Hằng năm, cứ vào mùa hè, các CLB, liên đoàn, hiệp hội, trung tâm đào tạo trẻ thường hay tổ chức tham quan các đội bóng lừng danh như Real Madrid, Barca, MU, AC Milan, Bayern Munich để tìm hiểu về công tác đào tạo trẻ. Mọi người đến Trung tâm đào tạo cầu thủ trẻ của MU và lấy làm ngạc nhiên bởi ở đây việc tập bóng đá và văn hóa có thời gian biểu như nhau. Nhưng các HLV ở đây đều gợi ý cầu thủ trẻ hãy quên sách vở đi mà cầm trái bóng ra sân tập thêm giờ. HLV Phơ-gu-xơn từng lên tiếng phàn nàn: “Cấu trúc ở lò đào tạo trẻ của MU với 12 giờ học văn hóa và 12 giờ học đá bóng mỗi tuần là không phù hợp. Công việc của những HLV là đào tạo ra cầu thủ, chứ không phải là một học sinh giỏi. Chúng ta ai cũng hiểu lợi ích của một chương trình giáo dục sẽ trang bị cho con người những hành trang vào đời. Tôi thừa hiểu nếu không may một cầu thủ trẻ bị chấn thương hoặc sớm kết thúc sự nghiệp, nếu không có bằng cấp thì họ thậm chí còn không thể bán bánh, cắt tóc ở Đức hay vẽ tranh bán kiếm tiền ở xứ Sương mù. Nhưng rõ ràng là công việc của đội ngũ HLV chuyên sâu về đào tạo không phải để bảo đảm một cậu nhóc khoảng 10 tuổi sau này có trình độ văn hóa, dân trí cao, mà cậu ta sẽ phải trở thành một cầu thủ kiếm sống được bằng nghề quần đùi áo số”.
Cầu thủ Học viện Hoàng Anh Gia Lai trên đường về trung tâm sau buổi học văn hóa. Ảnh: PHAN LÊ
Ông Đỗ Mạnh Dũng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo bóng đá Viettel cho biết: “Vấn đề học văn hóa được trung tâm quan tâm như vậy bởi điều này ảnh hưởng lớn tới chuyên môn của các em sau này. Trước khi đến tuổi cần hoàn thiện kỹ năng, tư duy chơi bóng, các em cần tạo bản lề là tư duy lô-gích. Chúng tôi xác định rằng muốn trở thành cầu thủ giỏi, các em phải là học sinh tốt trước đã”.
Với các đội bóng lớn ở châu Âu, nếu cầu thủ đủ sức theo học đại học mà vẫn chơi bóng tốt, đội bóng sẽ tài trợ toàn bộ kinh phí. Trung vệ Com-pa-ni của Man City là ví dụ điển hình. Dù lĩnh lương thuộc hàng cao nhất Man Xanh nhưng cầu thủ người Bỉ vẫn được CLB đài thọ việc học tập ở Đại học Kinh doanh Man-chét-xtơ. Bàn về sự học của cầu thủ MU, HLV Phơ-gu-xơn từng nói đại ý thế này: Sáng sớm thức dậy, tôi sẽ thấy bất ngờ tuyệt vời khi thư ký thông báo có cầu thủ của đội 1 hay đội trẻ MU có giấy gọi nhập học ở Cambridge hoặc Imperial College London. Nhưng tôi không chắc rằng nếu làm như vậy thì họ có thể có đủ thời gian để tiến bộ trên sân tập và giành được một suất đá chính vào cuối tuần hay không. Cả cuộc đời của tôi ở MU, tôi chỉ nhớ có một cầu thủ có bằng cấp, đó là Cô-lin Mu-đóc, chơi cho đội trẻ MU đầu thập niên 1990, lấy được bằng luật từ Đại học Manchester Metropolitan từ trước khi về với "Quỷ đỏ".
Chính gia đình HLV Phơ-gu-xơn cũng đã gặp đôi chút rắc rối khi con trai cả Mắc vừa muốn học tốt vừa thỏa mãn niềm đam mê chơi bóng đá chuyên nghiệp. A-lếch Phơ-gu-xơn và vợ không tạo bất cứ áp lực nào lên con trai, để Mắc tự chọn con đường đi cho mình. Cuối cùng, cậu cả nhà Phơ-gu-xơn chọn theo học Đại học Seffield Hallam và Đại học châu Âu (ở Pa-ri). Sau đó, Mắc bị cuốn vào thế giới đầu tư, những dòng chảy tài chính và sau 5 năm làm việc ở Goldman Sachs Asset Management, Mắc đã góp công sức lập nên Generation Investment Management, một công ty quản lý quỹ danh tiếng ở Luân Đôn.
Thừa nhận việc các cầu thủ trẻ khó có thể một lúc vừa học tốt văn hóa lẫn chơi bóng hay, nhưng ông Đỗ Mạnh Dũng vẫn khẳng định: “Chúng tôi luôn tâm niệm rằng, cầu thủ Viettel không thể chỉ giỏi chuyên môn, mà còn phải có đạo đức và văn hóa. Chúng tôi không chỉ đào tạo con người phục vụ Viettel, mà còn cho cả xã hội. Bóng đá là môn thể thao có tính đào thải rất cao, số lượng cầu thủ được tuyển vào rồi lại bị loại vì không đáp ứng yêu cầu rất nhiều. Vì vậy, chúng tôi phải tính toán để dù các em có theo nghiệp bóng đá hay không cũng sẽ trở thành người tốt. Nếu cứ để các em ra đời mà không được trang bị gì thì sẽ là có tội lớn”.
MINH MINH