Nhưng để thực hiện được lời hứa này quả thực không đơn giản.
Bởi ngay ở những bước đi đầu tiên đã có vô vàn khúc mắc đặt ra cho cả hai phía mà để vượt qua chúng, quỹ thời gian hai năm không phải là nhiều, thậm chí theo đánh giá của nhiều nhà phân tích, nó là chưa đủ để cả hai bên đạt được các mục tiêu của mình trong một cuộc chia tay nhiều đau đớn.
Trong vô số khúc mắc ấy, hóa ra vấn đề "đầu tiên", tức "tiền đâu", lại hứa hẹn sẽ là một trong những thách thức nan giải nhất. Bởi trong khi một báo cáo của Thượng viện Anh, có viện dẫn những khuyến nghị pháp lý, cho rằng sau Brexit, nước Anh không nợ nần gì EU thì Brúc-xen (Brussels) lại không nghĩ thế!
44 năm chung sống dưới một mái nhà chung, nay tiến hành thủ tục "ly hôn" mà đề cập đến chuyện tiền nong thì quả cũng khó nói. Nhưng hóa ra "ly hôn" chính trị cũng mang đặc tính giống nhiều cuộc ly hôn bình thường khác, có nghĩa là vấn đề tiền nong, hay gọi đơn giản là "phí ly hôn", lại có một vai trò quan trọng, không thể bỏ qua!
Vậy "phí ly hôn" Brexit trị giá bao nhiêu?
Do khó nói nên không có chính khách nào của EU chủ động nói ra con số cụ thể mà một nhà báo của tờ Thời báo Tài chính tên là A-lếch Bây-cơ (Alex Barker) đã làm hộ công việc đó. Theo tính toán của nhà báo trên, để thoát khỏi cuộc "hôn nhân" chính trị này, nước Anh cần phải trả một hóa đơn tài chính trị giá khoảng 60 tỷ ơ-rô!
Con số này cũng gần khớp với tính toán của EU!
Để lý giải vì sao Anh lại phải trả khoản phí này, người phát ngôn của Ủy ban châu Âu ví von một cách hình ảnh: Nếu bạn và 27 người bạn (hẳn nhiên đây là để chỉ 27 thành viên còn lại của EU sau Brexit) cùng đến quán bia, bạn mời mỗi người một cốc bia thì tuy bạn có rời quán để về nhà trước thì tiền bạn vẫn phải trả!
Còn cụ thể hơn thì có ba lý do khiến Anh phải trả khoản phí này. Thứ nhất là vì theo quy định của EU, mỗi quốc gia, tùy thuộc vào tỷ lệ nền kinh tế quốc dân của mình, sẽ phải đóng góp vào ngân sách chung của EU; ngân sách tài chính của EU cứ 7 năm tính một lần và trước đây Anh đã cam kết đóng góp, nay có rời đi thì vẫn phải trả. Thứ hai là vì Anh vẫn phải có nghĩa vụ đóng góp cho các công trình trong tương lai, nằm trong thời hạn 7 năm thông lệ của EU. Và cuối cùng thì Anh còn phải tham gia trả tiền lương hưu cho các nhân viên EU, cũng dựa theo tỷ lệ đóng góp như các khoản khác.
Phía Anh đã gợi ý rằng, nếu EU càng rộng lượng trong quá trình đàm phán thì đổi lại, Anh sẽ cam kết phối hợp (với thiện chí) trong vấn đề đóng phí "hậu ly hôn". Tuy nhiên, EU đã thẳng thừng bác bỏ, khẳng định rằng cần phải đàm phán rời EU trước (tức là trong đó có chuyện đóng phí "hậu ly hôn"), rồi sau đó mới bàn các vấn đề khác như quan hệ thương mại. Điều này giống như khi ly hôn thì bao giờ cũng phải bàn bạc phân chia tài sản, thực hiện nghĩa vụ đóng góp tiền đâu đấy rồi mới bàn chuyện có được về thăm con hay không, tháng thăm mấy lần...
Muốn vượt qua trở ngại "đầu tiên" này trong cuộc đàm phán cam go với EU, trước hết bà Thê-rê-xa Mây cần phải có sự đoàn kết và ủng hộ mạnh mẽ của các chính trị gia và người dân, trước hết là trên lập trường chung và sau nữa là đối với cá nhân bà với tư cách một thủ tướng được chính thức bầu lên. Có lẽ đó cũng là lý do chính khiến bà bất ngờ kêu gọi tổng tuyển cử sớm ngay ở thời điểm bắt đầu đàm phán với EU và kế hoạch này đã được các nghị sĩ Anh ủng hộ...
YÊN BA