“Chuyên gia diệt MiG”
Noóc-man C.Ga-đi-xơ sinh năm 1923, tại Đan-đrít (Dandridge), bang Ten-nét-xi (Tennessee), Hoa Kỳ. Năm 1942, Noóc-man được tuyển vào chương trình huấn luyện thiếu sinh quân của Không quân Mỹ. Hai năm sau, ông ta được huấn luyện tại Trung tâm Thực địa không quân Uy-li-am (Williams). Sau khi tốt nghiệp, Noóc-man được biên chế về căn cứ không quân Lu-cơ (Luke), trở thành phi công lái máy bay P-40 và P-51. Đầu năm 1949, Noóc-man được bổ sung vào phi đội máy bay tiêm kích số 86, chiến đấu tại mặt trận Tây Đức cho đến năm 1952. Trong thời gian này, ông ta lái các loại máy bay chiến đấu P-47 và F-86. Chiến tranh Thế giới lần thứ hai kết thúc, Noóc-man được điều động đến phi đội chiến đấu số 31 Turner AFB, bang Gioóc-gi-a (Georgia), Hoa Kỳ. Trong thời gian này, ông ta đã thực hiện nhiều chuyến bay vượt Thái Bình Dương trên máy bay chiến đấu. Tiếp đó, Noóc-man chuyển đến hoạt động tại phi đội chiến đấu số 81 tại căn cứ không quân RAF Ben-oa-tơ (Bentwaters), Anh. Đến tháng 10-1955, ông ta lại được điều động đến phi đội chiến đấu số 450. Tại đây, Noóc-man hoạt động với các máy bay F-100C/D.
Với kinh nghiệm dày dạn qua nhiều chiến trường, lái nhiều loại máy bay chiến đấu, năm 1960, Noóc-man Ga-đi-xơ được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sĩ quan tham mưu không quân cao cấp. Tại đây, vừa làm công việc quản lý, Noóc-man vừa tập trung huấn luyện các phi công chiến đấu “làm thế nào để chống lại các máy bay MiG của Liên Xô”.
Trên thực tế, nếu so sánh về tính năng, máy bay tiêm kích MiG 17 thua rất xa so với F-4 của Mỹ. MiG-17 được không quân Liên Xô (trước đây) đưa vào biên chế từ năm 1952, sớm hơn F-4 hơn một thập kỷ. Về tốc độ, MiG-17 chỉ đạt tốc độ cận âm (1.144km/giờ) và không được trang bị tên lửa. Vũ khí chính của MiG-17 là 1 pháo N37 37mm và 2 pháo NR-23 23mm. Trong khi đó, F-4 với nhiều phiên bản là tiêm kích hiện đại, được đưa vào sử dụng từ năm 1963, có tốc độ tối đa Mach 2,23 (hơn gấp đôi tốc độ âm thanh), được trang bị tên lửa đối không AM-7 hoặc AIM-9. Vì thế, Noóc-man thường xuyên chỉ trích các phi công Mỹ tại Việt Nam đã không biết cách khai thác tính năng của các máy bay hiện đại như F-4, F-105 trước các máy bay MiG. Ông ta cũng chỉ ra hàng trăm điểm yếu của MiG-17, đồng thời hướng dẫn cho các phi công Mỹ những giải pháp chế ngự MiG.
Dù đã được “chuyên gia diệt MiG” huấn luyện bài bản, nhưng số lượng F-4, F-105 của không quân Mỹ bị bắn hạ tại Việt Nam ngày càng nhiều. Không hiểu chuyện gì đang xảy ra, Lầu Năm Góc đã cử Noóc-man Ga-đi-xơ sang Việt Nam với hai nhiệm vụ chính. Thứ nhất là xem xét lại chiến thuật của Không quân Mỹ. Thứ hai là nghiên cứu về lưới lửa phòng không của Bắc Việt, trong đó đặc biệt chú ý nghiên cứu cách đánh của máy bay MiG, tìm ra cách tiêu diệt hiệu quả các loại MiG.
Tháng 11-1966, Noóc-man Ga-đi-xơ có mặt tại Việt Nam với tư cách tham mưu, không quên đính theo danh hiệu “chuyên gia diệt MiG” tại Phi đội chiến đấu số 12 đóng quân ở Cam Ranh. Sau nhiều tháng thu thập tài liệu, ông ta đã có trong tay một tập báo cáo về "cách điều trị MiG”. Kế hoạch báo cáo trước Hội đồng Tham mưu Không quân Mỹ đã được lên kế hoạch. Ông ta cần thêm chuyến bay thực tế để hoàn tất mọi thứ…
“Phi công không số”
Theo chuẩn quốc tế, những phi công có giờ bay tích lũy dưới 300 giờ được gọi là những “phi công không số”, trên 300 giờ bay thì được công nhận là phi công cấp 3, trên 450 giờ được công nhận là phi công cấp 2, và những người có trên 900 giờ bay được công nhận là phi công cấp 1. Cỡ phi công dày dạn như Noóc-man Ga-đi-xơ với 4.200 giờ bay được phong là “phi công siêu cấp”. Trong khi đó, người bắn hạ Noóc-man là Trung úy Ngô Đức Mai mới tích lũy được chưa đầy 300 giờ bay, tức là thuộc hạng “phi công không số”. Và hơn thế, chiếc máy bay Trung úy Ngô Đức Mai sử dụng là MiG-17 có tính năng “thua toàn diện” so với chiếc F-4 do Noóc-man lái.
Trận bắn hạ Noóc-man Ga-đi-xơ của phi công Ngô Đức Mai ngày 12-5-1967 đã được Đại tá phi công Lê Hải ghi lại trong hồi ký “Phi công tiêm kích” như sau:
“Biên đội phát hiện địch và địch cũng phát hiện được ta. Địch lập tức tổ chức không chiến. 6 chiếc F-105 không mang bom, chỉ mang tên lửa để không chiến, đánh quần với MiG-17, 12 chiếc F-4D chỉ mang tên lửa, mỗi máy bay mang 12 tên lửa, cả 2 loại nhiệt và điều khiển vô tuyến điện từ xa. Gần 30 máy bay của ta và địch quần thảo, bám nhau, liên tục nổ súng và phóng tên lửa, lúc vào mây, lúc ra mây. Có viên đại tá chỉ huy, bọn tiêm kích F-4D càng hăng. Mỗi lần công kích, chúng phóng liền 2 quả tên lửa. Bầu trời rạch ngang dọc vạch khói tên lửa của gần 20 máy bay Mỹ. Bọn F-105 cũng bắn nhiều loạt đạn ca-nông vào biên đội. Các chiếc MiG-17 hầu như tự không chiến với nhiều máy bay Mỹ. Các số chỉ nhắc nhau cơ động, khi thấy máy bay địch phóng tên lửa. Anh Tịnh và anh Kỷ đánh quyết liệt. Anh Tịnh bắn rơi chiếc F-105 đầu tiên. Liền đó, anh Kỷ cũng nổ một loạt súng, bắn rơi chiếc F-105 thứ hai. Máy bay địch bốc cháy, lao xuống vùng núi xanh thẳm.
“Chuyên gia diệt MiG” Noóc-man Ga-đi-xơ. Ảnh tư liệu
Anh Mai (Ngô Đức Mai - PV) và tôi quần nhau với bọn F-4D ở tầng cao hơn. Máy bay vào mây, rồi ra khỏi mây. Ta và địch vòng, chủ yếu là cơ động nghiêng, lượn chiến đấu. Do địch đông, chúng phóng tên lửa liên tiếp vào máy bay ta. Tôi tránh liền mấy quả tên lửa, vẫn chưa có thời cơ nổ súng. Trong khi đó, anh Mai thấy một chiếc F-4D từ dưới đám mây vừa chui lên, lập tức bám riết trên lưng chiếc F-4D này. Vừa mới thấy một chiếc MiG-17 bám theo, giờ lại mất hút, tên đại tá Mỹ đang còn nhớn nhác nhìn, chưa thấy MiG đâu, đã bị anh Mai cho luôn một loạt trúng ngay lưng. Chiếc F-4D bùng cháy. Tên đại tá nhảy dù gấp, vị trí tiếp đất ngay đầu sân bay Hòa Lạc. Các dân quân trai gái làng gần đó vác súng trường xông tới. Tên đại tá nhanh chóng run rẩy giơ tay đầu hàng. Thế là, kẻ đi tìm MiG để trị, để tiêu diệt thì lại bị chính loại MiG-17 cho bài học đau, nhớ đời.
Biên đội bắn rơi 2 chiếc F-105 và 1 chiếc F-4, ta an toàn về hạ cánh ở Gia Lâm trong sự đón tiếp nồng nhiệt của thợ máy và của toàn thể anh em phục vụ”.
Chiếc máy bay MiG-17 do phi công Ngô Đức Mai điều khiển đã bắn hạ Noóc-man Ga-đi-xơ, nay được trưng bày tại Bảo tàng Phòng không-Không quân. Ảnh: BÍCH NGỌC
Chiếc F-4D bị phi công Ngô Đức Mai bắn hạ chính là chiếc mang số hiệu BN-63-7614 do Noóc-man Ga-đi-xơ điều khiển. Sau này, không tin nổi mình bị bắn hạ, ông đòi gặp bằng được phi công Ngô Đức Mai. Chính trong buổi gặp gỡ, lần đầu tiên Giáo sư, Viện sĩ không quân, “phi công siêu cấp” Noóc-man Ga-đi-xơ được “phi công không số” của đối phương giảng về lối đánh bất ngờ ở cự ly gần, quen gọi là “nắm thắt lưng địch mà đánh”.
| Phi công Ngô Đức Mai sinh ngày 6-11-1938, quê xã Hưng Tân, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Ông mới chỉ tham gia chiến đấu từ năm 1966. Phi công Ngô Đức Mai hy sinh ngày 3-6-1967 trên vùng trời Hà Bắc trong một trận đánh nhau với đội hình hơn 20 máy bay địch. Tổng cộng trong quá trình chiến đấu, phi công Ngô Đức Mai bắn rơi 3 máy bay, trong đó có chiếc của viên Đại tá Noóc-man Ga-đi-xơ. Ngày 30-8-1995, liệt sĩ Ngô Đức Mai được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. |
HOÀNG HẢI AN