“Kẻ” biết nắm thời cơ

Vào thập niên 1990, băng VHS-video home system (tạm dịch: Hệ thống video tại nhà) bắt đầu phổ biến và được các hãng lớn như Philips và Sony phát triển. Thế nhưng khi các ông lớn tỏ ra “uể oải” với sự tỉ mẩn của loại hình này thì vào tháng 4-1998, một công ty nhỏ ở Scotts Valley, California, Mỹ tung ra một trang web có tên là Netflix.com.

Thay vì đi đến các phòng chiếu nhỏ lẻ với giá vé 20USD thì giờ đây bạn có thể lên mạng, thuê một bộ phim với giá chưa đến 10USD tính cả phí vận chuyển. Sau khoảng 2-3 ngày, một phong bì màu đỏ kèm theo một đĩa DVD sẽ được chuyển đến hộp thư của bạn. Việc của bạn chỉ là xem chúng và hoàn trả lại sau bảy ngày. Đó chính là những phương thức đầu tiên mà Netflix đã bắt đầu để chiếm lấy “miếng bánh” của riêng mình-thị phần cho những người thích xem các bộ phim cũ không còn chiếu ở rạp.

leftcenterrightdel
Cảnh trong “House of cards” - series phim “cây nhà lá vườn” đầu tiên của Netflix. Ảnh: Netflix

Chỉ với 30 nhân viên khi khởi đầu, Netflix vẫn “ăn nên làm ra” khi máy chủ thường xuyên bị sập do tình trạng quá tải. Tuy vậy, sau 10 năm hoạt động, nhà điều hành hệ thống đã bắt đầu nhận thấy rằng, hình thức cho thuê băng đĩa ngày càng bấp bênh và dễ dàng bị đánh gục bởi sự phổ biến của kết nối băng thông rộng. Như nhìn thấy một hướng đi mới trong tương lai, Netflix liều lĩnh tung ra video trực tuyến vào năm 2007 và bắt đầu gây dựng “đế chế” xem phim trực tuyến giá rẻ.

Hình thức video trực tuyến này giúp Netflix có được nhiều nội dung hơn để người dùng có thể thuê hoặc xem trực tuyến. Hơn nữa, những video trực tuyến có chức năng đề xuất những nội dung, tiêu đề nổi bật cho người xem dựa trên chính những lượt xem và chủ đề mà họ yêu thích. Những đề xuất càng hiệu quả đồng nghĩa với việc người dùng càng sử dụng nhiều lượt. Netflix khẳng định rằng, 80% số chương trình được xem trên nền tảng này được đưa ra bởi chính những đề xuất.

Và đúng như tất cả những gì Netflix hoạch định! Vào năm 2010, hệ thống cửa hàng băng đĩa lớn nhất nước Mỹ

Blockbuster-đối thủ đáng gờm nhất của Netflix trong những ngày đầu lập nghiệp-đã đệ đơn phá sản sau bao nỗ lực kiên trì bám trụ với việc kinh doanh DVD. Cũng trong năm đó, lượng người truy cập Netflix đã vượt qua con số 20 triệu và truyền cảm hứng cho sự ra đời của các dịch vụ trực tuyến khác như Amazon hay Hulu. Các studio truyền thống ở Hollywood hay những kênh truyền hình “cộm cán” đến khi ấy mới thực sự nắm bắt được cuộc chiến mà họ phải đương đầu!

Cú “giật mình” muộn màng của những ông lớn

Năm 2011, một trong những đối thủ của đài HBO là Starz đã chấm dứt hợp đồng cung cấp nội dung cho truyền hình trực tuyến Netflix để tránh thua lỗ. “Linh cảm” thấy những bước đi phản kháng đầu tiên của các ông lớn, Netflix ngay lập tức bắt tay vào một cuộc cải cách mang tên Studio Netflix. Theo đó, Netflix tự phát hành phim online những nội dung do chính họ tự sản xuất hoặc phân phối, theo cách chẳng giống ai! Thay vì phát tuần tự từng tập theo ngày như các hãng truyền hình truyền thống, Netflix đóng gói và bán toàn bộ series (lên đến cả trăm tập mỗi bộ) cho khán giả tự lựa chọn xem bất kỳ tập nào họ muốn. Ngay cuối năm đó, dịch vụ này cho ra đời series “cây nhà lá vườn” đầu tiên là “House of cards” (tạm dịch: Sóng gió chính trường). Đó là một sự kiện độc nhất thời bấy giờ, bởi không như các phim điện ảnh cần phải bán được vé và kênh truyền hình cần chèn quảng cáo vào khung giờ chiếu thì Netflix chỉ cần một lượng người theo dõi tăng trưởng đều hằng tháng.

Năm 2015, bộ phim điện ảnh đầu tiên “Beasts of no nation” (tạm dịch: Quái thú không nơi nương tựa) được Netflix chính thức ra mắt và ngay lập tức nhận được giải thưởng “Phim độc lập xuất sắc nhất” tại lễ trao giải thường niên của Hiệp hội quốc gia Mỹ vì sự tiến bộ của người da màu (NAACP Image Award). Từ đây, Netflix chính thức dấn thân vào lĩnh vực phim nghệ thuật. Các dự án độc lập như “Mudbound”, “The Meyerowitz stories” (tạm dịch: Những câu chuyện của nhà Meyerowitz), hay “Okja” (tạm dịch: Siêu lợn) đã làm cho bảng thành tích của dịch vụ truyền hình này dần có chiều sâu.

Sau 20 năm nỗ lực và chuyển mình, đến nay Netflix đã có mặt ở hơn 130 quốc gia với hơn 117 triệu người theo dõi cùng đội ngũ nhân viên hơn 5.500 người. Với doanh thu tăng trưởng mạnh mẽ hằng năm, Netflix đã chính thức đạt mốc doanh thu hơn 11 tỷ USD trong năm 2017 và có giá trị thị trường lên tới 135 tỷ USD. Theo một nghiên cứu của Moffett Nathanson-công ty theo dõi các phương tiện truyền thông-trong năm 2015, thời gian xem truyền hình truyền thống đã giảm đến 30% mà nguyên nhân có liên quan trực tiếp đến Netflix.

Nhìn lại một Hollywood già cỗi, bão hòa và đầy toan tính câu kéo thị trường ngày hôm nay, ta có thể khẳng định Netflix chính là một hình mẫu mới của các tiện ích truyền thông giải trí trong tương lai: Dám liều lĩnh thử sức để trao cơ hội cho chính mình và khán giả.

THU HÀ