Ngay lập tức, nhiều bài báo phản biện lên tiếng: “Đừng có mơ ước hão huyền” hay bình luận: “Quá khó!”. Sau đó, một doanh nghiệp công nghệ thông tin đã lên tiếng: “Có lập trình viên vừa ra trường đã có thu nhập lên đến 100 triệu đồng/tháng. Tất nhiên, đó phải là những người cực kỳ xuất sắc”.
Một giáo sư kinh tế học đồng thời là một doanh nhân chia sẻ với tôi về một cuộc khảo sát do anh tiến hành. Anh phát phiếu thăm dò 100 sinh viên sắp tốt nghiệp về công việc ứng với mức thu nhập họ mong nhận được. Kết quả, hầu hết họ xin vào làm những công việc có thu nhập ở mức 5-10 triệu đồng/tháng, chỉ hơn chục người đăng ký ứng tuyển vào vị trí có thu nhập 15-20 triệu đồng/tháng. Riêng công việc có thu nhập 50 triệu đồng/tháng chỉ hai người dám đăng ký thử việc. Tôi cho rằng, như vậy, các sinh viên đã mơ ước khá sát thực tế với điều kiện nước ta hiện nay, nhưng vị giáo sư lại phân tích: “Điều đó có nghĩa là năng lực của các em rất hạn chế, công việc có thu nhập thấp thì rất nhiều người muốn xin làm nhưng công việc thu nhập cao thì không ai dám nhận. Mơ ước của người học phản ánh khá rõ năng lực thật của họ”.
Phó thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại Diễn đàn “Khởi nghiệp sáng tạo-Hiểu đúng, hành động đúng” ngày 19-5 vừa qua, đã dẫn lại lời khuyên của tỷ phú Bin Ghết (Bill Gates) dành cho các sinh viên sắp tốt nghiệp. Theo đó, ông Bin Ghết khuyên những người trẻ hiện nay nên khởi nghiệp trong ba lĩnh vực: Trí tuệ nhân tạo, năng lượng sạch và công nghệ sinh học. Điều đặc biệt, Bin Ghết cho rằng, sinh viên phải có ước mơ lớn lao, làm giàu để tham gia khắc phục tình trạng đói nghèo, bất công và biến đổi khí hậu toàn cầu; nếu không có hoài bão lớn thì sẽ không có sáng tạo lớn trong khởi nghiệp.
Ở nước ta, từ khi Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát động “quốc gia khởi nghiệp” thì những thay đổi trong tư duy và thực hành khởi nghiệp của giới trẻ đang có dấu hiệu chuyển biến mạnh mẽ. Năm 2016 đã xác lập kỷ lục về số doanh nghiệp mới được thành lập với hơn 110.000 doanh nghiệp. Có doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao đã lập nên những kỳ tích như việc Viettel hoàn thành hạ tầng mạng 4G toàn quốc chỉ trong 6 tháng, với những khối lượng công việc lớn hoàn thành chỉ trong một tuần trong khi các chuyên gia tính toán phải mất... một năm. Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhắn nhủ các bạn trẻ: “Nhìn lại thế kỷ 20, dân tộc Việt Nam dũng cảm và thông minh đã làm được những điều tưởng chừng như không thể làm được, đã làm cho hiện thực lịch sử trở thành huyền thoại. Bước vào thế kỷ 21 và thiên niên kỷ mới, thanh niên Việt Nam với hoài bão lớn và trí tuệ sáng tạo, sẽ có những ước mơ tưởng như huyền thoại và quyết biến ước mơ ấy trở thành hiện thực lịch sử”.
Rõ ràng, những thành tựu vĩ đại của con người, những kỳ tích lịch sử đều có chung điểm xuất phát: Mơ ước lớn.
Sao không dám ước mơ?
HỒNG HẢI