Khi uống rượu bia, cồn được hấp thụ ngay từ niêm mạc trong miệng rồi đến dạ dày và ruột. Cồn được hấp thụ đi thẳng vào máu và vì thế được phân tán trên toàn cơ thể. Sau khi uống rượu, bia, trạng thái thần kinh có những thay đổi tùy theo nồng độ cồn trong máu.
- Nồng độ từ 0,0 đến 0,12%, con người sẽ ở trạng thái “hưng phấn”: Tự tin hơn, liều lĩnh hơn; khả năng tập trung giảm, thời gian chú ý rút ngắn; mặt có thể đỏ ửng; giảm khả năng phán đoán, nhận xét, thường nghĩ gì nói đó, thiếu suy xét; gặp khó khăn trong các cử động khéo léo như viết, ký tên...
- Nồng độ từ 0,09 đến 0,25%, con người sẽ ở trạng thái “kích động”: Khó nhận thức hay ghi nhớ một vấn đề; phản ứng chậm; dễ mất thăng bằng; giảm sút các khả năng cảm giác như: Nhìn mọi vật đều mờ ảo, nghe, nếm kém...
- Nồng độ từ 0,18 đến 0,3%, con người sẽ ở trạng thái “lúng túng”: Có thể không biết mình là ai, đang làm gì; hoa mắt, chóng mặt, đi đứng lảo đảo; có những cảm xúc cực đoan: Rất hung hăng hoặc rất nhút nhát, có khi rất trìu mến...; cảm thấy buồn ngủ; lời nói không mạch lạc, câu chữ líu nhíu, giọng nói lè nhè; động tác rời rạc, kết hợp kém, chẳng hạn như chụp một vật được ném một cách rất khó khăn.
- Nồng độ từ 0,25 đến 0,4%, con người sẽ ở trạng thái “sững sờ”: Hầu như không thể di chuyển, đi, đứng hay trả lời kích thích; lúc tỉnh, lúc mê; có khi nôn.
- Nồng độ từ 0,35 đến 0,05%, con người sẽ ở trạng thái "bất tỉnh”: Không còn ý thức; đồng tử hầu như không phản ứng với ánh sáng; hơi thở chậm và yếu; nhịp tim chậm dần; nhiệt độ cơ thể giảm xuống dưới thân nhiệt bình thường.
- Nồng độ trên 0,5% có thể gây nên tử vong.
Uống rượu bia tác hại đến các cơ quan trong cơ thể như:
- Ảnh hưởng đến não và thần kinh: Các tế bào thần kinh ở não bộ rất nhạy cảm trước bất cứ chất độc nào, do đó với lượng cồn lớn trong bia, rượu được đưa vào máu sẽ gây ra những rối loạn trầm trọng trong sự hoạt động của vỏ não và làm cho vỏ não không còn kiểm soát, điều chỉnh được hoạt động. Từ đó, gây ra các hành động tiêu cực của người uống như đi đứng loạng choạng, phản ứng chậm, mất kiểm soát và liều lĩnh hơn. Ngoài ra, lượng cồn có trong rượu, bia còn làm cho trí nhớ của bạn bị suy giảm.
- Gây nên bệnh tim mạch, huyết áp: Rượu gây ra thiếu B1, làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, tím tái, giảm khả năng gắng sức… dần dần dẫn tới suy tim. Nhiễm độc rượu dẫn tới viêm cơ tim cấp, gây nguy cơ tử vong cao. Ngoài ra, rượu còn gây rối loạn nhịp nhĩ hay nhịp thất, nhất là nhịp nhanh kịch phát ở những người bình thường. Dùng rượu mạnh trong thời gian dài có thể gây giãn cơ tim, phì đại tâm thất và xơ hóa.
- Tác hại đối với dạ dày: Cồn sẽ gây ra bệnh viêm dạ dày cấp, loét dạ dày và tá tràng. Nghiện rượu cũng gây ra các biến chứng như thủng dạ dày và chảy máu dạ dày.
- Tác hại đối với gan: Khi cồn trong rượu bia vào cơ thể, nó được hấp thu nhanh với 20% hấp thu tại dạ dày và 80% tại ruột non, sau 30-60 phút toàn bộ rượu được hấp thu hết. Sau đó, rượu được chuyển hóa chủ yếu tại gan (90%). Chính vì lý do này mà chức năng ngăn các chất độc khác nhau do máu mang từ ruột hoặc ở ngoài của gan bị suy giảm, dẫn đến việc gan bị nhiễm mỡ, xơ gan và nghiêm trọng hơn nữa là ung thư gan.
- Giảm sức đề kháng của cơ thể: Rượu, bia làm giảm khả năng tấn công vi khuẩn và phòng ngừa bệnh tật của hệ miễn dịch. Chính vì thế mà người say rượu rất dễ bị cảm, trúng gió… Ngoài ra, rượu bia còn làm thay đổi sự hóa ứng động bạch cầu, số lượng tế bào limpho T, do đó người nghiện rượu dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, lao phổi, nếu không phát hiện sớm thì có thể tử vong.
Một thực tế uống rượu bia đã gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và tình hình an ninh trật tự như bạo hành gia đình và gây rối trật tự xã hội. Tai nạn giao thông có liên quan rất nhiều đến rượu, bia. Vì vậy, ngày Tết, biết dừng lại đúng lúc khi uống rượu, bia sẽ là một hành động không chỉ đem lại niềm vui cho bản thân mỗi người mà còn là món "quà xuân" cho gia đình, người thân và cộng đồng.
----------------------------
Đại tá, Tiến sĩ NGUYỄN XUÂN KIÊN (*)
(*) Phó cục trưởng Cục Quân y (Bộ Quốc phòng)