Thắng ở tứ kết

Với kết quả này, người dân Hà Lan đã dập tắt khả năng một quốc gia thành viên Liên minh châu Âu bỏ phiếu ủng hộ cho một chính đảng cực hữu giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Đây có thể xem như là một cú đánh trực diện nhằm vào làn sóng dân túy đang lan tràn ở nhiều nước phương Tây, đặt dấu chấm hết cho cái gọi là "mùa xuân dân túy" (nhái theo thuật ngữ "mùa xuân Ả rập"). Chủ nghĩa cực đoan cực hữu ở Hà Lan tạm thời mất đi động lực của mình.

Sau khi kết quả bầu cử được công bố, Thủ tướng Mác Rút-tê đã ngay lập tức nhận được nhiều thông điệp chúc mừng từ nhiều nhà lãnh đạo khác của châu Âu. Còn Chánh văn phòng Thủ tướng Đức, ông Pi-tơ An-mai-ơ (Peter Almaier), đã không kìm được niềm vui mà cho chạy dòng trạng thái trên Twitter: "Những người Hà Lan, ôi những người Hà Lan, các bạn là nhà vô địch! Xin chúc mừng kết quả tuyệt vời này!"

Có thể hiểu vì sao châu Âu lại mừng vui như vậy trước kết quả bầu cử ở một quốc gia thành viên của mình. Những cảm hứng từ hiện tượng Brexit tại Anh cũng như kết quả có phần bất ngờ của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đã khiến cho chủ nghĩa dân túy trỗi dậy, có khuynh hướng trở thành làn sóng đô-mi-nô, nhấn chìm châu Âu vào chủ nghĩa biệt lập mới, chia tách và chống người Hồi giáo.

Mối lo ngại trước sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy là hoàn toàn có cơ sở, đặc biệt là đối với EU, vốn đang bị phân cực trầm trọng do hiện tượng Brexit của nước Anh. EU không còn được coi như một hệ thống hội nhập, đem lại lợi ích và sự bảo vệ an toàn cho các công dân. Những giá trị căn bản của liên minh này bị de dọa ở cốt lõi, khi không chỉ tính hiệu quả của liên minh suy giảm mà còn bị coi như đối trọng với dân chủ. Cách ứng phó với vấn đề nhập cư bị chính trị hóa, tạo ra sự phân cực trong nội bộ xã hội nhiều quốc gia thành viên EU.

Hiện trạng này dẫn tới một thực tế đáng lo ngại là các lực lượng phân biệt chủng tộc, dân tộc chủ nghĩa và độc đoán nhận được sự đồng cảm, trở thành những bên tham gia vào đời sống chính trị và có tiếng nói tăng dần sức ảnh hưởng trong một bộ phận dân chúng.

Trong bối cảnh đó, cuộc bầu cử ở Hà Lan là một liều thuốc thử nặng đô, là thước đo mức độ ảnh hưởng của chủ nghĩa dân túy ở quốc gia 17 triệu dân này. Kết quả của nó không chỉ là một cú sốc cho chủ nghĩa dân túy ở khắp châu Âu, mà còn là chỉ dấu cho thấy tương lai của châu Âu, trước hết là EU, vẫn được bảo đảm với tư cách là một khối toàn vẹn.

Trước khi diễn ra bầu cử, Thủ tướng Mác Rút-tê đã so sánh cuộc bầu cử quốc hội ở Hà Lan là vòng tứ kết để ngăn chặn xu hướng dân túy, vòng bán kết sẽ là cuộc bầu cử tổng thống ở Pháp, diễn ra vào tháng 4, chung kết là cuộc bầu cử quốc hội tại Đức vào tháng 9 tới. "Đội tuyển" Hà Lan đã chiến thắng chủ nghĩa dân túy ở tứ kết. Nhưng khác với bóng đá, đội thắng ở tứ kết không tiếp tục vào đá ở bán kết, chung kết mà "thi đấu" ở đó là những đội khác. Có nghĩa là khả năng chủ nghĩa dân túy trỗi dậy vẫn chưa hoàn toàn bị loại trừ. Chỉ có thể phán đoán rằng động lực cho làn sóng này đã bị suy yếu đi nhiều sau cuộc bầu cử ở Hà Lan.