Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, tới đây, cả hệ thống chính trị cần “tập trung vào chống tham nhũng vặt, nó như ghẻ ruồi, rất khó chịu. Đến cửa nào cũng phải tiền, không tiền không trôi”. Còn Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: “Tham nhũng vặt còn là vấn đề nhân dân rất kêu ca. Tiền không phải quá nhiều nhưng gây phiền lòng người dân. Đây là thói xấu phải lên án, giám sát, có biện pháp kiên quyết để người dân yên tâm chứ không phải cứ đến bệnh viện, trường học, đi xin việc, rồi việc này, việc khác phải đưa phong bì, phong bao”.

Tham nhũng vặt là điều dường như ai cũng biết, ai cũng thấy nhưng gần đây được lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước đề cập với tần suất ngày càng dày hơn khi công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng đang đạt được những kết quả tốt đẹp. Tham nhũng vặt có thể hiểu là hành vi của cán bộ, công chức trong các cơ quan công quyền Nhà nước lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao để nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết công việc, trong cung cấp dịch vụ công. Từ đó, nhằm buộc hoặc gợi ý doanh nghiệp, người dân phải lo lót, “bôi trơn” vì mục đích vụ lợi. Đặc trưng của tham nhũng vặt là giá trị vật chất, của hối lộ không lớn, thường chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Gọi là tham nhũng vặt nhưng sự nguy hại của nó thì không hề “vặt vãnh” chút nào. Thứ nhất, tham nhũng vặt xảy ra qua hành vi giao tiếp trực tiếp giữa cán bộ, công chức với người dân. Vì vậy, mỗi hành vi tham nhũng vặt là một lần bào mòn niềm tin của người dân với Đảng, Nhà nước. Thứ hai, tham nhũng vặt diễn ra khá phổ biến, trong rất nhiều lĩnh vực, lặp đi lặp lại đến mức “đến cửa nào cũng phải tiền”, lâu ngày thành thói quen của cả người dân lẫn cán bộ, công chức ở cơ sở khiến việc phòng, chống gặp muôn vàn khó khăn. Thứ ba, tham nhũng vặt nuôi dưỡng, dung túng tham nhũng lớn, làm xuất hiện xu hướng, tư tưởng chấp nhận “sống chung với tham nhũng” trong cán bộ, công chức và nhân dân.

Người xưa có câu: “Con đê ngàn dặm bị vỡ bởi ổ mối”. Lịch sử cũng từng ghi nhận nhiều vương triều, nhiều chế độ chính trị bị tan vỡ bởi những lỗi lầm, khuyết điểm nhỏ nhưng không được ngăn chặn, sửa chữa kịp thời, tích tiểu thành đại. Công cuộc phòng, chống tham nhũng do Đảng ta lãnh đạo đã và đang đạt được nhiều thắng lợi, nhưng điều đáng lo là tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”. Chống tham nhũng vặt cũng giống như việc diệt ổ mối, là kế “sâu rễ bền gốc” mà toàn thể nhân dân và hệ thống chính trị cần kiên trì và kiên quyết thực hiện.

HỒNG HẢI