Giải thích điều này, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao lúc đó là đồng chí Nguyễn Cơ Thạch nói: “Tôi chọn cậu vì trong lớp nghiên cứu kinh tế, cậu là người dám nói sai, nói khác với ý thầy”. Quyết định của Bộ trưởng Nguyễn Cơ Thạch, về sau được chứng minh tính đúng đắn bằng tài năng của đồng chí Vũ Khoan khi đảm nhiệm các trọng trách trong lĩnh vực kinh tế của đất nước.

 “Tôi gặp may nhờ điểm thấp”, lời nói vui của nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan lại là một vấn đề rất đáng suy nghĩ trong lúc nền giáo dục nước nhà đang tiến hành công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện hiện nay. Nhà giáo Văn Như Cương vừa qua đã thốt lên rằng, ông rất kinh ngạc với bảng điểm của học sinh tiểu học, khi có hàng nghìn em nộp đơn xin học vào trường ông, suốt 5 năm chỉ toàn điểm 10 mà không có thêm bất kỳ loại điểm gì khác.

Rõ ràng, phong trào “Nói không với bệnh thành tích trong giáo dục” của chúng ta chưa đạt được mục tiêu. Không chỉ học sinh, sinh viên mà cả các bậc cha mẹ, thầy cô giáo, cán bộ quản lý giáo dục vẫn bị “ám ảnh” bởi những điểm số đẹp. Truyền thống “muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy” bị biến tướng thành “muốn con cao điểm phải yêu lấy thầy”. "Bệnh" hình thức trong giáo dục chưa có dấu hiệu thuyên giảm mà đang có thêm nhiều biến chứng mới cần “chữa trị” kịp thời.

Việt Nam đang tích cực và chủ động tham gia cách mạng công nghiệp 4.0. Mới đây nhất, Hội nghị Trung ương 5 (khóa XII) của Đảng đã đề ra nhiều giải pháp mới thúc đẩy nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, trong đó xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế cùng nhiều giải pháp sát thực để kinh tế tư nhân “bung ra” hợp quy luật. Khi những vấn đề trên đi vào cuộc sống thì những yếu tố mang tính hình thức của giáo dục-đào tạo như bằng cấp, điểm số... không còn nhiều “đất sống”. Một minh chứng rất sống động là các doanh nghiệp khi tuyển dụng nhân sự ngành công nghệ thông tin (IT) hiện nay thường xem bằng cấp là thứ yếu, điều quan trọng là trình độ thực tế của người lao động. Cho nên, đã và đang có rất nhiều người trong ngành IT không có bằng cấp gì nhưng lại là ông chủ của hàng chục, hàng trăm tiến sĩ, thạc sĩ.

Vậy nên, không hề sáo rỗng khi nói, cụ thể hóa Nghị quyết Trung ương 5 (khóa XII) vào cuộc sống, xây dựng một nền kinh tế thị trường đầy đủ, lành mạnh sẽ là con đường cơ bản để khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục.

Lúc đó, những người “điểm 5” mà học thực chất như chia sẻ của nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan sẽ luôn có cơ hội!

HỒNG HẢI