Mới đây nhất, bằng cách sử dụng Big Data (dữ liệu lớn), các chuyên gia thuộc Cục Khí tượng thủy văn Ô-xtrây-li-a dự kiến có thể dự đoán chính xác thời tiết trước vài năm, thậm chí vài chục năm. Họ đã sử dụng mô hình máy tính để phân tích một lượng thông tin khổng lồ về khí hậu của hành tinh, với hy vọng sẽ xây dựng được một thuật toán có thể dự báo chính xác thời tiết được gọi là “dự báo tổng hợp”. Để kiểm tra tính chính xác của hệ thống, các chuyên gia Ô-xtrây-li-a sẽ đối chiếu dự đoán của thuật toán này với các sự kiện thời tiết thực tế đã diễn ra trong vòng 100 năm qua. Nếu kết quả kiểm tra sắp tới chính xác, hệ thống máy tính mới sẽ làm thay đổi cả ngành dự báo thời tiết. Đây là bước tiến lớn đầu tiên của các nhà khoa học trong phương pháp dự báo thời tiết kể từ năm 1920. Nếu thành công, nghiên cứu này hứa hẹn có thể cứu sống vô số mạng người khỏi những thảm họa thiên nhiên như động đất, lũ lụt và hạn hán.
Song hành với các chuyên gia Ô-xtrây-li-a, các nhà khoa học thuộc Bộ Khoa học Nhật Bản đang đặt tham vọng có thể dự báo được thời tiết trong 30 năm nhờ vào siêu máy tính Earth Simulator. Đây là một trong những chiếc máy tính mạnh nhất thế giới, có khả năng thực hiện 35 nghìn tỷ phép tính trong một giây. Siêu máy tính này sử dụng các dữ liệu như áp lực không khí, nhiệt độ của biển và của không khí, sự chuyển động của vỏ Trái Đất và các dòng chảy để phân tích những khuynh hướng thời tiết dài hạn trong tương lai. Khi có được những dự báo chính xác mang tính dài hạn, các cơ quan chức năng, từ cấp chính phủ trở xuống sẽ có kế hoạch dự phòng để đối phó kịp thời.
Thiết bị dự báo thời tiết CliMate. Ảnh: Rooti
Mới đây, các nhà khoa học Anh thuộc Cơ quan Khí tượng Anh đã ra thông báo về việc thiết kế thành công mô hình dự báo dòng chảy của các đại dương chảy và sự tác động từ hoạt động của loài người đến nhiệt độ 10 năm sau. Các nhà khoa học Anh hy vọng, với những thông tin dự báo chính xác, con người sẽ có những điều chỉnh lại hành vi của mình.
Ở góc độ hẹp, theo các nhà khoa học thuộc Trung tâm Dự báo thời tiết trung hạn của châu Âu, có thể dự báo thời tiết chính xác trong phạm vi vài ki-lô-mét, nhờ giả lập mô hình diễn biến thời tiết toàn thế giới. Mô hình giả lập là phiên bản điện toán về hệ thống khí hậu của Trái Đất dựa trên vật lý và các phép tính phức tạp. Những mô hình này có thể được dùng để dự báo thời tiết, hiểu rõ khí hậu và dự đoán biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học cho biết, mô hình khí hậu hiện nay gần đạt phạm vi 100km, so với mức 300km khoảng 10-15 năm trước. Tuy nhiên, khả năng của máy tính và giá của chúng là một vấn đề lớn.
Trong khi đó, các nhà khoa học thuộc Trung tâm Nghiên cứu khí quyển quốc gia Mỹ đã phát triển một hệ thống theo dõi lượng nước bốc hơi để đưa ra những bản dự báo về mưa to, hay bão lốc trong một phạm vi nhất định ngay trước khi các hiện tượng biến đổi của thời tiết xuất hiện. Hệ thống này sử dụng ra-đa thời tiết Doppler nhằm phát hiện sự thay đổi độ ẩm mạnh mẽ - một yếu tố có thể dẫn đến những cơn bão dữ dội - bằng cách đo sự thay đổi trong tốc độ truyền tín hiệu ra-đa, gây ra bởi sự khúc xạ tín hiệu qua hơi ẩm.
Một sản phẩm dự báo thời tiết trong phạm vi hẹp khác cũng mới được giới thiệu là thiết bị CliMate của Công ty Rooti, Mỹ. Climate mang hình đám mây, sử dụng một cảm biến chính xác để thu thập thông tin về thời tiết nơi người dùng đang có mặt, bao gồm nhiệt độ, độ ẩm và cường độ tia UV. Những yếu tố này tác động nhiều mặt, như gây bệnh hoặc dị ứng, ảnh hưởng đến cảm xúc của con người, thậm chí năng suất làm việc hoặc cuộc sống cá nhân. Sau đó, nhờ tính năng kết nối không dây qua bluetooth, thông tin từ CliMate sẽ được gửi tới ứng dụng đi kèm (trên điện thoại thông minh) để cảnh báo chủ nhân các hiện tượng thời tiết tiêu cực sắp xảy ra. Những thông tin này được cập nhật 15 phút một lần.
VŨ NGỌC (Theo Telegraph)