Không chỉ có “Đảo đầu lâu”

Gần đây nhất, Hang Én (Quảng Bình), Vịnh Hạ Long và Tràng An (Ninh Bình) đã được đạo diễn người Anh Giô Roai (Joe Wright) chọn để quay bộ phim “Pan” vào năm 2015. “Pan” lấy cảm hứng từ câu chuyện cổ tích quen thuộc về cậu bé “không bao giờ lớn” - Pi-tơ Pan (Peter Pan) và cuộc sống của cậu tại vùng đất Neverland (tạm dịch: Vùng đất lãng quên) thần tiên. Trong “Pan”, những dãy núi đá vôi thơ mộng, trùng điệp và vẻ đẹp hùng vĩ của Vịnh Hạ Long đưa khán giả vào một thế giới thần tiên kỳ ảo. Cùng đó, hình ảnh ruộng lúa xanh biếc với dòng sông uốn lượn bên sườn núi tại Ninh Bình được lấy làm bối cảnh đầm tiên cá trong phim. Đặc biệt, khung cảnh ở lối vào và bên trong Hang Én được sử dụng trong một phân cảnh khá dài, quan trọng và hấp dẫn của bộ phim. Để có hình ảnh này, từ giữa năm 2014, 10 chuyên gia làm phim đã đến Hang Én quay định dạng 3D, chụp ảnh và quay cấu trúc bên trong hang động để về dựng hậu kỳ cho phim. Sau đó, các diễn viên diễn xuất trên nền phông xanh và ghép hình lại.

Trước phim “Pan”, “The quiet American” (tạm dịch: Người Mỹ trầm lặng) công chiếu vào năm 2002 của đạo diễn người Ô-xtrây-li-a (Australia) Phi-líp Noi-xơ (Phillip Noyce) đã sử dụng tới 50% bối cảnh quay tại Việt Nam, bao gồm các cảnh ở Hội An, Ninh Bình, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. “The quiet American” được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của tiểu thuyết gia người Anh Gra-ham Grin (Graham Greene). Không gian của bộ phim diễn ra vào thời điểm giao thời, khi người Mỹ chuẩn bị thay thế người Pháp ở Việt Nam. Ba nhân vật chính trong phim là Thô-mát Phao-lơ (Thomas Fowler), một phóng viên lớn tuổi người Anh, An-đen Pai-lơ (Alden Pyle), một đặc vụ ngầm CIA theo đuổi lý tưởng riêng và Phượng (do diễn viên người Việt Đỗ Hải Yến thủ vai)-cô gái xinh đẹp mắc kẹt giữa tình cảm của hai người đàn ông. “The quiet American” đánh dấu những nỗ lực hợp tác từ hai phía Hollywood và Hãng phim Giải phóng, Cục Điện ảnh Việt Nam. Khoảng 150 người Việt Nam đã tham gia ê-kíp sản xuất phim. Ngoài Đỗ Hải Yến trong vai chính, phim còn có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ Việt Nam như: Mai Hoa, Ngô Quang Hải, Hồng Nhung, Công Lý và Tiết Cương. “The quiet American” được đánh giá cao với số điểm 87% trên chuyên trang Rotten Tomatoes.

Trong số những bộ phim nước ngoài quay tại Việt Nam, có lẽ “Indochine” (tạm dịch: Đông Dương, năm 1992) thành công nhất. Đây được coi là một tác phẩm nghệ thuật hoàn hảo xứng đáng thưởng thức và trở thành bộ phim đầu tiên của điện ảnh Pháp đoạt giải Oscar cho hạng mục phim nói tiếng nước ngoài hay nhất năm 1992. Bối cảnh phim diễn ra chủ yếu ở Việt Nam trong thời kỳ 1930-1950, trước khi Hiệp định Giơ-ne-vơ (Genève) được ký kết vào năm 1954. Chuyện phim bắt đầu vào năm 1930, Ê-liên (Eliane), một phụ nữ người Pháp theo cha đến sống tại Việt Nam vì cha cô là chủ đồn điền cao su rất lớn ở đây. Cô còn nhận Ca-mi-lơ (Camille) (do diễn viên gốc Việt Phạm Linh Đan thủ vai), một cô gái Việt dòng dõi vua chúa, mồ côi từ nhỏ làm con. Ê-liên và Ca-mi-lơ sống yên bình tại Sài Gòn trong những năm thực dân Pháp đang chiếm đóng Đông Dương. Ca-mi-lơ có một mối nhân duyên với Thành nhưng thực chất cô lại không biết yêu là như thế nào cho đến khi gặp sĩ quan người Pháp Giăng Báp-tít (Jean Baptiste) trong một cuộc truy đuổi bằng súng trên đường. Trớ trêu, mẹ Ca-mi-lơ cũng yêu Giăng hết mực. Ê-liên đã sắp xếp cho Giăng bị điều đến làm việc tại Vịnh Hạ Long. Bất chấp hôn lễ với Thành, Ca-mi-lơ bỏ trốn ra Bắc để tìm người tình. Để rồi từ đó, cuộc đời và lý tưởng của cô hoàn toàn thay đổi cùng với thời cuộc.

Trong “Indochine”, không chỉ Sài Gòn, bối cảnh phim trải dài khắp Việt Nam. Hạ Long, Tam Cốc, Kinh thành Đại nội Huế đều được xuất hiện trên phim với nhiều đặc trưng về vị trí địa lý và văn hóa.

Được xếp hạng là một trong 10 bộ phim tình cảm hay nhất mọi thời đại, “L’amant” (tạm dịch: Người tình), sản xuất năm 1991, sử dụng phần lớn bối cảnh ở Việt Nam. Nội dung phim phản ánh một phần xã hội Đông Dương vào năm 1929. Trên một chuyến phà qua sông Mê Công, một cô gái Pháp tựa người vào lan can, chân trái hơi nhấc lên để gió thổi tung bay vạt váy. Nàng không đẹp rực rỡ nhưng có một khuôn mặt bầu bĩnh, ưa nhìn. Cùng lúc ấy, trong một chiếc xe limousine màu đen bóng lộn, một gã Hoa kiều lặng lẽ chiêm ngưỡng và thán phục nàng. Hai người nhanh chóng lao vào nhau, cuồng nhiệt, khờ dại như cách thiêu thân lao vào lửa. Họ buông mình vào những cuộc truy hoan bất tận, không cần tương lai, không cần quá khứ. Chính nàng, một thiếu nữ mới lớn, là người dẫn dắt cuộc chơi. Nàng dâng hiến trinh tiết của mình bằng một thái độ cương quyết mà bình thản. Cô gái ấy có vẻ phóng túng và nổi loạn nhưng đằng sau đó, lại là một lòng kiêu hãnh bị tổn thương.

“L’amant” là bộ phim phương Tây đầu tiên quay tại Việt Nam kể từ sau năm 1975. Khi đến Việt Nam để lựa chọn bối cảnh, đạo diễn Giăng Giắc An-nao (Jean-Jacques Annaud) đã khá thất vọng với chất lượng cơ sở vật chất khi đó. Vì thế, ông chuyển hướng sang Ma-lai-xi-a (Malaysia), Thái Lan và Phi-líp-pin (Philippines). Tuy nhiên, cuối cùng đạo diễn người Pháp đã trở lại Việt Nam vì cảm thấy phải là Thành phố Hồ Chí Minh, phải là Việt Nam mới diễn tả được cái không khí thuộc địa mà nhà văn Ma-ga-rít Đu-rát (Marguerite Duras) miêu tả trong tác phẩm. Bối cảnh chính trong “L’amant” là vùng Đồng bằng sông Cửu Long thời thuộc địa. Những cánh đồng phì nhiêu bên con đường làng vắng vẻ tạo cảm giác đẹp, đượm buồn. Ngược lại, Sài Gòn xưa được mô tả là nơi ồn ào, phù hoa.

“L’amant” từng được đề cử giải Oscar cho hạng mục Quay phim xuất sắc nhất vào năm 1992, đồng thời thắng giải César “Nhạc phim xuất sắc” năm 1993.

THU NGUYỄN