“Phong tục” đón quân...

“Tục” trong ngày đầu đón quân

Chúng tôi có mặt ở Tiểu đoàn 901, Lữ đoàn 86, Binh chủng Hóa học vào một buổi sáng khi Thiếu tá Nguyễn Văn Quý, Tiểu đoàn trưởng cùng hơn chục cán bộ, chiến sĩ đang hối hả hoàn thành mọi công tác chuẩn bị đón quân. Cùng thời điểm đó, liên lạc qua điện thoại, Đại úy Đặng Xuân Kiều, Phó tiểu đoàn trưởng và Đại úy Vũ Đức Bính, Đại đội trưởng Đại đội 1 vừa làm lễ nhận quân ở huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Lực lượng chiến sĩ mới đang hành quân về đơn vị. Những thông tin trao đổi ngắn gọn như sức sống mới từ phương xa thổi tới. Hối hả, vội vã như người đàn ông tháo vát, trụ cột trong gia đình, anh Quý đi đôn đốc từng bộ phận. Anh đến kiểm tra từng hàng cờ, pa nô, khẩu hiệu, khu vực nhà truyền thống, khu trưng bày vật chất huấn luyện, nhắc nhở các chiến sĩ cắm bảng chỉ dẫn chiến sĩ mới tỉ mỉ, ngay ngắn, trang nghiêm. Rồi đến khu vực nhà bếp, nhắc nhở bộ phận nuôi quân chế biến thức ăn bảo đảm bữa cơm đầu tiên cho bộ đội sao cho thật ngon, ấn tượng, ấm cúng như bữa cơm gia đình.

Chiến sĩ mới Sư đoàn 324 học tập truyền thống. Ảnh: TƯỜNG HIẾU

Nhìn sự tất tả của anh Quý, bao ký ức của tác giả bài viết chợt ùa về. Bởi trước khi trở thành phóng viên, chúng tôi đã có đôi mùa huấn luyện chiến sĩ mới. Môi trường quân ngũ vất vả là vậy nhưng các chiến sĩ vào đây đều rất mực yêu thương nhau như ruột thịt. Khi xuất ngũ, hầu hết các chiến sĩ đều rắn rỏi, trưởng thành và rất đỗi tự hào về đơn vị cũng như thời gian phục vụ trong quân ngũ. Vậy nét đẹp văn hóa đặc trưng này có liên hệ thế nào với các “phong tục” ngày đầu đón quân không? Chúng tôi xin thưa rằng có. Điều đó xuất phát từ sự cụ thể, tỉ mỉ trong công tác chuẩn bị, sự nỗ lực nhiệt tình của cán bộ, chiến sĩ cũ tại đơn vị đã đem lại cảm giác về môi trường văn hóa quân sự, chính quy cho các chiến sĩ mới ngay trong buổi đầu đặt chân đến đơn vị. Nét đẹp đó cũng là chuẩn mực đòi hỏi các chiến sĩ phải khép mình vào quy định, kỷ luật, tự giác rèn luyện không ngừng để hoàn thiện. Nói về công tác chuẩn bị, anh Quý cho biết: “Từ hai tuần trước, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã tích cực làm mọi công tác chuẩn bị từ dọn dẹp thao trường, tu sửa giao thông hào, chuẩn bị vật chất huấn luyện đến cắt tỉa bồn hoa cây cảnh, tu sửa lại chỗ ở, khu vệ sinh... để tạo ấn tượng tốt với chiến sĩ mới về một môi trường văn hóa, gọn gàng, sạch đẹp. Chúng tôi bảo đảm chiến sĩ mới có thể hòa nhập tốt nhất với môi trường đơn vị”. Điều thú vị là kỷ luật quân đội nghiêm khắc nhưng không cứng nhắc, chứa chan tình cảm, sự quan tâm của những người đi trước dành cho người đi sau.

10 giờ, xuống tham quan Đại đội 1, chúng tôi thấy các tiểu đội trưởng vẫn đang tập trung hoàn thiện nốt việc dán nhãn vào sổ ghi chép, gắn quân hàm, quân hiệu phát cho chiến sĩ mới và đặc biệt họ tên của từng chiến sĩ mới về đơn vị hôm ấy đã được in đầy đủ, cắt sẵn tem để dán vào giường ngủ của họ. Hạ sĩ Nguyễn Trọng Thuấn, quê ở huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, nhanh nhảu nói: “Công việc này đáng ra các chiến sĩ mới phải tự làm, nhưng vì các em bỡ ngỡ có thể gắn lệch nên chúng tôi đã gắn giúp để vừa bảo đảm đẹp, thống nhất nhưng cũng tạo được sự gắn bó ngay từ đầu với các chiến sĩ mới”. Trò chuyện với Thuấn, chúng tôi được biết, ngoài công việc trên, từ mấy hôm trước, cán bộ và tiểu đội trưởng đã trải chiếu, giặt chăn màn, gấp vuông vắn trên đầu giường cho các chiến sĩ mới. Mỗi giường đều được dán sẵn biển tên, các chiến sĩ mới vào đơn vị sẽ nhận ngay giường để sớm ổn định. Ngừng trong giây lát rồi Thuấn nhỏ nhẹ: “Ngày trước, khi mới nhập ngũ tôi cũng cảm thấy bỡ ngỡ, nhớ nhà mấy đêm đầu nằm không ngủ được, đôi lúc cũng chạnh lòng rớt nước mắt. Các anh tiểu đội trưởng đồng hương đã đến động viên, chia sẻ nên dần dần tôi đã vượt qua”. Tìm đồng hương để động viên chia sẻ những ngày đầu bỡ ngỡ cũng là nét đẹp truyền thống của Lữ đoàn 86. Năm nay, qua nắm bắt, Thuấn biết trong xã mình cũng có mấy chiến sĩ nhập ngũ, ở huyện thì rất đông nên Thuấn sẽ cố gắng động viên dìu dắt các em từng việc nhỏ như gấp chăn màn, xếp giày dép, mũ, ba lô ngay ngắn, sao cho đúng quy định đến việc huấn luyện, rèn luyện thân thể. Thuấn tỏ vẻ rất phấn khởi làm niềm vui như lan tỏa sang các đồng đội trong căn phòng. Chiến sĩ mới thì hồi hộp, tiểu đội trưởng lại háo hức vì lần đầu được tham gia huấn luyện, rèn luyện, khởi nguồn cho khóa huấn luyện những thanh niên ưu tú, trưởng thành.

Hơn 12 giờ, đoàn xe chở các chiến sĩ mới lăn bánh về Tiểu đoàn 901. Các chàng trai thế hệ 2000 rạng rỡ, phấn khởi trong bộ quân phục mới, ba lô mới trên lưng, tác phong nhanh nhẹn, tràn đầy nhiệt huyết. Sau giây phút làm quen đơn vị là hiệu lệnh tập trung các chiến sĩ mới vào ăn bữa cơm đầu tiên tại đơn vị. Không khí nhà ăn tiểu đoàn lúc này thật vui vẻ và ấm cúng như trong một gia đình lớn. Mỗi chiến sĩ mới sẽ có những cảm xúc khác nhau, nhưng chắc chắn tất cả đều cảm thấy lâng lâng, hạnh phúc trong ngày đầu tiên vào quân ngũ.

Tự hào truyền thống đơn vị anh hùng

Khi chúng tôi đề cập đến “phong tục” đón quân tại Sư đoàn 324, Quân khu 4, Thượng tá Đoàn Xuân Bường, Chính ủy sư đoàn hào hứng chia sẻ: “Sư đoàn 324 vinh dự được hai lần phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Thành tích đó được viết nên bởi sự kiên cường, bất khuất của hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ sư đoàn trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, cứu nước. Vì vậy, ngay những ngày đầu đón quân về đơn vị, việc đầu tiên chúng tôi làm là giới thiệu truyền thống đơn vị cho các chiến sĩ mới để các em hiểu và tự hào, từ đó nâng cao ý chí, bản lĩnh trong rèn luyện”. Để ghi nhớ công ơn của các liệt sĩ đã ngã xuống trong các cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, trong khuôn viên của sư đoàn có xây dựng phòng tưởng niệm các liệt sĩ. 4 bức tường cao hơn 4m của phòng tưởng niệm là danh sách hàng trăm liệt sĩ. Theo anh Bường và một số cán bộ của Sư đoàn 324, để thể hiện lòng biết ơn các anh hùng liệt sĩ, trước những công việc quan trọng của sư đoàn, đặc biệt là tiếp nhận, huấn luyện chiến sĩ mới, lãnh đạo, chỉ huy sư đoàn đã làm lễ thắp hương tưởng nhớ các liệt sĩ. Ngoài ra, thời gian mới nhập ngũ, các chiến sĩ mới cũng được đến tham quan, thắp hương trong phòng tưởng niệm. Anh Bường cho biết, lòng biết ơn và ý thức trách nhiệm như sợi dây nối dài từ quá khứ tới hiện tại, hướng tới tương lai. Đứng trước anh linh các liệt sĩ, ai cũng xúc động và tự hào, từ đó khơi dậy quyết tâm cố gắng, những khát khao sống tốt đẹp, cống hiến cho đơn vị.

Ngoài việc dựa trên “thế mạnh” đơn vị giàu truyền thống, các đơn vị của Sư đoàn 324 còn dựa trên thế mạnh về con người, đó là “tài lẻ” của cán bộ, chiến sĩ cũ trong đơn vị như tài kể chuyện, thuyết phục, giáo dục, hay cụ thể như khả năng cắt tóc, đánh đàn, văn nghệ… để thu hút các chiến sĩ mới ngày đầu nhập ngũ. Chúng tôi đến Trung đoàn 3, Sư đoàn 324, đơn vị cách đây 50 năm đã tham gia trận A Bia nổi tiếng trong kháng chiến chống Mỹ. Nghe mọi người giới thiệu, chúng tôi tìm gặp Thiếu tá, QNCN Nguyễn Văn Thắng, một MC có nghề trong công tác tuyên truyền lịch sử đơn vị. Ngoài khả năng ghi nhớ kiến thức đáng nể, chất giọng truyền cảm, anh Thắng còn được biết đến là người kể chuyện có thần thái rất tự nhiên. Trao đổi với chúng tôi, anh Thắng chia sẻ: “Sự tự tin của tôi được xây dựng từ lòng tự hào về truyền thống lịch sử nên mỗi khi được kể chuyện cho chiến sĩ mới, tôi xem đây là cơ hội để “truyền lửa” tinh thần học tập, rèn luyện đến với mọi người”. Mỗi người có một cái tài, và cách kể chuyện lịch sử hấp dẫn, đi vào lòng người như anh Thắng cũng trở thành “thương hiệu”, là nét độc đáo trong ngày đón chiến sĩ mới của đơn vị.

Các tiểu đội trưởng thuộc Đại đội 1 (Tiểu đoàn 901, Lữ đoàn Phòng hóa 86) hướng dẫn các chiến sĩ mới gấp chăn theo quy định. Ảnh: THANH MINH

Được đến nhiều đơn vị trong toàn quân, chúng tôi cảm nhận Quân đội ta rất giàu những nét văn hóa độc đáo. Sự giàu có và đa dạng đó được xây dựng trên nền tảng hoạt động đặc thù của các quân, binh chủng, sự đa dạng văn hóa vùng miền. Đặc biệt là sự sáng tạo của người lính. Và những “phong tục” hay trong ngày đón quân của các đơn vị còn rất nhiều, không thể gói gọn trong vài câu chuyện. Chúng tôi thấy rằng, “phong tục” phong phú đó đều nhằm mục đích để khởi đầu cho khóa huấn luyện chiến sĩ mới thành công, xây dựng nên nét đẹp văn hóa quân nhân đa màu sắc. Với những ý nghĩa tốt đẹp đó, chúng tôi tin rằng, sẽ ngày càng có nhiều “phong tục” đặc sắc mới xuất hiện ở các đơn vị trong toàn quân.

VĂN TUẤN - TƯỜNG HIẾU