâu mà hay vậy?
- Báo cáo: Ngày ở nhà, bố tôi-cựu chiến binh thời đánh Mỹ-kể rằng, có lần ông và mấy anh em bị lạc rừng, gạo có trong ruột tượng, muối có trong cóc ba lô nhưng giữa rừng xanh, núi thẳm chẳng có nồi nên anh em đành ăn gạo sống. Đã ăn gạo sống hai ngày, thấy xót ruột quá, chợt nghĩ đồng bào miền núi ta vẫn lấy tre, vầu, nứa chặt thành khúc, bỏ gạo vào nấu thành cơm lam. Tre, vầu, nứa đốt trên lửa cũng có cháy đâu, cơm vẫn chín ngon lành. Rồi người Nam Bộ vẫn lấy bùn bọc cả con gà rồi chất rơm rạ lên đốt. Khi lửa cháy sém lớp bùn đất, bóc lớp đất ra thì con gà chín rồi, lại ôi chao là... thơm. Ở rừng này tre, vầu không có, thế là các ông nghĩ ra cách dùng áo... nấu cơm! Cơm lam nấu bằng tre, bằng vầu, nứa được; gà nướng bằng “nồi” bùn đất được, thì nấu cơm, gói gạo vào áo ngâm cho ngấm nước, cho xuống đất mà nấu ắt cũng được! Chỉ cần lấy xẻng ra đào một cái hố, độ sâu, chiều rộng tùy theo số gạo mình nấu. Làm sao khi phủ đất lên gói gạo, lớp đất dày chừng hai đốt ngón tay là vừa. Xong đâu đấy, kiếm củi về, cứ thế “nổi lửa lên em”! Gạo ngấm nước rồi, lửa cách áo mấy xăng-ti-mét đất, nên áo xống chẳng ảnh hưởng gì! Áo không thể cháy mà cơm thì vẫn đủ độ nóng, chín ngon lành như thường!
Nghe thế, Tiểu đoàn trưởng càng gật gù:
- Hay! Đó là một sáng kiến rất hay! Khi bị lạc, đâu phải rừng nào cũng có tre, vầu. Nhiều cánh rừng chỉ có cây bằng gỗ, nên nấu cơm bằng... áo là chắc ăn nhất. Vậy nên cuộc thi này tôi đề nghị Ban giám khảo chấm Đại đội 3 đoạt giải nhất!
Cán binh tiểu đoàn nghe nói “xê 3” nấu cơm bằng áo, thấy lạ quá, kéo đến xúm lại xem. Nhìn “nồi cơm” đang bốc hơi nghi ngút, thơm phưng phức, lính ta vừa nuốt nước bọt đang tứa ra, vừa cười rộn ràng và vỗ tay hết sức hân hoan!
Truyện vui của NGUYỄN XUÂN DIỆU