Kết quả cuộc bầu cử vòng 2 tổng thống Pháp cho thấy ứng cử viên 39 tuổi Em-ma-nu-en Ma-crôn (Emmanuel Macron) đã chiến thắng ứng cử viên cực hữu Ma-rin Lơ Pen (Marine Le Pen) với số phiếu ủng hộ cao gần gấp đôi. Bằng việc bầu cho ông Em-ma-nu-en Ma-crôn, cử tri Pháp đã quay lưng với chủ nghĩa cực hữu bài ngoại, muốn nước Pháp chống lại người nhập cư, đóng cửa với châu Âu và phần còn lại của thế giới.

Tỷ lệ thất nghiệp cao cùng với cảm xúc bất an do các vụ tấn công khủng bố đã giúp cho bà Lơ Pen giành được cảm tình trong một bộ phận dân chúng. Khi mà cảm xúc đi tìm những “thủ phạm” của tình trạng mất an ninh, ở đây được mặc định là người Hồi giáo và nhập cư, được thổi bùng lên thì đảng Mặt trận quốc gia đã khéo léo tận dụng nó để mang lại những lá phiếu ủng hộ cho thủ lĩnh của đảng này là bà Lơ Pen.

Với những khẩu hiệu và lời hứa theo chủ nghĩa bảo hộ, bảo vệ nhà nước phúc lợi chống lại chính sách “tân kinh tế” theo hướng tham gia vào các định chế quốc tế, siết chặt kiểm soát biên giới, hạn chế nhập cư, bà Lơ Pen đã tiếp cận thành công với các cử tri bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa dân túy ở cả cánh tả lẫn cánh hữu. Kết quả cuộc bầu cử vòng 1 với chiến thắng của bà Lơ Pen quả thật là một cơn địa chấn chính trị đối với nước Pháp, khi lần đầu tiên người ta nhận ra rằng khả năng có một tổng thống thuộc phe cực hữu không còn là điều cấm kỵ ở Pháp nữa.

Những lo ngại về sự lên ngôi của chủ nghĩa cực hữu ở Pháp tỏ ra là có lý khi mà trào lưu dân túy đang lan tràn với cảm hứng từ cuộc trưng cầu dân ý dẫn tới “Brexit” ở Anh cũng như nhiều kết quả gây bất ngờ khác.

Tuy nhiên, trong khi một bộ phận cử tri Pháp vẫn còn đang phân vân về sự lựa chọn của mình (kinh nghiệm cho thấy là chính bộ phận cử tri “phân vân” này thường là yếu tố quyết định để bàn cân ngả về bên nào) thì bà Lơ Pen đã phạm phải sai lầm chiến lược trong cuộc tranh luận trực tiếp với ông E.Ma-crôn trên truyền hình ở sát thời điểm diễn ra cuộc bầu cử vòng 2. Từ một cuộc tranh luận với mục đích cho cử tri thấy tôi-sẽ-làm-gì-nếu-trở-thành-tổng-thống thì bà Lơ Pen lại biến nó thành diễn đàn để chứng minh rằng anh-là-người-xấu!

Bằng phương pháp tranh luận như thế, bà Lơ Pen đã tự loại mình ra khỏi vị thế của một tổng thống trong tương lai mà thay vào đó là vị trí một thủ lĩnh phe đối lập với vũ khí chính là sự chỉ trích, phê phán. Những người đã lựa chọn sẽ bầu cho bà Lơ Pen thì vẫn tiếp tục bầu cho bà, trong khi những người đang phân vân thì quyết định bầu cho ông E.Ma-crôn!

Thế nên ngay cả những cuộc tấn công tin tặc nhằm vào chiến dịch bầu cử của ông E.Ma-crôn chỉ ít giờ trước khi quy định im lặng 44 tiếng đồng hồ trước ngày bầu cử có hiệu lực, vẫn không đủ để làm xoay chuyển tình thế.

Ông E.Ma-crôn sẽ dẫn dắt nước Pháp đi về đâu sau cuộc bầu cử tổng thống vòng 2 này?

Trước mắt, ông E.Ma-crôn sẽ phải tiếp tục nỗ lực trong cuộc bầu cử Quốc hội Pháp diễn ra vào tháng 6 tới để làm sao số người trong phong trào "Tiến lên" của ông, mới hình thành trong chưa đầy một năm qua, có mặt càng nhiều càng tốt để trở thành một lực lượng trong Quốc hội. Không có gì bảo đảm để một chiến thắng trong bầu cử tổng thống sẽ dẫn tới chiến thắng trong bầu cử quốc hội.

Tiếp theo, như ông E.Ma-crôn đã tuyên bố ngay trong bài phát biểu sau khi biết tin mình chiến thắng để trở thành Tổng thống Pháp, là sẽ đấu tranh “chống lại sự chia rẽ đã làm tổn hại thanh danh nước Pháp”, vốn đã diễn ra một cách sâu sắc trong thời gian diễn ra các cuộc vận động tranh cử vừa qua...

Một nước Pháp hội nhập với những giá trị nhân văn truyền thống, đó là điều mà đa số các cử tri Pháp đã gửi gắm vào lá phiếu của họ trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua.

YÊN BA