CMCN 4.0 với xu hướng phát triển dựa trên nền tảng tích hợp cao độ của hệ thống kết nối số hóa-vật lý-sinh học, với sự đột phá của internet vạn vật và trí tuệ nhân tạo đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới. Cuộc cách mạng này diễn ra với quy mô và tốc độ chưa từng có tiền lệ trong lịch sử nhân loại. Nếu như 3 cuộc CMCN trước có tốc độ cấp số cộng thì CMCN 4.0 có tốc độ cấp số nhân do các ý tưởng từ khi phôi thai đến khi thương mại hóa với quy mô lớn các sản phẩm trên phạm vi toàn cầu được rút ngắn thời gian một cách đáng kể. Những người lao động giản đơn, trình độ thấp là những người dễ bị tổn thương nhất do họ rất dễ bị thay thế bởi người máy sản xuất. Nhận rõ nguy cơ này, nước ta đã thu hút đầu tư, hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia nhưng khi vào Việt Nam, họ chỉ tận dụng lao động giá rẻ, xây dựng các nhà máy gia công lắp ráp là chủ yếu. Việc chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước rất hạn chế. Trong khi đó, CMCN 4.0 đang được các nước công nghiệp hiện đại triển khai rất quyết liệt nhằm đưa việc làm trở lại nước họ và duy trì vị thế dẫn dắt kinh tế thế giới.
CMCN 4.0 sẽ tác động mạnh đến cuộc sống của mọi người, mọi nhà nhưng trong thách thức có cơ hội! CMCN 4.0 đang trong giai đoạn khởi phát, nếu chủ động, Việt Nam sẽ tiếp cận sớm với những thành tựu của CMCN 4.0, “đi tắt đón đầu” về khoa học-công nghệ, thu hẹp nhanh hơn khoảng cách với các nước tiên tiến. Đây cũng là thời cơ để nước ta hội nhập hiệu quả hơn vào kinh tế thế giới bởi tăng trưởng nhờ khoa học-công nghệ là loại hình phát triển không có trần giới hạn. Hơn nữa, do phải bắt đầu từ số 0 khiến các doanh nghiệp Việt Nam mạnh dạn phát triển ngành kinh tế mới thông qua ứng dụng các thành tựu công nghệ. Người lao động Việt Nam đứng trước cơ hội hiện đại hóa bản thân.
Cơ hội là rất lớn, dừng lại là tụt lùi! Điều đó cắt nghĩa vì sao Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại đặc biệt nhấn mạnh việc tuyên truyền, giáo dục để mọi người, mọi ngành nâng cao nhận thức và trách nhiệm về tham gia CMCN 4.0. Nhiều nước trên thế giới đã đưa CMCN 4.0 vào trường mẫu giáo qua việc giảng dạy về rô-bốt. Trong khi ở nước ta, không ít người trình độ cao vẫn băn khoăn tự hỏi: “CMCN 4.0 là gì?”.
Ở trụ sở Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) treo một câu chuyện: “Mỗi sáng, con linh dương châu Phi thức dậy. Nó biết rằng nó phải chạy nhanh hơn con sư tử nhanh nhất nếu không muốn bị giết. Mỗi sáng, con sư tử thức dậy, nó biết nó phải chạy nhanh hơn con linh dương chậm nhất hoặc nó sẽ bị chết đói. Điều quan trọng không phải bạn là sư tử hay linh dương. Khi mặt trời mọc, bạn hãy bắt đầu chạy”. Viettel trở thành tập đoàn lớn mạnh như hiện nay, có lẽ một phần nhờ quán triệt sâu sắc thông điệp này.
Câu chuyện “thức dậy và vận động” ở Viettel càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết đối với mỗi người Việt Nam khi tham gia vào CMCN 4.0 hiện nay!
HỒNG HẢI