Với hình ảnh 3 tòa nhà cao tầng được thiết kế như khóm lúa xanh tốt bên bông sen nở, nhìn xa, Bệnh viện TƯQĐ 108 trông như con thuyền buồm khổng lồ neo đậu bên bờ sông Hồng. Những người mơ mộng hơn lại nói, bệnh viện mới trông như quyển vở mở, hai trang giấy như hai “cánh buồm” tạo dáng như chữ H, vừa là ký hiệu của chữ “Hospital” (bệnh viện), vừa là ký hiệu của Hà Nội và “High quality” (chất lượng cao). Ba tòa nhà hợp thành tổ hợp 3 chân vững chãi, mặt quay ra sông, lưng hướng Tây tạo thế “tọa sơn, hướng thủy” rất hợp phong thủy. Từ khi khánh thành, đưa vào sử dụng đến nay, “bệnh viện công hiện đại nhất Việt Nam” đã trở thành một biểu tượng của ngành quân y chính quy và hiện đại, cũng là niềm tự hào của ngành y cả nước.

leftcenterrightdel
Lễ khánh thành Cụm công trình trung tâm Bệnh viện TƯQĐ 108.

Hôm khánh thành bệnh viện, chúng tôi gặp Trung tướng, PGS, TS Trần Duy Anh, nguyên Giám đốc Bệnh viện TƯQĐ 108. Ông chính là người chủ trì lễ khởi công xây dựng bệnh viện hơn 6 năm về trước (ngày 7-7-2012). Trong niềm vui lớn của những người thầy thuốc, ông chia sẻ: “Để có công trình này, tôi luôn nghĩ đến cội nguồn là Nghị quyết chuyên đề số 259 của Quân ủy Trung ương về xây dựng và phát triển Bệnh viện TƯQĐ 108 tầm nhìn đến năm 2020 và quyết tâm xây dựng ngành quân y hiện đại của Đại tướng Phùng Quang Thanh, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng”.

Một ngày tháng 10-2008, khi đến thăm Bệnh viện TƯQĐ 108, Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, tâm sự với giám đốc bệnh viện: “Thời gian qua, quân đội đã đầu tư hiện đại hóa nhiều lực lượng, bảo đảm cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi của quân đội. Giờ là lúc nghĩ đến việc hiện đại hóa lực lượng quân y mà trước hết là Bệnh viện TƯQĐ 108”.

Trong buổi trao đổi chân tình đó, Bộ trưởng đã “bật đèn xanh” về ý định xây dựng lại cơ sở hạ tầng bệnh viện hiện đại tầm cỡ khu vực và quốc tế, tạo điều kiện thực hiện tốt các chức năng một bệnh viện đa khoa chuyên khoa sâu tuyến cuối toàn quân, bệnh viện hạng đặc biệt, đồng thời là viện nghiên cứu khoa học y dược lâm sàng, cơ sở đào tạo sau đại học và tham gia chăm sóc sức khỏe các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, quân đội. Đại tướng nhấn mạnh: “Nếu 108 tiến thẳng lên hiện đại thì sẽ là đầu tàu kéo toàn ngành quân y lên”.

Trung tướng Trần Duy Anh, khi đó là Giám đốc Bệnh viện, đã báo cáo thực trạng xuống cấp về cơ sở hạ tầng của bệnh viện. Nhiều tòa nhà do thực dân Pháp xây từ năm 1892, một số tòa nhà xây từ những năm 1960-1970 thời gian sử dụng đã trên 50 năm, ngoài ra việc xây quá nhiều ngôi nhà thấp tầng khiến không gian bệnh viện trở nên chật hẹp, khu khám bệnh không đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của bộ đội và nhân dân cả nước. Bệnh viện mong muốn được xây dựng một cơ sở mới với quy mô thiết kế 2.000 giường bệnh và khi cần có thể kê lên thành 4.000 giường phục vụ cho cấp cứu thảm họa, thiên tai.

leftcenterrightdel
Lãnh đạo bệnh viện thuyết trình với lãnh đạo Bộ Quốc phòng về thiết kế kiến trúc bệnh viện trong lễ khởi công (ngày 7-7-2012).

Nhưng xây dựng một bệnh viện mới, hiện đại với quy mô lớn như vậy sẽ tốn hàng nghìn tỷ đồng. Bộ trưởng suy nghĩ rất lâu rồi nói với Trung tướng Trần Duy Anh: “Tốn kém thì vẫn phải làm, ta cứ tiến hành từng bước một chắc chắn, cậu làm báo cáo tiền khả thi nhé”. Thế là, báo cáo tiền khả thi do Giám đốc và Chủ nhiệm Hậu cần Bệnh viện cấp tốc viết chỉ 10 trang A4. Trong đó, bệnh viện mạnh dạn đề nghị cho phép mời tư vấn kiến trúc xây dựng của nước ngoài. Từ đó, bệnh viện nhanh chóng xây dựng lại quy hoạch mặt bằng tổng thể để được Bộ Quốc phòng và UBND TP Hà Nội xác nhận bằng bản đồ quy hoạch tỷ lệ 1/500. Ban quản lý dự án cùng Giám đốc Bệnh viện phải tự mò mẫm, đi từng bước, liên hệ với các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng, Bộ Xây dựng và TP Hà Nội. Thực hiện công việc mới mẻ, lạ lẫm này vướng rất nhiều quy định hiện hành về xây dựng (quy định về xây nhà cao tầng trong khu vực trung tâm, chủ trương giãn các bệnh viện Trung ương ra khỏi khu vực nội đô, tiêu chuẩn xây dựng bệnh viện và phòng cháy chữa cháy...). Bản thân Trung tướng Trần Duy Anh đã trực tiếp đi trao đổi, báo cáo, thuyết phục hàng chục lần trước các cơ quan chức năng. Đôi khi, có những vấn đề vướng mắc do ở Việt Nam chưa có thực tế, ông còn phải nhờ đồng nghiệp quay clip, chụp ảnh một số bệnh viện hiện đại trên thế giới để lấy thêm căn cứ thuyết trình. “Ước mơ của tôi là được đập đi hết các khối nhà thấp tầng cũ kỹ đã xuống cấp, xây mới bệnh viện với tòa nhà cao tầng trong khuôn viên hiện có. Bệnh viện TƯQĐ 108 không thể chuyển đi chỗ khác, việc xây dựng cũng không thể kéo quá dài”-Trung tướng Trần Duy Anh nhớ lại.

Có giấy phép rồi, vấn đề tiếp theo là chọn được nhà kiến trúc xứng tầm? Bệnh viện đã viết thư gửi tùy viên văn hóa của 10 đại sứ quán các nước lớn ở Hà Nội, mời tham gia thi thiết kế kiến trúc tòa nhà mới. Cuối cùng, Hội đồng tuyển chọn của Bộ Quốc phòng đã đồng thuận chọn phương án kiến trúc của Tổng công ty tư vấn thiết kế Heerim Architects Hàn Quốc. Bản thiết kế kiến trúc tổ hợp cụm công trình trung tâm của Tổng công ty Heerim đã giải được bài toán đặt ra xuất sắc nhất.

Ngày 7-7-2012, bệnh viện khởi công xây dựng với bao hồi hộp, hy vọng và âu lo của những người thầy thuốc. Một số hạng mục của cụm công trình sau đó cũng đã được điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực tiễn tại bệnh viện, đặc biệt là quy mô, một số hạng mục về nội thất, ngoại thất và tiểu cảnh phía trước, tạo ra một không gian xanh, thân thiện, hài hòa với môi trường, một điểm nhấn về kiến trúc của Thủ đô Hà Nội.

Đáng chú ý, công trình được phép áp dụng một số quy định đặc thù theo tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế, đảm bảo hiện đại, tự động hóa cao có thể phát triển thành bệnh viện thông minh. Cụm công trình gồm 3 tòa nhà với 2 tầng âm, phần nổi có hai nhà cao 22 tầng và một nhà cao 10 tầng, chiều cao là 108m với tổng diện tích sàn xây dựng 150.000m2, có 50 phòng mổ, với 45 phòng mổ tiêu chuẩn, 5 phòng mổ ghép tạng và phòng mổ hybrid. Hệ thống xét nghiệm tự động 3.500 mẫu/giờ của Mỹ; hệ thống băng chuyền vận chuyển đồ vải sạch và bẩn của Hàn Quốc, hệ thống vận chuyển bằng ống thụt khí của Thụy Sỹ. Qua đó, các mẫu xét nghiệm và phiếu kết quả được chuyển về tận các khoa, phòng nhanh chóng...

leftcenterrightdel
Hệ thống xét nghiệm tự động của bệnh viện.

Chia sẻ với báo chí bên lề lễ khánh thành, Trung tướng, GS, TS Mai Hồng Bàng, Giám đốc Bệnh viện TƯQĐ 108, cho biết: Đây là công trình trọng điểm quốc gia-một công trình y tế tiêu biểu cho thời kỳ phát triển mới của đất nước và quân đội, có tính năng phục vụ hết sức đặc biệt, thể hiện đầy đủ tính hiện đại, tiện ích và thân thiện, hài hòa với môi trường... khắc phục được nhiều hạn chế của các công trình xây dựng trước đó, đồng thời được trang bị đầy đủ đồng bộ các trang thiết bị và nguồn nhân lực. Cụm công trình trung tâm là tiền đề để Bệnh viện TƯQĐ 108 xây dựng một cơ sở khám, chữa bệnh mang tầm quốc tế, bệnh viện đa khoa chuyên khoa sâu có trình độ cao, xứng đáng là bệnh viện hạng đặc biệt, tuyến cuối của toàn quân, viện nghiên cứu khoa học y dược lâm sàng, cơ sở đào tạo sau đại học về y học tới bậc tiến sĩ trong quân đội và cả nước.

Trung tướng Trần Duy Anh, Trung tướng Mai Hồng Bàng đều cho rằng, phấn khởi, tự hào được đón nhận công trình chất lượng cao đưa vào phục vụ người bệnh, bệnh viện sẽ đoàn kết quyết tâm, tập trung mọi nguồn lực, không ngừng nỗ lực phấn đấu, khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Chính phủ và quân đội giao cho, xây dựng Bệnh viện TƯQĐ 108 sớm trở thành bệnh viện thông minh, mang đẳng cấp quốc tế; một trung tâm nghiên cứu khoa học, đào tạo, trung tâm kết nối và hợp tác quốc tế hàng đầu, đáp ứng tốt với nhu cầu khám, chữa bệnh chất lượng cao của bộ đội và nhân dân.

Bài và ảnh: VÂN NGỌC và CTV