Thông điệp

Mà mục tiêu của Thủ tướng Anh khi quyết định tiến hành tổ chức bầu cử sớm lại là nhằm chiếm được đa số trong Hạ viện để làm hậu thuẫn cho tiến trình này. Chỉ đến khi kết quả bầu cử được công bố, người ta mới biết rằng đó là một nước cờ sai lầm. Không những không đạt được mục tiêu, giờ đây một chính phủ thiểu số nhờ liên minh với một đảng nhỏ để có được đa số ghế, sẽ còn khó khăn hơn trong việc đưa ra các quyết định liên quan đến Brexit.

Mà mấu chốt của mọi vấn đề trong đàm phán với EU là “cứng” hay “mềm”?

“Brexit cứng” là khả năng nước Anh rời khỏi EU mà không đạt được một thỏa thuận nào. Có nghĩa là Anh sẽ lấy lại hầu hết các quyền kiểm soát, trong đó đặc biệt quan trọng là kiểm soát nhập cư. Đấy là căn nguyên khiến cho an ninh nước Anh bị đe dọa-những người ủng hộ “Brexit cứng” bảo thế.

Nhưng đổi lại, nước Anh cũng sẽ phải trả giá: Mất quyền tiếp cận thị trường chung EU với tất cả những ưu đãi có thể có của một thành viên.

“Brexit mềm” có nghĩa là sẽ có những nhượng bộ nào đó để đạt được thỏa thuận có lợi cho Anh, trong đó quan trọng hơn cả là tiếp tục duy trì những ưu đãi trong tiếp cận với thị trường chung EU thông qua các thỏa thuận thương mại.   

Kết quả cuộc bầu cử sớm vừa qua không phải là chỉ dấu cho thấy cử tri Anh thời kỳ Brexit là những người dễ chao đảo như một vài người đã vội vã đưa ra kết luận. Họ muốn Brexit (thông qua cuộc trưng cầu ý dân hồi tháng 6 năm ngoái). Nhưng họ cũng không muốn mất mát quá nhiều vì Brexit! Lý do để Thủ tướng Anh kêu gọi tiến hành bầu cử sớm là vì Brexit. Nhưng cử tri Anh trả lời bằng lá phiếu, rằng họ muốn Brexit, nhưng không phải bằng cách tiếp tục “thắt lưng buộc bụng”, như đã diễn ra trong vòng 7 năm qua!

Có nghĩa “Brexit cứng” sẽ là quá cứng đối với nhiều người dân và doanh nghiệp Anh. Lý lẽ của những người ủng hộ “Brexit cứng” là với việc siết chặt vấn đề nhập cư, nước Anh sẽ trở nên an toàn hơn, đã sụp đổ với việc trong vòng 3 tháng kể cả thời gian vận động tranh cử, nước Anh đã phải hứng chịu 3 cuộc tấn công khủng bố liên tiếp nhằm vào Luân Đôn (London) và Man-che-xtơ (Manchester).

Cử tri Anh muốn siết chặt kiểm soát biên giới nhưng còn đặt ưu tiên cao hơn vào việc nước Anh vẫn phải duy trì một hình thức quan hệ nào đó với thị trường chung EU. Rời bỏ hoàn toàn thị trường này theo mô hình “Brexit cứng”, không nghi ngờ gì nữa, sẽ khiến cho kinh tế Anh phải chịu quá nhiều tác động tiêu cực và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp và đời sống người dân.

Thông điệp ở đây khá rõ ràng: Brexit là quá trình khó có thể đảo ngược, nhưng cần phải mềm mỏng hơn trong đàm phán với EU. Nước Anh sẽ Brexit ở mức độ nào, điều đó tùy thuộc vào nghệ thuật của các nhà đàm phán. Nhưng có lẽ những người chịu trách nhiệm chính về đàm phán Brexit với EU sẽ phải cân nhắc lại một cách cẩn trọng nguyên tắc “một mất một còn” được đưa ra trước khi các cuộc đàm phán và cả trước cuộc bầu cử diễn ra: “Thà không có thỏa thuận còn hơn là đạt được một thỏa thuận tồi”. Cử tri Anh không muốn điều đó, thông qua các lá phiếu của mình.