Thú thực, vận dụng hết mọi lý lẽ, hiểu biết của mình để kết thúc câu chuyện một cách cầu thị, thiện chí nhất đặng “hạ nhiệt” nỗi bức xúc của một đồng nghiệp lớn tuổi, đã nghỉ hưu, nhưng trong lòng tôi vẫn vương vấn băn khoăn…
Vài ngày sau, vẫn là ông, lại hỏi: “Vì sao một cán bộ cấp cục của ngành văn hóa lại ứng xử như thế với văn hóa?”. Tôi lại phải xuống giọng: “Thì người ta biết sai và xin lỗi rồi! Sai thì sửa, đạo lý người Việt Nam ta ai nỡ “đánh kẻ chạy lại”?
Mấy ngày sau, tôi mang tờ báo có thông tin vị cán bộ nọ đã được rút về Văn phòng Bộ, chờ phân công công tác khác. Ông xem chăm chú, nét mặt đăm chiêu như tự vấn: Sao lại thế được cơ chứ?…
Hóa ra câu hỏi “Vì sao lại thế?” vốn dĩ là một trạng thái tâm lý thông thường trước một sự vật, hiện tượng cụ thể nào đó trong đời sống chính trị-văn hóa-xã hội, nhiều lúc lại rất khó có được câu trả lời thỏa đáng. Có thể có chuyện nọ, chuyện kia, xảy ra ở nơi này, nơi khác với những tính chất, tình tiết, mức độ… khác nhau, nhưng chung quy vẫn phải liên quan đến một cá nhân nào đó và phía sau đó là mục đích của họ. Sẽ là không khó trả lời nếu những nguyên nhân để xảy ra những vụ việc ấy được công khai minh bạch, kể cả những hạn chế, yếu kém, khuất tất… nếu có. Công khai khuyết điểm là “khâu” hết sức quan trọng; nhưng công khai để khắc phục, tiến tới ngăn ngừa hữu hiệu “quy trình” dẫn đến những khuyết điểm ấy mới là mục tiêu lớn nhất của công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền trong sạch, vững mạnh, vì dân.
Không phải đến bây giờ mà cách đây 70 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lường trước và cảnh báo những việc có thể xảy ra trong cuốn “Sửa đổi lối làm việc”. Nội dung cuốn sách đề cập nhiều vấn đề cơ bản về Đảng cầm quyền nhằm làm cho Đảng vững mạnh bằng kiến thức, bằng chính sách sử dụng cán bộ, bằng đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Người đã chỉ ra những thứ “bệnh” mà đến nay vẫn mang tính thời sự sâu sắc. Những vụ việc tiêu cực liên quan đến công tác cán bộ, dẫn tới những tổn thất to lớn về tiền bạc, uy tín và niềm tin ngành này, địa phương nọ trong thời gian qua chính là biểu hiện “lâm sàng” của những căn bệnh mà toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đang đồng tâm, đồng sức đấu tranh loại bỏ. Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cũng chính là tích cực quán triệt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và thiết thực “Sửa đổi lối làm việc” trong các ngành, các cấp hiện nay.
Được như vậy, xã hội sẽ giảm bớt, tiến tới không còn những câu hỏi “Vì sao lại thế?” có vẻ khó trả lời nhưng thực ra ai cũng biết vì sao lại thế!
ĐỨC NGHĨA