Du lịch đường sông ở TP Hồ Chí Minh: Chưa xứng tiềm năng...

QĐND - Thống kê cho thấy, tiềm năng khai thác du lịch sông nước ở TP Hồ Chí Minh rất dồi dào, tiêu biểu là các tuyến xuất phát từ bến Bạch Đằng đi bán đảo Thanh Đa, Nhà Bè, Cần Giờ, Củ Chi, tỏa về Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ và sang tận Cam-pu-chia. Tuy nhiên, để tiềm năng đó trở thành động lực phát triển, TP Hồ Chí Minh còn không ít việc phải làm...

Sông Sài Gòn-một tuyến du lịch đường sông hấp dẫn. Ảnh: Xuân Hùng

Vẫn ở dạng tiềm năng lớn

TP Hồ Chí Minh có mạng lưới đường thủy thuộc hàng đầu cả nước. Cảnh quan hai bên bờ sông Sài Gòn nhiều đoạn rất phong phú và đặc sắc. Hệ thống đường sông của thành phố còn liên kết được với các sản phẩm du lịch làng nghề, vườn cây ăn trái ở nhiều địa phương. Hơn nữa, ngoài con sông Sài Gòn thơ mộng và hệ thống kênh rạch thú vị, TP Hồ Chí Minh còn nhiều điều kiện thuận lợi khác để phát triển du lịch đường sông. Đơn cử như khí hậu khá thuận lợi, không mưa nhiều như miền Trung, không quá lạnh như miền Bắc...

Trước tiềm năng lớn ấy, từ năm 2010, nhiều cuộc khảo sát các tuyến du lịch đường sông được UBND thành phố Hồ Chí Minh và Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch phối hợp thực hiện. Một số tuyến được đưa vào khảo sát và đầu tư khai thác như: Bến Bạch Đằng ở quận 1 đi dọc sông Sài Gòn đến Làng họa sĩ ở gần cầu Phú Mỹ, sông Sài Gòn-Bình Dương-Củ Chi. Đồng thời, một số tuyến du lịch đường sông liên tỉnh cũng được khảo sát như tuyến TP Hồ Chí Minh-Đồng Nai-Bà Rịa-Vũng Tàu-các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Vươn xa hơn, còn có các tuyến TP Hồ Chí Minh-An Giang-Cam-pu-chia; tuyến TP Hồ Chí Minh-Mỹ Tho-Cần Thơ-Châu Đốc-Kiên Giang và Phnôm Pênh, Si-ha-nu-vin (Cam-pu-chia)…

Tuy nhiên, du lịch đường sông tại TP Hồ Chí Minh phát triển còn “khiêm tốn”. Trong một hội thảo được tổ chức mới đây tại TP Hồ Chí Minh, bàn về giải pháp phát triển du lịch đường sông, đại diện của nhiều doanh nghiệp, hãng lữ hành phía Nam đồng tình khi khẳng định, họ sẵn sàng đầu tư tàu, thuyền để khai thác du lịch, nhưng trở ngại lớn nhất hiện nay là chưa có quy hoạch tổng thể và khai thác cảnh quan du lịch hai bên bờ các sông, thiếu những bến đỗ an toàn để đưa đón khách. Cụ thể, thành phố cơ bản chưa có bến tàu dành riêng cho khách du lịch mà phải dùng chung với các bến tàu khách, hàng hóa. Hiện chỉ có vài bến tàu khách như: bến Tôn Thất Thuyết ở quận 4, cầu Hiệp An, Bình Đông quận 8 và bến Bạch Đằng tại quận 1. Trong số đó, duy nhất chỉ bến Bạch Đằng là phục vụ được cho du lịch đường sông. Những điểm dừng khác đang xuống cấp dần, gần như không phục vụ được hoạt động du lịch vì không thuận tiện cho việc neo đậu, không đảm bảo an toàn cho du khách.

Biến tiềm năng thành hiện thực

Đại diện Công ty Du ngoạn Việt, đơn vị đi đầu trong việc đưa khách tàu biển khám phá rừng Cần Giờ bằng tuyến đường sông, cho biết, doanh nghiệp đã thử nghiệm đưa vào khai thác hai tuyến du lịch tại khu vực phân khu 2 (gần sông Thị Vải) gồm: Du khách chèo thuyền kayak vào rừng sâu, đi bộ thăm ruộng muối, leo núi Giồng Chùa và tuyến chở khách ngồi trên thuyền nghe thuyết minh.

Giai đoạn đầu, doanh nghiệp gặp khá nhiều khó khăn, nhất là tuyến chở khách tham quan nghe thuyết minh, do hướng dẫn viên chưa có kiến thức phong phú về hệ động thực vật của rừng ngập mặn, người lái thuyền chưa biết dừng điểm thích hợp cho khách quan sát nên phải đến lần thứ 4 mới khắc phục được. Nhưng đến nay, hai tuyến này khá thành công. Doanh nghiệp đã đưa hàng nghìn du khách tàu biển, chủ yếu là khách Đức, Mỹ khám phá tuyến này.

Sự thành công của hai tuyến du lịch này cho thấy, nếu thiết kế được sản phẩm du lịch hấp dẫn, với những điểm đến thú vị, tiềm năng du lịch đường sông TP Hồ Chí Minh hoàn toàn có thể biến thành hiện thực. Tuy nhiên, theo ông Lã Quốc Khánh, Phó giám đốc Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch TP Hồ Chí Minh, để có được nhiều tuyến du lịch thành công, thành phố cần đẩy mạnh xã hội hóa và có chính sách ưu đãi để kêu gọi doanh nghiệp đầu tư mạnh vào lĩnh vực này. Trong đó, đặc biệt là việc xây dựng bến bãi, cầu cảng, cải tạo bến tàu Bạch Đằng. Thành phố cũng cần tuyên truyền, quảng bá rộng rãi về tiềm năng, thế mạnh của du lịch đường sông nhằm thu hút các nhà đầu tư. Cụ thể hơn, các đơn vị khai thác du lịch cần bố trí ngay các điểm dừng chân để du khách có cơ hội tìm hiểu về đặc trưng văn hóa sông nước. Các đơn vị kinh doanh du lịch lớn của TP Hồ Chí Minh cũng phải chủ động liên kết với các tỉnh, thành phố miền Tây và Đông Nam Bộ để đưa thêm những điểm đặc sắc và đặc trưng vùng miền vào các tua du lịch.