Tuy nhiên, chuyện “động” vào vỉa hè cũng đồng nghĩa với việc ảnh hưởng tới cả một nền “kinh tế vỉa hè”.
Ở một nền kinh tế chưa phát triển như Việt Nam, “kinh tế vỉa hè” tồn tại từ bao đời nay. Đó là những người bán tò he, hàn xoong hàn nồi… ở các làng quê, đến những xe hủ tiếu, người bán vé số, người buôn thúng bán mẹt, xe ôm, đánh giày, quán nước chè… ở các đô thị. Đó là những hoạt động kinh tế tạo ra công ăn việc làm, góp phần xóa đói, giảm nghèo cho những tầng lớp dưới cùng trong xã hội.
Tuy nhiên, nếu để mặc cho “kinh tế vỉa hè” phát triển tự phát, bộ mặt đô thị sẽ nhếch nhách khôn lường, hoạt động giao thông sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì thế, để hài hòa giữa việc thông thoáng lại vỉa hè và công ăn, việc làm của những người lao động nghèo, cả Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đều đã có những hành động thiết thực. Tại Hà Nội, quận Hoàn Kiếm đã lên kế hoạch sắp xếp cho một số hộ vào kinh doanh trong không gian đi bộ phố cổ… Tại Thành phố Hồ Chí Minh, vỉa hè đường Nguyễn Văn Chiêm và Công viên Bách Tùng Diệp đã được thí điểm mô hình phố bán hàng rong, có quản lý. Còn nữa, quận 1, quận 5 và Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang bắt tay nghiên cứu giải pháp hỗ trợ người bán hàng rong, bán trên vỉa hè có thể kinh doanh qua mạng.
Cái vỉa hè tốt nhất là cái vỉa hè cân bằng hạnh phúc cho tất cả thành phần xoay quanh nó. Bởi lẽ ấy, vỉa hè phải được quy hoạch, chia sẻ hợp lý cho mọi đối tượng, mà tầng lớp thiệt thòi nhất phải được ưu tiên trước nhất. Giải pháp trước mắt cho “kinh tế vỉa hè” là quy hoạch lại vỉa hè cho hợp lý, vừa để sinh kế của người lao động nghèo, vừa bảo đảm “đường thông, hè thoáng”, như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện thí điểm. Còn trong dài hạn, là việc từng bước thay thế "công cụ sản xuất vỉa hè" bằng những nhà xưởng, máy móc và các khóa đào tạo để người nghèo có một nghề nghiệp với thu nhập cao hơn buôn bán trên vỉa hè.
HUY ĐĂNG