Tại hội nghị triển khai công tác năm 2010 mới đây của Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), nhiều ý kiến tham luận tập trung đánh giá chương trình đầu tư, phát triển hạ tầng du lịch và đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm thúc đẩy ngành Du lịch Việt Nam phát triển trước những thời cơ lớn.

Vượt qua thử thách

Theo báo cáo tại hội nghị, thời gian qua, ngành Du lịch thế giới nói chung và nước ta nói riêng đối mặt với nhiều thử thách. Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu khiến hầu hết người dân thắt chặt chi tiêu, giảm nhu cầu du lịch, hoặc lựa chọn các thị trường gần, các kì nghỉ ngắn ngày, ưu tiên dịch vụ giá rẻ. Trong điều kiện đó, nhiều nước coi ngành Du lịch là một trong những động lực để kéo nền kinh tế vượt qua khủng hoảng, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá nhằm thu hút khách du lịch quốc tế khiến cho sự cạnh tranh trên thị trường càng trở nên khốc liệt.

Nhờ có những giải pháp kịp thời, bước đi, cách làm phù hợp, ngành Du lịch nước ta đã vượt qua thử thách, dần hồi phục và phát triển. Một trong những thành công là Nhà nước đã có chiến lược đầu tư cơ sở hạ tầng mang tính cơ bản, lâu dài. Giai đoạn 2001-2010, nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước dành cho ngành Du lịch lên tới 5.606 tỉ đồng. Đến giai đoạn 2006-2010, ngân sách Nhà nước hỗ trợ 3.460 tỉ đồng cho 59 tỉnh, thành phố.

Nguồn vốn hỗ trợ tập trung thực hiện khoảng 314 dự án trên cả nước, trong đó đã hoàn thành 112 dự án. Những hạng mục và dự án hoàn thành đã phát huy hiệu quả, từng bước thay đổi diện mạo, tác động tích cực tới việc đầu tư, cải thiện cơ sở hạ tầng du lịch của từng địa phương. Lượng khách quốc tế đang có dấu hiệu tăng trưởng trở lại, nhất là về hai tháng cuối năm. Doanh thu du lịch năm 2009 ước tính đạt 68.000-70.000 tỉ đồng.

Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đánh giá: Năm 2009, ngành Du lịch Việt Nam đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Việc các địa phương tổ chức thành công Festival cồng chiêng Tây Nguyên, Festival lúa gạo Cần Thơ... đã thu hút một lượng lớn khách du lịch trong nước và quốc tế. Bộ VH-TT&DL phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai mô hình giáo dục nhân cách đạo đức toàn diện cho học sinh là việc làm có ý nghĩa thiết thực trong bồi dưỡng thế giới quan, nhân sinh quan cho thế hệ trẻ. Đã có hàng trăm nghìn lượt học sinh, sinh viên, khách du lịch hành hương về cội nguồn trong các ngày lễ, tết. Đây là cách làm hay, thể hiện tính nhân văn sâu sắc.

Tạo đà phát triển

Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam ngày càng tăng.

Năm 2010 sẽ diễn ra nhiều sự kiện lớn của đất nước như kỉ niệm 80 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, 35 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 120 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh; 65 năm Quốc khánh, Đại lễ kỉ niệm 1.000 năm Thăng Long-Hà Nội; Festival Huế... Đây chính là điều kiện thuận lợi cho bước tạo đà phát triển du lịch.

Theo Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, ngành Du lịch cần đa dạng hóa các sản phẩm du lịch trên cơ sở đa tầng, đa lớp về giá cả để thu hút khách du lịch nhưng vẫn giữ được truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng tiêu chí xếp hạng chỉ số phát triển du lịch các địa phương. Đặc biệt, các loại hình du lịch phải có dấu ấn văn hóa, thực hành tiết kiệm...

Ông Phan Tiến Dũng, Giám đốc Sở VH-TT&DL Thừa Thiên-Huế đề xuất: “Bộ VH-TT&DL cần sớm triển khai quy hoạch lễ hội cho từng vùng để tạo “thương hiệu” riêng, nhằm phát huy thế mạnh, tiềm năng của từng địa phương, đồng thời tạo động lực chung. Nếu tỉnh nào cũng tổ chức Festival biển thì khó tạo ấn tượng và sự bứt phá. Kinh nghiệm của Thừa Thiên-Huế đã tổ chức lễ hội là phải đặc sắc, không làm ồ ạt, coi trọng lựa chọn nhân tố mới nhưng có sự kế thừa những giá trị truyền thống văn hóa”.

Là địa phương có kinh nghiệm trong phát triển ngành Du lịch, ông Đinh Hài, Giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam cho rằng: “Bài học kinh nghiệm của tỉnh Quảng Nam là xây dựng quy hoạch phát triển du lịch phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; phát huy tối đa thế mạnh các di sản văn hóa; phát triển du lịch gắn với bảo vệ, tôn tạo trùng tu di tích, bảo vệ môi trường; quan tâm vấn đề xã hội hóa du lịch. Nghĩa là huy động toàn dân tham gia, cùng chia sẻ quyền lợi, khuyến khích mọi thành phần gắn bó, đồng hành và phát triển du lịch”.

Với cách làm và bước đi phù hợp, hi vọng ngành Du lịch Việt Nam  sẽ vượt qua thử thách, tạo đà phát triển, hoàn thành tốt các chỉ tiêu phát triển năm 2010 và những năm tiếp theo.

Bài và ảnh: PHAN TIẾN DŨNG