Lấp lánh sau giọt mồ hôi

Gần trưa, mỗi chiến sĩ đã trải qua vài lượt mặc khí tài. Lột mặt nạ ra khỏi đầu, mồ hôi ai nấy túa ra ướt sũng. Nhiều người mặc áo rét đứng cạnh tỏ vẻ trầm trồ thán phục. Như cảm nhận được tâm lý của những vị khách, Đại úy Vũ Duy Đức, Đội trưởng Đội Khắc phục hậu quả môi trường vui vẻ mở đầu câu chuyện: “Với bộ đội, gian khổ là lẽ thường. Bộ đội hóa học cũng vậy, cứ ra thao trường là phải có khí tài. Đã mặc khí tài thì dù bất kể thời tiết nóng hay lạnh đều túa mồ hôi. Những giọt mồ hôi đổ trên thao trường là thước đo bản lĩnh và ý chí rèn luyện của từng cán bộ và chiến sĩ. Đội Khắc phục hậu quả môi trường là lực lượng chủ lực kiêm nhiệm sẵn sàng làm nhiệm vụ khắc phục hậu quả, bảo vệ môi trường trên phạm vi cả nước cũng như khu vực ASEAN. Chính vì vậy nên cường độ rèn luyện cũng phải nâng cao rất nhiều”. Để khách có thể hình dung rõ hơn nhiệm vụ của đội trong thời bình, Đại úy Vũ Duy Đức lệnh cho toàn đội thực hiện một phương án giả định. Đầu bài tập là xảy ra một tình huống hóa học ở địa điểm X. Nhận được nhiệm vụ, toàn đội nhanh chóng cơ động, trinh sát phát hiện, xác định loại, nồng độ chất độc, đánh dấu, khoanh vùng khu nhiễm, thu hồi tang vật; tiêu tẩy khắc phục hậu quả bảo vệ môi trường; cấp cứu người bị nạn ra khỏi khu vực nhiễm.

leftcenterrightdel
Chiến sĩ trinh sát phát hiện chất độc, đánh dấu khu vực ô nhiễm.

Khẩu lệnh bắt đầu tập vừa dứt, khí tài phát khói được triển khai phủ kín cả một khu vực. Nhanh thoăn thoắt, bộ khí tài trên lưng các chiến sĩ bung ra trùm kín lên người. Các loại khí tài, xe máy cùng hàng chục chiến sĩ lao vào nhiệm vụ. Chỉ sau vài phút, các thông số chất độc được xác định, nạn nhân được đưa ra khỏi khu vực nhiễm, tiến hành cấp cứu. Vừa chỉ huy các bộ phận làm nhiệm vụ, Vũ Duy Đức vừa chia sẻ: “Tình huống chiến đấu diễn ra rất nhanh. Nhìn chiến sĩ tập luyện khoa học, có nền nếp tưởng chừng như đơn giản, nhưng đó là một quá trình khó khăn. Để tuyển chọn, đào tạo một chiến sĩ trong đội phải tốn rất nhiều công sức, qua nhiều năm đào tạo”.

Đi theo Tổ Tiêu tẩy, chúng tôi có dịp trải nghiệm thực tế với nhiều cung bậc cảm xúc. Người gây ấn tượng mạnh là Trung úy QNCN Trịnh Văn Nam, lái xe kiêm nhân viên tiêu tẩy. Từng động tác lái xe, tiêu tẩy, cách anh sử dụng các loại khí tài rất chuyên nghiệp, mạnh mẽ, dứt khoát. Suốt quá trình làm nhiệm vụ, bằng sự nỗ lực vượt khó, anh truyền cảm hứng cho các thành viên trong tổ.

Trò chuyện bên lề, được biết Trịnh Văn Nam vốn công tác tại một đơn vị hóa học ở Bình Định, mới chuyển về công tác tại đội được hơn một năm. Gần 20 năm gắn bó với bộ khí tài, các trang bị hóa học nên thao tác sử dụng anh đã thuộc nằm lòng, trở thành kỹ năng, kỹ xảo. Khi được hỏi: “Bí quyết nào để anh mặc bộ khí tài phòng da nhanh nhất và thực hiện nhiệm vụ hiệu quả trong bộ khí tài cách ly tuyệt đối với môi trường bên ngoài?”, Trịnh Văn Nam cho biết: “Khi làm nhiệm vụ, ngoài bộ khí tài, mỗi chiến sĩ hóa học phải đeo thêm gần 10 loại trang bị khác. Mới nhìn thì rất rối, nhưng mỗi động tác dù nhỏ nhất như đặt cuốc, xẻng, túi trang bị đều được nghiên cứu rất tỉ mỉ, khoa học. Muốn đạt được đến độ kỹ xảo, chiến sĩ phải chăm chỉ luyện tập và tự rút kinh nghiệm”.

Khi mặc khí tài, tầm quan sát của người lái xe giảm đến 60%, trong điều kiện khói bụi, tầm nhìn giảm đi nhiều hơn thế. Cộng với việc cách ly hoàn toàn với môi trường bên ngoài, thở qua hộp lọc nên phản xạ của con người cũng giảm đi rất nhiều. Bí quyết để anh Nam lái xe an toàn là phải luôn giữ nhịp thở, kiểm soát các hoạt động, thực hiện động tác nhanh, chính xác, không thực hiện động tác thừa, dù là rất nhỏ để tránh gây tổn hại sức khỏe. Trịnh Văn Nam vẫn nhớ mãi buổi đầu rèn luyện khí tài. Hôm đó trời nắng, mới chạy vài vòng sân đơn vị, anh đã bị choáng. Do thiếu ô xy, nóng ngột ngạt nên đầu óc quay cuồng. Về đến đích, vừa giật được mặt nạ ra khỏi đầu, anh nôn thốc nôn tháo, cảm giác như bị lộn hết ruột ra ngoài, phải nhờ đồng đội dìu vào bóng râm. Khó khăn đó hầu hết mọi chiến sĩ hóa học đều phải trải qua. Do đó, để hoạt động hai giờ liên tục trong khí tài, với cường độ làm việc cao, Nam và các đồng đội phải trải qua rất nhiều cực khổ rèn luyện. Thành quả đạt được với các anh chính là những kỹ năng, kỹ xảo như hiện nay.

Bản lĩnh trong diễn tập khu vực

Thật thú vị khi tìm hiểu kỹ về các thành viên của Đội Khắc phục hậu quả môi trường. Tên đội nghe thật giản dị nhưng mỗi thành viên trong đội đều sở hữu những khả năng đáng nể. Đại úy Vũ Duy Đức từ khi còn là học viên sĩ quan đã bộc lộ những tố chất của một chiến sĩ hóa học. Anh luôn giành thành tích rất tốt trong các cuộc tham gia hội thi, hội thao mặc và rèn luyện khí tài. Ở độ tuổi ngoài 30, đã là Phó tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 905, Binh chủng Hóa học kiêm Đội trưởng Đội Khắc phục hậu quả môi trường nhưng độ nhanh nhẹn, kỹ năng mặc khí tài của anh vẫn khiến nhiều người phải thán phục. Đối với việc mặc bộ khí tài L1 cần thời gian 2 phút 30 giây để đạt giỏi (theo tiêu chuẩn, giáo trình của Nga) nhưng ít khi anh mặc đến 2 phút. Anh Đức cũng được biết đến là một xạ thủ bắn súng ngắn K54, với nhiều thành tích cao ở các đợt hội thi cấp binh chủng và toàn quân.

leftcenterrightdel
Đội Khắc phục hậu quả môi trường diễn tập cứu người trong các sự cố hóa học. Ảnh: TÀO THUẬN

Bên cạnh đó là Trung úy Nguyễn Văn Toản, Tổ trưởng Tổ Tiêu tẩy, lập thành tích mặc khí tài 1 phút 45 giây; Trung úy QNCN Phan Văn Văn, lái xe kiêm nhân viên tiêu tẩy, mặc bộ OZK với thành tích 2 phút 10 giây (tiêu chuẩn 3 phút đạt giỏi). Trước đây, anh Văn đã từng là nhân viên chống khủng bố hóa học…

Cũng chính bởi được rèn luyện kỹ lưỡng nên lần đầu tiên tham gia cuộc diễn tập thực binh quốc tế tại Thái Lan trong đội hình của Quân đội nhân dân Việt Nam, lực lượng của Bộ đội Hóa học đã để lại ấn tượng tốt trong lòng bạn bè quốc tế bởi tính chuyên nghiệp cao, chuyên môn sâu và sự thân thiện.

Nhắc lại kỷ niệm trong cuộc diễn tập FTX 2016 tại Thái Lan, Đại úy Tào Văn Thuận, Phó đội trưởng Đội Khắc phục hậu quả môi trường hào hứng kể: “Cuộc diễn tập FTX 2016 tại Thái Lan với nội dung hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thảm họa và quân y có sự tham gia của 18 quốc gia, trong đó có 10 nước ASEAN và 8 nước trong diễn đàn Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+). Đoàn Quân đội nhân dân Việt Nam gồm 25 thành viên. Phân đội Hóa học tham gia nội dung trinh sát xử lý sự cố rò rỉ nhà máy hóa chất”. Tại cuộc diễn tập, Phân đội Hóa học phối hợp với đội Hoa Kỳ trình diễn công tác cứu hộ nạn nhân bị nhiễm hóa chất, chuyển nạn nhân vượt qua khu vực có vật cản; phối hợp với các đội: Thái Lan, Hoa Kỳ, Indonesia, Malaysia và Brunei thực hiện các phương án trinh sát tại khu vực xảy ra sự cố rò rỉ hóa chất, khoanh vùng khu nhiễm, xác định, đánh giá loại, nồng độ hóa chất và tổ chức sơ cứu, tiêu tẩy, chuyển nạn nhân về tuyến sau.

 “Khi sang Thái Lan, chúng tôi ở cùng doanh trại của quân đội Thái Lan. Hằng ngày, qua giao tiếp, các bạn bày tỏ sự ngưỡng mộ lịch sử hào hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong lúc diễn tập, họ còn ngạc nhiên hơn với chi tiết, khi cấp cứu người bị nạn, hầu hết các nước đều cần 4 nhân viên để vận chuyển cáng, nhưng riêng đoàn Việt Nam thì chỉ cần hai người, cộng với sức chịu đựng dẻo dai, liên tục suốt thời gian dài trong bộ khí tài, dưới thời tiết nắng nóng. Ngay tại cuộc diễn tập, Phân đội Hóa học của Việt Nam là một trong số ít đội được truyền hình Quân đội Hoàng gia Thái Lan mời phỏng vấn tại hiện trường khu vực diễn tập", anh Thuận tự hào kể lại. 

Khi chúng tôi hỏi: “Với kết quả đã đạt được, làm thế nào để chiến sĩ Việt Nam hòa nhập tốt hơn trong môi trường quân sự khu vực?”, Đại úy Tào Văn Thuận bảo rằng: “Theo tôi, các chiến sĩ phải nâng cao trình độ tiếng Anh. Tiếng Anh là ngôn ngữ khá phổ thông, giúp mọi người tìm hiểu sâu hơn về các loại khí tài, trang bị mới, đồng thời giúp các chiến sĩ giao tiếp tốt hơn với quân nhân của quân đội các nước, qua đó hiểu rõ hơn về văn hóa quân sự của các nước”.

Chia tay các thành viên Đội Khắc phục hậu quả môi trường, chúng tôi vẫn nghe thấy tiếng các cán bộ, chiến sĩ tranh thủ luyện tiếng Anh. Sự nỗ lực phấn đấu của họ khiến chúng tôi hết sức cảm phục. Trong mọi hoàn cảnh, dù khó khăn, khắc nghiệt, các anh vẫn vững vàng vượt qua để sánh ngang với bè bạn quốc tế.

PHẠM TUẤN