Bất chấp những khó khăn về kinh tế, bất ổn về chính trị… đội tuyển I-rắc luôn cho thấy họ là đối thủ cứng cựa ở châu lục.
Ba lời khuyên cho cầu thủ I-rắc
Đúng 10 năm trước, dù giữa bom đạn của cuộc nội chiến, khi các phe phái tranh giành sự ảnh hưởng thì đội tuyển I-rắc đã đĩnh đạc giành chức vô địch Asian Cup 2007, sau khi hạ Ả-rập Xê-út trong trận chung kết. Đó là chức vô địch của những tấn bi kịch, của những câu chuyện hãi hùng về giết người, bắt cóc, tống tiền, đánh bom mà cầu thủ I-rắc gần như ai cũng phải đối mặt.
Có nhiều lời khuyên khi bạn muốn trở thành một cầu thủ bóng đá ở I-rắc. Trước tiên phải có cả bạc triệu tính bằng đô-la trong nhà, để phòng khi người thân bị bắt cóc tống tiền. Hai, phải có ít nhất một khẩu tiểu liên, một chùm lựu đạn và vài cơ số đạn quanh mình để phòng thân. Ba, xe ô tô luôn đổ đầy xăng, có sẵn vũ khí trên xe phòng khi có biến để nhanh chân “tẩu vi thượng sách”.
Một trong những cầu thủ nổi tiếng nhất của bóng đá I-rắc là Ra-him Ha-mét, ông là thành viên trẻ nhất của đội tuyển I-rắc dự World Cup 1986 khi 23 tuổi, là người ghi bàn thắng duy nhất cho đội tuyển quốc gia ở giải đấu trên đất Mê-hi-cô (trận thua Bỉ 1-2). Khi I-rắc rơi vào cảnh chiến tranh liên miên, Ra-him Ha-mét khốn khổ vì thỉnh thoảng nhận được những lời đe dọa bắt cóc con trai, làm nhục con gái. Thực tế là nhà của ông ở Bát-đa từng bị bắn ít nhất hai lần bởi những kẻ cuồng tín cực đoan. Không chịu nổi cuộc sống trong sợ hãi, Ra-him Ha-mét lén đưa gia đình trốn khỏi Bát-đa, chuyển tới A-bin sinh sống. Nhưng tiền thuê ngôi nhà tạm bợ hàng tháng ông trả còn đắt hơn tiền anh ruột của mình thuê nhà ở Am-xtéc-đam (Hà Lan).
Chào mừng đến với Bát-đa
Khi đội tuyển I-rắc vô địch Asian Cup 2007, quán cà phê nơi Ra-him Ha-mét ngồi cổ vũ cùng gần trăm người hâm mộ đã bị âm mưu đánh bom. Rất may bom… không nổ trong chiếc xe ô tô bị kẻ nào đó bỏ quên trước cửa.
Người ta đã thống kê rằng, khi thầy trò HLV Vi-ê-ra vô địch Asian Cup 2007, đã có gần 200 CĐV I-rắc bị giết chết trong các vụ đánh bom, khủng bố. Trước việc người hâm mộ quê nhà bị đánh bom khủng bố nhiều như cơm bữa khi cổ vũ đội nhà, các thành viên đội tuyển I-rắc đã đi đến quyết định: Không chơi trận chung kết Asian Cup 2007. Nhưng một bà mẹ có con trai bị giết trong khi đang cổ vũ đội tuyển I-rắc thi đấu, đã quỳ xuống đường phố ở Bát-đa, khẩn xin HLV Vi-ê-ra và các học trò hãy thi đấu vì những anh linh, vong hồn chết oan uổng, đã khiến các thành viên đội tuyển I-rắc nghĩ lại…
Trẻ em I-rắc vui chơi với trái bóng tròn. Ảnh: Getty Images
Không thể tin nổi là thời kỳ hậu Xát-đam, khi đất nước còn đang chìm trong súng đạn, thì đội tuyển I-rắc lại đăng quang ở Asian Cup 2007. Ngay sau đó,
New York Time
(Mỹ) đã đăng ảnh Ma-mâu (cầu thủ ghi bàn thắng duy nhất trong trận chung kết) lên trang nhất. CĐV I-rắc bất chấp nguy hiểm, hò nhau xuống đường ăn mừng chiến công để đời của thầy trò HLV Vi-ê-ra. Thêm 7 CĐV nữa bị giết bởi tên bay đạn lạc trên đường ăn mừng từ Sa-ma-ra tới Bát-đa.
Ngày HLV Vi-ê-ra đặt chân đến I-rắc nhận lời làm HLV trưởng đội bóng nguy hiểm nhất thế giới này, ông đã được chào đón bằng một quả bom. Số là ngay khi ông vừa đặt chân đến ngôi nhà được Hiệp hội Bóng đá I-rắc (IFA) thuê cho ở Bát-đa, “bom đã nổ ở gần nhà và tôi đã may mắn thoát chết” (nguyên văn lời của HLV Vi-ê-ra trả lời phỏng vấn phóng viên khi đội tuyển I-rắc tham dự Asian Cup 2007).
Nhưng chuyện về vụ đánh bom “chào đón” Vi-ê-ra sau này được báo chí Anh khai thác khá tỉ mỉ (có khác biệt một chút về không gian), chẳng khác nào trong phim hành động của Hollywood. Chuyện được tờ The Sun kể lại có đoạn: Xa-ét Mô-ha-mét (khi đó là Chủ tịch IFA) mất nhiều công sức mới thuyết phục được Vi-ê-ra đến làm HLV trưởng đội tuyển I-rắc. Trong một nhà hàng tại Bát-đa hè 2007, Vi-ê-ra hỏi thẳng Xa-ét Mô-ha-mét:
- Tôi là sự lựa chọn thứ mấy của các ông?
- Tất nhiên ông không phải là ưu tiên số 1.
- Cụ thể hơn đi.
- Ông là ưu tiên số bốn của chúng tôi.
- Vậy ba người kia thì sao?
Xa-ét Mô-ha-mét chưa kịp trả lời thì một quả bom phát nổ cách đó không xa. Cửa kính văng tung tóe khiến mặt của vị tân HLV trưởng đội tuyển I-rắc rớm máu. Vi-ê-ra đỡ Xa-ét Mô-ha-mét đứng dậy, thì thầm vào tai người đứng đầu IFA: “Tôi sẽ giúp đội tuyển I-rắc, nhưng chỉ hai tháng thôi đấy”. Đáp lời là tiếng nói ngập trong nỗi hoảng loạn: “Chào mừng ông đến với Bát-đa”.
Hợp đồng Vi-ê-ra dẫn dắt đội tuyển I-rắc dài 2 tháng, cốt là để đội bóng này thi đấu Asian Cup có thầy có trò. Người tiền nhiệm của Vi-ê-ra ở đội tuyển I-rắc, ông Xan-man, đã bỏ của chạy lấy người khi bị dọa giết liên tục. Sau này, có không ít HLV trưởng đội tuyển I-rắc sớm từ chức vì không chịu nổi cảnh bom đạn chiến tranh. Xtan-gê (người Đức), làm HLV trưởng đội tuyển quốc gia và Ô-lim-pích I-rắc hồi tháng 11-2002, theo hợp đồng là 4 năm thì đến tháng 2-2003 đã xin nghỉ việc. Di-cô, ngôi sao một thời của bóng đá Bra-xin làm HLV trưởng đội tuyển I-rắc lâu hơn cả, được hơn 1 năm (từ tháng 8-2011 đến tháng 11-2012) với 22 trận cầm quân. Còn lại trong danh sách cầm quân ở đội bóng “nguy hiểm nhất thế giới này”, có Mi-lu-ti-nô-vích (4 trận), Pê-trô-vích, người đang cầm quân ở FLC Thanh Hóa (7 trận), Xan-man (3 trận)…
Nguồn cảm hứng từ Vi-ê-ra
Ông Vi-ê-ra không thể đến Bát-đa với tư cách là tân HLV trưởng của đội tuyển I-rắc, mà phải vào quốc gia vùng Vịnh này bằng con đường du lịch. Vi-ê-ra tự tin ngồi vào “ghế nóng” ở đội tuyển I-rắc bởi trong ông có dòng máu của một cựu chiến binh, người từng cải sang đạo Hồi khi làm việc ở Ma-rốc. Vi-ê-ra nói được 7 ngoại ngữ và trước đó có nhiều năm hành nghề ở Ả-rập Xê-út, Ô-man, Ai Cập…, đặc biệt ông có thể bắn súng được bằng cả hai tay. Chính vì thế, Vi-ê-ra ngầu tới độ không cần vệ sĩ khi ở Bát-đa. Vi-ê-ra thừa hiểu, nếu bom đạn đã tìm tới thì muốn tránh cũng không được. Nhưng ông luôn khuyên các học trò: “Hãy đến sân tập với súng đạn quanh mình”.
Ha-gua, thành viên đội tuyển I-rắc vô địch Asian Cup 2007 từng mô tả: “Khi tới sân tập, tôi luôn mang theo hai khẩu súng và cả tá lựu đạn. Bạn có thể mua bất kỳ vũ khí nào ở “chợ đen” tại Bát-đa, Ê-bin, Ba-xra, từ tên lửa chống tăng, tên lửa vác vai cho đến áo giáp chống đạn, đạn xuyên giáp… miễn là bạn có tiền”. Về sau, Ha-gua bỏ sang Các tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) do không thể tìm được “cửa” chạy sang châu Âu. Ha-mét A-li, thủ môn đội tuyển I-rắc cùng thời với Ha-gua nói về thời khóa biểu của mình như sau: “Tôi dậy từ sáng sớm, ăn sáng, ăn trưa rồi tới sân tập. Chiều tối tôi về nhà, khóa chặt cửa lại, ăn tối và lên giường ngủ với một khẩu AK bên hông. Ở Bát-đa, tiền thuê vệ sĩ một tháng là 1.000 đô-la trong khi lương tháng của tôi là 100 đô-la. Tôi đâu phải Béc-kham, Rô-nan-đi-nhô. Bạn tôi bị bắn chết trong một trận đấu. Chúng tôi không kịp khóc thương cho người xấu số bởi ngày nào cũng có người thân, bạn bè ra đi mãi mãi vì bom đạn”.
Lúc Ha-gua cùng gia đình tìm đường sang UAE, hành trang tuyển thủ này mang theo có hai khẩu súng, năm băng đạn và nửa tá lựu đạn nhét vội trong cốp xe. Trước khi Ha-gua ra đi, HLV Vi-ê-ra có nhắn nhủ người học trò một thời: “Hãy nhớ cậu là người I-rắc. Trong tương lai gần thôi, bóng đá I-rắc sẽ hồi sinh. Các bạn sẽ trở lại sinh sống trên chính quê hương của mình. Chỉ có bóng đá và đội tuyển quốc gia I-rắc mới là biểu tượng hiếm hoi của sự hợp nhất. Hãy nhớ lấy điều này”.
…Trở lại sau trận đấu, I-rắc kiên cường thủ hòa Nhật Bản 1-1 ở vòng loại World Cup 2018, Chủ tịch IFA, ông Hu-xa-in Xa-ét tuyên bố: “Tôi mong không cầu thủ I-rắc nào phải chịu những nỗi đau về thể xác và tinh thần như đàn anh khi xưa. Những thành công gần đây của các CLB, đội tuyển I-rắc khiến người dân tự hào, giúp dân tộc chúng tôi đoàn kết hơn, bất kể là người Shia, Sunni hay người Kurd”.
VŨ THU