Tín hiệu đáng mừng
Năm 2016, lần đầu tiên ngành du lịch Việt Nam cán đích 10 triệu du khách nước ngoài. Thành tựu này đã đưa Việt Nam vào danh sách 20 điểm đến có tốc độ phát triển du lịch nhanh nhất thế giới của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) (Việt Nam ở vị trí thứ 7). Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm nay, Việt Nam cũng tăng 8 bậc về năng lực cạnh tranh lữ hành và du lịch (vị trí 67/136).
Sự tăng trưởng mạnh mẽ của năm 2016 đã khiến ngành du lịch tự tin đặt mục tiêu 11,5 triệu du khách nước ngoài cho năm 2017. Và kết quả của nửa chặng đường ấy, theo Tổng cục Thống kê, là: Tổng lượng khách du lịch trong nước và quốc tế ước đạt khoảng 47 triệu lượt và tổng thu từ du lịch đạt hơn 254.000 tỷ đồng, tăng hơn 27% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, lượng khách quốc tế ước đạt 6.206.336 lượt, tăng 30,2%. Đáng chú ý, lượng khách từ hầu hết các thị trường đều tăng, tiếp tục dẫn đầu là thị trường Trung Quốc (+56,7%), Nga (+53,4%), Hàn Quốc (+43,9%), Cam-pu-chia (+35,5%), Hồng Kông (Trung Quốc) (+29,9%), Tây Ban Nha (+28,6%), Phi-líp-pin (+24,3%), Đài Loan (Trung Quốc) (+22,9%), Lào (+22,4%), Niu Di-lân (+19%), Ô-xtrây-li-a (+10%); khách từ các thị trường châu Phi chưa nhiều nhưng đã tăng đáng kể (+27%) so với cùng kỳ năm 2016. Về thị phần, Đông Bắc Á vẫn là thị trường lớn nhất của du lịch Việt Nam, chiếm 58,5% tổng số khách quốc tế. Thị trường Đông Nam Á chiếm 12,9%. Châu Âu chiếm 15,8%, trong đó các thị trường Tây Âu được miễn thị thực tiếp tục tăng trưởng tốt. Châu Mỹ chiếm khoảng 7%.
6 tháng đầu năm, lượng du khách nước ngoài đến Việt Nam tăng mạnh.
Trong bức tranh tăng trưởng chung của cả nước, nổi lên một số tỉnh, thành phố như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ninh, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định. Tại các tỉnh thành này, lượng khách du lịch 6 tháng đầu năm đều tăng kỷ lục, điển hình là Đà Nẵng, tổng khách du lịch ước đạt hơn 3,2 triệu lượt, trong đó khách quốc tế tăng trên 72% so với cùng kỳ năm trước, nhờ hàng loạt sự kiện lớn, đặc biệt là lễ hội pháo hoa quốc tế kéo dài gần 2 tháng. Tại 4 tỉnh bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường do Formosa gây ra năm ngoái, gồm: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, lượng du khách không những phục hồi mà còn tăng trưởng cao hơn cả những năm trước khi xảy ra sự cố.
Tăng trưởng về du lịch đã trở thành một điểm sáng trong bức tranh kinh tế Việt Nam 6 tháng đầu năm.
Còn vài nỗi lo
Tiếp tục chuỗi tăng trưởng, ngành du lịch đã được Thủ tướng Chính phủ giao mục tiêu tăng trưởng trên 30% từ nay tới cuối năm. Với nhiều nỗ lực và kết quả đã đạt được, khả năng hoàn thành mục tiêu này của ngành du lịch là cao. Tuy nhiên, chính Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện cũng thẳng thắn chỉ ra, năng lực cạnh tranh về du lịch của Việt Nam vẫn còn thấp so với các nước xung quanh, chất lượng dịch vụ du lịch chưa đáp ứng yêu cầu…
Thực tế, so với các nước trong ASEAN, năm 2016, Việt Nam đứng thứ 5 về số lượng khách quốc tế với hơn 10 triệu lượt. Tuy nhiên, so với 3 nước đứng đầu, khoảng cách của du lịch Việt còn quá xa. Lượng du khách nước ngoài đến Việt Nam chỉ bằng 31% so với Thái Lan (32,6 triệu), bằng 37% của Ma-lai-xi-a (26,8 triệu), 61% của Xin-ga-po (16,4 triệu).
Mặt khác, dù đứng thứ 67/136 nền kinh tế về năng lực cạnh tranh du lịch toàn cầu năm 2017, nhưng nhiều chỉ số của Việt Nam bị xếp hạng rất thấp như: Mức độ bền vững về môi trường (hạng 129), chất lượng hạ tầng du lịch (hạng 113), mức độ ưu tiên cho ngành du lịch (hạng 101)… Điều đó cho thấy, sự tăng trưởng lượng du khách nước ngoài mới chủ yếu dựa trên những thứ “có sẵn” như: Tài nguyên văn hóa, tài nguyên thiên nhiên và giá dịch vụ.
Ở góc độ cụ thể, các chuyên gia trong ngành đã tổng kết một số tồn tại của ngành du lịch Việt Nam như sau: Tệ nạn đeo bám, chèo kéo, gian lận, ép giá… chưa được kiểm soát; cảnh quan, quy hoạch du lịch bị phá vỡ; sản phẩm du lịch nghèo nàn; quảng bá du lịch nhiều hạn chế; phát triển về lượng hơn chất; hướng dẫn viên còn yếu và thiếu; một số công ty du lịch kinh doanh chộp giật, cạnh tranh thiếu lành mạnh, thiếu liên kết; quản lý Nhà nước về du lịch còn yếu.
Để từng bước giải quyết những tồn tại trên, theo các chuyên gia, bản thân ngành du lịch không thể tự giải quyết. Muốn thúc đẩy phát triển du lịch Việt Nam trong thời kỳ mới, trước hết cần tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, chính sách. Cùng đó là hoạt động đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất cao cấp, phát triển sản phẩm du lịch xanh, du lịch thân thiện môi trường… Đặc biệt, cần chú ý tới vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Để thu hút được khách du lịch, các doanh nghiệp cần cập nhật các xu hướng, tự nâng cao năng lực, đổi mới để phát triển với việc ứng dụng các công nghệ số mới, xây dựng nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn...
Bài và ảnh: HẢI ĐĂNG