QĐND - Trong quá khứ, điện ảnh Nga từng được vinh danh tại những giải thưởng điện ảnh danh giá nhất thế giới như Oscar, Cannes, Quả cầu vàng. Đó là những “Mát-xcơ-va không tin vào nước mắt” (Oscar 1980) và “Chiến tranh và Hòa bình” (Oscar 1969)… Trong hiện tại, sau chuỗi ngày dài nhạt nhòa, điện ảnh Nga đang trỗi dậy mạnh mẽ trên con đường tìm lại ánh hào quang.

Sự lao dốc của điện ảnh Nga bắt đầu từ sau khi Liên bang Xô-viết tan rã. Thiếu kinh phí, một số lượng lớn các nhà làm phim chuyển sang làm quảng cáo và truyền hình. Vào giữa thập niên 1990, nền điện ảnh Nga chỉ sản xuất được trên dưới 10 bộ phim một năm. Trước thực trạng ấy, năm 2005, Tổng giám đốc Mosfilm-hãng phim lớn nhất nước Nga-ông Xa-khơ-na-ra-dốp (Shakhnazarov) đã bắt tay với Hãng phim Mỹ-Nga (RAMCO-ra đời năm 2004 là sự hợp tác của một nhóm nhà sản xuất, các trường quay độc lập của Mỹ và Nga). RAMCO đã trở thành cầu nối đầu tiên đưa Hollywood đến với nước Nga và biến đất nước này trở thành nơi hứa hẹn hấp dẫn đối với các nhà làm phim Mỹ. Hãng Warner Bros đã gặp gỡ RAMCO để tìm cơ hội hợp tác. Hãng Twentieth Century Fox mở cửa văn phòng đại diện ở Mát-xcơ-va năm 2006. Hãng Sony thành lập Monumental Pictures (MP) để sản xuất những bộ phim nói tiếng Nga. MP cũng đã xây dựng những rạp chiếu phim kiểu phương Tây đầu tiên ở Nga.

Áp-phích phim “Stalingrad”, bộ phim đạt doanh thu tới 50 triệu USD. Ảnh: reviews

Sức hút lớn nhất của điện ảnh Nga là đất nước này có một lượng công chúng yêu điện ảnh đông đảo. Cùng đó, chi phí sản xuất thấp cũng là một yếu tố quan trọng để các nhà làm phim nước ngoài tìm đến nước Nga. Trung bình, chi phí làm một bộ phim ở Nga rẻ hơn 25% so với ở Mỹ. Vì thế, chỉ riêng trong năm 2005, gần 100 bộ phim cả trong lẫn ngoài nước đã được quay tại

Mosfilm. Năm 2007, doanh thu của toàn bộ nền điện ảnh Nga lên tới 600 triệu USD, một con số rất có ý nghĩa nếu so với 7 năm trước đó, năm 2000, con số này chỉ là 25 triệu USD.

Với diện tích 32ha và khoảng 3.000 nhân công, doanh thu hằng năm 50 triệu USD, Mosfilm đang là studio tốt nhất ở châu Âu. Đặc biệt, 70% doanh thu của hãng phim này đến từ sản xuất phim chứ không còn từ việc bán bản quyền. Trong kế hoạch lớn nhất của điện ảnh Nga vừa được chính phủ thông qua, Mosfilm tiếp tục được đầu tư với số tiền kỷ lục, tới 500 triệu USD. Đây được coi là động lực rất lớn làm sống lại một nền điện ảnh.

Được đầu tư lớn, trong khoảng một thập niên trở lại đây, điện ảnh Nga đã xuất hiện nhiều bộ phim được đánh giá cao, gặt hái các giải thưởng quốc tế và đàng hoàng có mặt tại các phòng chiếu trên toàn thế giới. Đơn cử, sau khi đoạt giải Sư tử vàng ở LHP Venice 2006, bộ phim “Trở về” của đạo diễn An-đrây Ghi-y-a-gin-tơ-xép (Andrei Zvyagintsev) đã bán được cho 70 nước, một kỷ lục đối với phim Nga. Đặc biệt, “Stalingrad”, một bộ phim chiến tranh ra mắt năm 2013, đạt doanh thu tới 50 triệu USD. Những bộ phim khác như: “The dark story” (tạm dịch: Câu chuyện đen tối), bộ phim dựa theo vở kịch cổ điển “Vườn Sơ-ri” của nhà văn Sê-khốp (Chekov); “Hổ trắng”, về Chiến tranh thế giới thứ hai; “Đường tới Béc-lin”… đã thu hút khán giả đến những rạp vốn chỉ dành cho phim Mỹ. Hay những bộ phim hợp tác cùng Hollywood đều khá thành công cả ở phương diện thương mại lẫn nghệ thuật như: “Silent partner” (tạm dịch: Đối tác lặng lẽ), “Captivity” (tạm dịch: Bị giam giữ), “You and I” (tạm dịch: Anh và em)…

NGUYÊN HƯƠNG