Tân vương, tân chính sách. Dự luật cải cách lao động đầy tham vọng được chính phủ mới kỳ vọng như liều thuốc tăng lực kéo nước Pháp khỏi những tháng ngày trì trệ, song dường như chính nó cũng đang tạo nên những cơn sóng ngầm tại đất nước hình Lục lăng.

Khi bắt đầu chiến dịch vận động tranh cử Tổng thống hồi năm ngoái, E.Macron tuyên bố ông sẽ “cởi trói” cho nước Pháp với hàm ý lấy việc tự do hóa nền kinh tế làm đòn bẩy hồi sinh nội lực, lấy lại vị thế đầu tàu không chỉ ở châu Âu mà còn trên trường quốc tế. Bốn tháng sau khi đắc cử, chính phủ của ông E.Macron đã thực hiện bước đi đầu tiên nhằm thực hiện cam kết này khi công bố dự luật cải cách luật lao động. Dự luật được Thủ tướng Pháp Edouard Philippe mô tả là “cân bằng và công bằng”, tập trung vào ba nội dung chính: Bảo đảm sự hài hòa giữa các thỏa thuận ở phạm vi doanh nghiệp và thỏa thuận ở phạm vi ngành nghề; đơn giản hóa và tăng cường đối thoại kinh tế-xã hội giữa chủ doanh nghiệp và người lao động; bảo đảm mối quan hệ trong công việc giữa các tác nhân nói trên. Dự luật còn bao gồm các quy định cụ thể về điều kiện lao động tại cơ sở tư nhân cũng như tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người sử dụng lao động trong việc sa thải và tuyển dụng nhân công, cùng những quy định về các mức trần bồi thường trong trường hợp giới chủ sa thải người lao động mà không có lý do chính đáng.

Cải cách luật lao động được coi là “chìa khóa” của kế hoạch cải tổ sâu rộng nền kinh tế mà Tổng thống Pháp E.Macron theo đuổi, nhằm thúc đẩy tăng trưởng và hạ tỷ lệ thất nghiệp luôn ở mức ngất ngưởng ở Pháp. Tỷ lệ thất nghiệp ở Pháp hiện ở mức 9,8%, cao gấp đôi Đức, và điều đáng nói hơn là tỷ lệ này chưa bao giờ xuống dưới 7% kể từ năm 1983. “Nhàn cư vi bất thiện, bần cùng sinh đạo tặc”, những biến cố gần đây trong xã hội Pháp hay hình ảnh một cường quốc trượt dốc suy cho cùng cũng xuất phát từ chỉ số trên. Cũng chính vì lẽ đó mà đa số cử tri Pháp đã bỏ phiếu cho ông E.Macron với hy vọng lớn nhất là nhà lãnh đạo trẻ nhất lịch sử hiện đại của đất nước hình Lục lăng sẽ giúp ai chưa đi làm thì kiếm được việc, ai đã có việc thì ổn định làm ăn.

Đội ngũ của ông E.Macron đã có những bước đi khá bài bản để cho ra đời một quyết sách mà chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hàng chục triệu người. Trong suốt những tháng hè vừa qua, đại diện của chính phủ đã có hơn 100 cuộc gặp với hơn 300 giờ thảo luận với giới công đoàn nhằm tìm kiếm tiếng nói chung trước khi công bố dự luật cải cách lao động. Tuy nhiên, dù có cố gắng kín kẽ đến mấy thì ông E.Macron cũng vấp phải những tiếng nói trái chiều, thậm chí là còn phải đối mặt với những rủi ro chính trị không nhỏ bởi khác biệt giữa người lao động và giới chủ là vấn đề muôn thuở. Tờ Liberation trên trang nhất đã chạy vedette: “Macron: Tổng thống của người giàu?”. Không ít người Pháp cho rằng, dự luật mới quá ưu ái giới chủ và đe dọa các quyền cơ bản của người lao động. Theo họ, với luật lao động cải cách, các chủ doanh nghiệp có thêm nhiều lý do để biện minh cho việc sa thải nhân công, trong khi quyền lợi của người lao động bị thu hẹp và họ luôn sống trong tình trạng bấp bênh. Thậm chí, Tổng Liên đoàn Lao động Pháp đã kêu gọi tiến hành biểu tình trên cả nước vào ngày 12-9.

Những phản ứng nói trên có thể ví như cơn sóng ngầm sẵn sàng trào dâng, cuốn phăng chiếc ghế của vị tân Tổng thống khi đặt trong bối cảnh kết quả thăm dò dư luận của viện Ifop cho thấy, tỷ lệ người dân Pháp ủng hộ Tổng thống E.Macron trong tháng 8 đã giảm tiếp 14%, xuống mức 40%, sau khi giảm mạnh 10% hồi tháng 7. Tỷ lệ người dân Pháp ủng hộ Tổng thống E.Macron đã giảm tổng cộng 22% kể từ khi Ifop thăm dò dư luận lần đầu tiên cách đây ba tháng, khi ông mới đắc cử Tổng thống và giành được sự mến mộ của 62% cử tri Pháp. Chỉ có 4% số người được hỏi cho biết “rất hài lòng” về nhà lãnh đạo E.Macron, trong khi 36% ngỏ ý hài lòng một phần nào đó với ông, giảm lần lượt 3% và 11% so với tháng 7 vừa qua.

Chính phủ Pháp sẽ công bố dự thảo văn kiện cải cách luật lao động được điều chỉnh lần cuối trong tháng 9 này. Dự luật sẽ chính thức có hiệu lực một khi được Quốc hội Pháp, hiện do Đảng Nền Cộng hòa Tiến bước của Tổng thống E.Macron chiếm đa số, thông qua. Tương lai của luật lao động mới quả thực là thuốc thử liều cao cho vị tân Tổng thống của nước Pháp.

ĐẶNG LÊ