Trên quê hương tái định cư

Những mô hình kinh tế nơi đất mới

Năm 2006, gia đình ông Lương Văn Phượng cùng nhiều hộ gia đình thuộc diện tái định cư chuyển về xã Ngọc Lâm, nhường đất để xây dựng thủy điện bản Vẽ. Những ngày mới về đây, mọi thứ đều lạ lẫm từ đất đai, khí hậu đến cách thức sản xuất. Giữa bộn bề khó khăn của cuộc sống, ông Phượng thấy nản lòng vì chưa biết bắt đầu xây dựng cuộc sống mới ở nơi này từ đâu, như thế nào. Không ít lần ông có ý nghĩ bỏ về quê cũ để làm ăn sinh sống. Và rồi trong lúc khó khăn nhất ấy, chính quyền các cấp đã kịp thời vào cuộc. Trên cơ sở phân tích điều kiện đất đai, khí hậu, đặc điểm tình hình một số cây trồng cho thấy cây chè là cây phù hợp nhất, lại dễ trồng và có thị trường tiêu thụ ổn định, do đó huyện Thanh Chương đã triển khai đề án phát triển và trồng mới chè vùng tái định cư giai đoạn 2013-2017, với diện tích hơn 500ha chè nguyên liệu. Nhận thấy đây chính là cơ hội để phát triển kinh tế gia đình, ông Phượng đã xung phong tham gia đề án. Vậy là, những ngày cây chè bén rễ trên vùng đất này cũng là lúc gia đình ông Phượng cũng như nhiều hộ gia đình khác bắt đầu có sự gắn bó với quê hương mới. Cùng với sự quan tâm của chính quyền địa phương thì sự tận tình giúp đỡ người dân của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Lâm là điều mà ông Phượng luôn nhớ đến. Ông Phượng cho biết: Ban đầu, đất đai được giao chưa ổn định, cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Sau đó được Nhà nước, chính quyền địa phương tập trung chỉ đạo giao đất, triển khai một số chương trình dự án, hỗ trợ cho người dân tái định cư, cùng với sự giúp đỡ của Đồn Biên phòng, gia đình có thêm động lực để phát triển kinh tế, trong đó chú trọng cây chủ lực là cây chè.

Cán bộ Đồn Biên phòng Ngọc Lâm giúp người dân phát triển cây chè.

Người cán bộ biên phòng thường xuyên gắn bó và giúp đỡ gia đình ông Phượng chính là Thiếu tá Nguyễn Ngọc Lý, nhân viên Đội Vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Ngọc Lâm. Từ cách trồng cũng như kỹ thuật chăm sóc ở từng thời kỳ phát triển của cây chè đều được người khuyến nông viên quân hàm xanh này hướng dẫn cụ thể, nên ông Phượng rất yên tâm làm theo. Để gia đình yên tâm phát triển cây chè, Thiếu tá Nguyễn Ngọc Lý cho biết: “Chúng tôi đã tìm tòi, học hỏi kỹ thuật trồng, chăm sóc cây chè của người dân trên địa bàn, sau đó hướng dẫn gia đình cùng làm. Bước đầu cũng có những khó khăn khi người dân chưa quen với phương pháp canh tác mới, nhưng với sự cần cù, chịu khó, hộ gia đình ông Phượng đã phát triển thành công 1ha trồng chè nơi vùng đất mới và đây cũng là mô hình làm điểm cho các hộ gia đình trên địa bàn học tập, làm theo”.

Hơn 4 năm gắn bó với cây chè, không ít vất vả nhọc nhằn, nhưng càng làm càng thấy phấn khởi, gắn bó, đến nay gia đình ông Phượng mỗi năm thu về từ 10 đến 12 tấn chè, với giá bán lẻ trên thị trường ổn định hiện nay 32.000-38.000 đồng/kg, tháng cao điểm gia đình thu về 6,5 triệu đồng từ cây chè. Ông Phượng cho biết, bên cạnh vườn chè đã cho thu nhập ổn định, ông còn trồng lúa nước, trồng thêm keo lấy gỗ, nuôi cá để tăng thêm thu nhập cho gia đình. Nhờ thành công với mô hình vườn, ao, chuồng, ruộng mà ông Phượng đã có một cuộc sống khá đủ đầy ở quê hương mới này.

Bằng nhiều chính sách, cơ chế hỗ trợ, chính quyền địa phương đã vận động bà con tích cực trồng cây chè nguyên liệu, tạo nguồn thu nhập bền vững. Đến nay, cây chè ở vùng tái định cư xã Ngọc Lâm đã phát triển tốt, diện tích chè ngày càng tăng lên theo từng năm. Cũng như gia đình ông Phượng, gia đình ông Lương Văn Thân ở bản Muộng cũng nhận được nhiều sự giúp đỡ trong việc phát triển cây chè. Nhờ chịu khó học hỏi, tiếp thu kiến thức, ông Thân còn xây dựng thành công vườn ươm chè với hàng nghìn bầu chè giống. Theo ông Thân, việc nắm vững kỹ thuật, nhân giống là rất quan trọng, bởi nó sẽ tạo ra được nguồn giống chè tốt, phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, cho năng suất và chất lượng thơm ngon. Chia sẻ về việc phát triển cây chè của mình, ông Thân cho biết: “Khi bắt đầu trồng chè rất khó khăn, chân ướt chân ráo mới về, mình chưa biết kỹ thuật, vì thế phải chịu khó học hỏi. Được các chú bộ đội hướng dẫn thêm, hiện nay gia đình đã tự ươm được giống chè để phát triển thêm đồi chè mới, ổn định cuộc sống”.

Đa dạng hóa các mô hình phát triển kinh tế

 Với những nơi có địa hình phù hợp với chăn nuôi, người dân tái định cư lại tập trung phát triển chăn nuôi, điển hình như gia đình anh Lương Quản Đường ở bản Cha Luân, xã Ngọc Lâm. Tranh thủ sự giúp đỡ của các cấp, các ngành và bằng nỗ lực của bản thân, anh Đường xây dựng hệ thống chuồng trại kiên cố để chăn nuôi dê. Với sự cần cù, chịu khó và biết áp dụng kỹ thuật trong lao động, bình quân mỗi năm gia đình anh xuất chuồng 2-3 lứa dê, có lúc lên đến gần 100 con. Anh Đường chia sẻ: “Chăn nuôi quan trọng nhất là khâu phòng bệnh, nên tôi lấy phòng là chính, tiêm phòng, trị bệnh cho vật nuôi đúng theo hướng dẫn của cán bộ thú y”.

Thời gian gần đây, giá cả trên thị trường không ổn định khiến nhiều hộ chăn nuôi gặp không ít khó khăn, nhưng anh Đường vẫn duy trì việc chăn nuôi dê theo kinh nghiệm của riêng mình, bởi anh tin rằng đã gắn bó với công việc nào và cố gắng theo đuổi thì thành công sẽ đến. Ngoài phát triển đàn dê, gia đình anh còn nuôi thêm lợn và gia cầm. Thấy gia đình anh Đường chăn nuôi hiệu quả, nhiều hộ dân trong bản đến học hỏi, bất kể lúc nào anh Đường đều luôn sẵn sàng hướng dẫn, trao đổi kinh nghiệm cho bà con, cùng làm để phát triển kinh tế gia đình.

“Khi chuyển từ lòng hồ về ở đây, Nhà nước chia đất, Đồn Biên phòng cho cán bộ đến trực tiếp giúp phát triển kinh tế gia đình bằng mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm kết hợp trồng keo, đến nay sau hơn 10 năm về tái định cư nơi đất mới, thu nhập hằng năm của gia đình đã ổn định. Bây giờ cuộc sống ở đây hơn lúc ở quê cũ, đường sá đi lại thuận lợi, con cái có chỗ học hành, an ninh bảo đảm, gia đình tôi chỉ muốn ở đây, không muốn đi đâu nữa”, anh Đường cho biết thêm.

Để góp phần cùng địa phương thực hiện thắng lợi các mục tiêu giúp người dân tái định cư phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, ổn định cuộc sống, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Lâm đã tích cực bám dân, bám bản tuyên truyền, vận động nhân dân cũng như gần gũi lắng nghe nguyện vọng của bà con để kịp thời có sự sẻ chia, giúp đỡ. Nhiều lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây chè công nghiệp do những chiến sĩ quân hàm xanh hướng dẫn đã mang lại hiệu quả rất tích cực. Không chỉ có vậy, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) còn trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ những hộ gia đình khó khăn.

 Thượng tá Phan Minh Tân, Chính trị viên Đồn Biên phòng Ngọc Lâm, cho biết: Sau hơn 10 năm bà con về tái định cư tại vùng đất mới, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Lâm đã giúp bà con tin tưởng, gắn bó với mảnh đất mới này, coi đây là quê hương thứ hai, từ đó người dân đã triển khai các phương thức sản xuất bảo đảm cuộc sống, đồng thời bà con đã chung tay cùng với BĐBP bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới của Tổ quốc, xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh.

Đồi chè của gia đình ông Lương Văn Phượng.

Sau hơn 10 năm, với sự nỗ lực không ngừng của các cấp, các ngành cùng với bà con, xã Ngọc Lâm đã có một diện mạo mới với nhiều khởi sắc. Các công trình cơ sở hạ tầng phục vụ đời sống dân sinh như điện, đường, trường, trạm, cầu được xây dựng khang trang; bà con ngày càng thêm gắn bó, yên tâm sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, góp phần xây dựng quê hương mới. Ông Lô Huy Hùng, Chủ tịch UBND xã Ngọc Lâm, cho biết: Được sự quan tâm của các cấp, các ngành từ tỉnh đến huyện và Đồn Biên phòng Ngọc Lâm đứng chân trên địa bàn đã có nhiều giải pháp giúp bà con ổn định đời sống trước mắt cũng như hướng dẫn bà con canh tác lâu dài, đời sống của bà con ngày càng được nâng lên.

Những người nông dân thuần phác như ông Phượng, ông Thân, anh Đường đang ngày ngày nỗ lực vươn lên làm giàu cho gia đình và quê hương mới bằng những mô hình, cách làm kinh tế hiệu quả, từ đó nhân lên niềm tin sức mạnh, góp phần chung sức, đồng lòng cùng BĐBP bảo vệ và xây dựng mảnh đất biên cương ngày càng giàu đẹp.

Bài và ảnh: HẢI THƯỢNG