Đêm 13-1, rạng sáng 14-1 (theo giờ Việt Nam), hệ thống báo động tên lửa tại bang Hawaii, Mỹ, đã phát ra báo động về một vụ tấn công bằng tên lửa đạn đạo, khiến hơn một triệu người rơi vào tình trạng hoảng loạn. May mắn, đó chỉ là báo động nhầm. Theo thông báo của Cơ quan Ứng phó tình trạng khẩn cấp của bang Hawaii, trong một phiên đổi ca trực và thực hành thao tác kỹ thuật, việc "bấm nhầm nút" đã xảy ra. Sai sót này kích hoạt hệ thống điện thoại tự động trên hòn đảo, đi kèm với cảnh báo thúc giục người dân nhanh chóng tìm nơi ẩn náu.

leftcenterrightdel
Tin nhắn báo động giả được gửi đến người dân Hawaii. Ảnh: Twitter

40 phút sau khi xảy ra báo động nhầm, nhà chức trách mới có thông báo khẳng định hệ thống báo động bị nhầm và không có mối đe dọa tên lửa, cũng như nguy hiểm nào đối với bang Hawaii!

Một nhầm lẫn về kỹ thuật hoàn toàn có thể xảy ra ở bất cứ lĩnh vực nào. Vụ báo động nhầm về tên lửa đạn đạo ở Hawaii, nếu xét thuần túy về mặt kỹ thuật, thì hậu quả cũng không quá nặng nề. Và thực tế, cũng chưa phát hiện ai bị tổn thương, hay tài sản nào bị tàn phá. Thế nhưng, càng ngày, phạm vi của hậu quả càng mở rộng.

40 phút sau khi phát hiện báo động nhầm, nhà chức trách mới phát đi thông báo khẳng định là nhầm. Trong thời đại công nghệ hiện đại như ngày nay, đó là một phản ứng bị coi là chậm trễ. Trong khoảng thời gian đó, có thể đã có rất nhiều tổn thất xảy ra vì sự hoảng loạn của cả triệu người dân. Mặt khác, đây không phải là lần đầu tiên hệ thống cảnh báo sớm ở Hawaii “có vấn đề”. Trong một cuộc thử nghiệm hồi tháng 12-2017, chỉ 12 trong tổng số 386 còi báo động của bang vang lên. Tại Waikiki-địa điểm thu hút khách du lịch của bang, âm lượng các còi báo động chỉ vừa đủ nghe, khiến lực lượng chức năng phải lắp đặt thêm, cũng như thay thế các còi báo động.

Phản ứng chậm trễ khi báo động nhầm, hay hiệu quả của việc thử nghiệm đã phần nào phản ánh năng lực hệ thống cảnh báo sớm của Mỹ không thực sự nhanh nhạy như “quảng cáo”. Điều đó khiến người dân có thể mất niềm tin vào năng lực bảo vệ của chính quyền Mỹ, cũng như giảm hiệu quả trong ứng phó nếu xảy ra trường hợp khẩn cấp thực sự. Thậm chí, việc báo động nhầm có nguy cơ dẫn tới một cuộc chiến tranh, khi xảy ra những hành động đáp trả.

Chưa hết, năng lực hệ thống phòng thủ tên lửa trên mặt đất của Mỹ được đánh giá chỉ hiệu quả khoảng 50%. Lời cảnh báo ấy được một chuyên gia quân sự Mỹ đưa ra chưa đầy 24 giờ sau khi Hawaii rơi vào hoảng loạn. Điều đó có nghĩa, nếu xuất hiện tên lửa đạn đạo, tính mạng người dân Mỹ chỉ như đồng tiền sấp-ngửa.

Vụ báo động nhầm diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên căng thẳng trong nhiều tháng qua, sau khi Bình Nhưỡng tiến hành một vụ thử tên lửa đạn đạo được cho là có thể mang đầu đạn hạt nhân tới bất kỳ vùng lãnh thổ nào của Mỹ, trong đó có quần đảo Hawaii. Vì thế, sự hoảng loạn của hơn một triệu người dân Hawaii còn có thể xuất phát từ mối lo lắng mang tên “Triều Tiên”. Điều đó có nghĩa, dù chưa biết năng lực thực sự của những quả tên lửa đạn đạo “made in Triều Tiên” ở mức nào, nhưng chúng đã có khả năng gây lo lắng đối với người dân Mỹ. Và tất nhiên, là cả sự quan ngại của chính quyền Tổng thống Donald Trump (điều này được thể hiện qua những lời qua tiếng lại giữa ông Donald Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un thời gian qua).

Niềm tin là thứ mà bất cứ chính phủ nào cũng cần ở người dân. Với khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết”, Tổng thống Donald Trump đang chèo lái đưa nền kinh tế Mỹ trở lại quỹ đạo tăng trưởng khá. Thế nhưng, sự tăng trưởng ấy sẽ mất đi nhiều ý nghĩa khi người dân mất niềm tin vào năng lực bảo vệ nước Mỹ trước những hiểm họa đến từ bên ngoài biên giới quốc gia.

HUY ĐĂNG