Có thể nói, điện ảnh luôn gắn liền với văn học. Văn học luôn là “mảnh đất màu mỡ” để điện ảnh khai thác. Trong quá khứ, nhiều kiệt tác điện ảnh với sức sống bất hủ và vô vàn giải thưởng đã ra đời từ sách. Đó là “Gone with the wind” (tạm dịch: Cuốn theo chiều gió), “Doctor Zhivago” (tạm dịch: Bác sĩ Ghi-va-gô), “The Godfather” (tạm dịch: Bố già), “Schindler's List” (tạm dịch: Bản danh sách của Sin-lơ)… Gần đây là “The Lord of the Rings” (tạm dịch: Chúa tể của những chiếc nhẫn), “Harry Potter”, “The Da Vinci Code” (tạm dịch: Mật mã Đa Vanh-xi)…
Các nhà phê bình nghệ thuật đã thống kê, trong danh sách 10 xê-ri phim ăn khách nhất lịch sử Hô-ly-út, trừ “Star Wars” (tạm dịch: Chiến tranh giữa các vì sao), "Fast & Furious” (tạm dịch: Quá nhanh, quá nguy hiểm) và “Transformers” (tạm dịch: Biến hình), 7 thương hiệu còn lại đều là những loạt phim được chuyển thể từ tiểu thuyết, gồm: “Harry Potter”, “007”, “The Lord of the Rings”, hoặc truyện tranh: “Batman” (tạm dịch: Người dơi), “X-Men” (tạm dịch: Siêu nhân) và “Spider Man” (tạm dịch: Người nhện).
Cảnh trong phim “The Book Thief”. Ảnh: wordpress
Lý do đơn giản nhất khiến các nhà làm phim Hô-ly-út lựa chọn các tác phẩm văn học để chuyển thể thành kịch bản phim là bản thân những cuốn sách đó đã trở thành sự bảo đảm thành công cho phim từ trước khi bấm máy. Tạp chí
Publisher Weekly đã thống kê, trong 40 năm trở lại đây, một cuốn sách best-seller (sách bán chạy) luôn bảo đảm doanh thu cho một phiên bản điện ảnh được đầu tư hoành tráng sau đó. Đơn cử như bộ phim “The Da Vinci Code” của đạo diễn Rôn Hô-uốt chuyển thể năm 2006. 3 năm trước khi bộ phim phát hành, phiên bản tiểu thuyết của nhà văn Đan Brao (Dan Brown) đã trở thành hiện tượng xuất bản với hàng chục triệu bản sách và được dịch ra hơn 40 thứ tiếng. Vì thế, không có gì lạ khi “The Da Vinci Code” phiên bản điện ảnh được công chúng nhiệt liệt đón chào.
Trong số các bộ phim chuyển thể từ văn học, loạt phim về “Harry Potter” dựa trên xê-ri tiểu thuyết cùng tên của nhà văn J.K.Râu-ling (J.K.Rowling) đang là tên phim thành công nhất về mặt thương mại. Tổng cộng, 8 tập phim về cậu bé phù thủy đã mang về 8,5 tỷ USD.
Các tác phẩm văn học đã đem lại nhiều thứ cho Hô-ly-út, vì thế, các nhà làm phim nơi đây đã không ít lần “trả ơn” văn hóa đọc. Gần đây nhất, trong “bom tấn” “Beauty and the Beast” (tạm dịch: Người đẹp và quái thú), văn hóa đọc chiếm một vị trí vô cùng quan trọng. Dù có nhiều cảm tình với nhau qua những tình huống sống chết nhưng giữa nàng Beo (Belle) và quái vật-nguyên là một hoàng tử bị biến hình-vẫn chưa nảy sinh tình yêu. Hai tâm hồn chỉ tìm thấy nhau khi chàng đưa nàng vào thư viện, khi hai tâm hồn yêu văn hóa đọc trở nên đồng cảm. Nhân vật Beo đã cổ vũ văn hóa đọc đến hàng triệu người hâm mộ. Qua việc “Beauty and the Beast” đạt doanh thu hơn 1 tỷ USD trên toàn cầu, có thể tin hình ảnh tích cực của “người đẹp” sẽ tạo hiệu ứng ham đọc sách tới nhiều khán giả nhỏ tuổi.
Trước “Beauty and the Beast” còn có những bộ phim nổi tiếng tôn vinh văn hóa đọc như: “The Shawshank Redemption” (tạm dịch: Cái cẳng chân chuộc lỗi)-ngợi ca giá trị của sách trong một bối cảnh đặc biệt: Nhà tù; “The Book Thief” (tạm dịch: Kẻ trộm sách) - nơi những cuốn sách đã nâng đỡ, vực dậy cô bé Li-e-xen (Liesel) giữa Chiến tranh Thế giới lần thứ hai khốc liệt và truyền cảm hứng để "kẻ trộm sách" trở thành một nhà văn sau đó; “The Book of Eli” (tạm dịch: Cuốn sách của Ê-li) - cuốn sách thậm chí còn là cứu rỗi của cả nhân loại; “You've Got Mail” (tạm dịch: Em có thư) - sách trở thành thứ kết nối những tâm hồn đồng điệu trên màn ảnh…
Sự “quan tâm” tới văn học của các nhà làm phim Hô-ly-út không những có thể tạo ra những bộ phim xuất sắc mà còn góp phần rất đáng kể cổ vũ văn hóa đọc, để văn hóa đọc tiếp tục lan tỏa trong xã hội hiện đại.
TRẦN VÂN