Đoàn du lịch dã ngoại của tôi, sau một tối nhảy nhót lửa trại với rượu cần, ai nấy đều đã chìm vào mộng mị. Còn một mình, tôi âm thầm đi dưới tán cây. Lúc chiều, khi nghe cô Mai, người quản lý khu dẫn đi tham quan, giới thiệu khu rừng, nguyên là một căn cứ địa hồi kháng chiến, tôi đã rất chú ý tới chỗ này, nơi có ba cây thông cổ thụ mọc bên ba tảng đá to. Lá thông vi vút trên cao như tiếng đàn, thê thiết trong đêm vắng… Tôi đứng lọt vào khoảng đất trống giữa ba cây thông, ngẩng mặt nhìn thẳng lên trời. Ánh trăng khuya sáng rỡ như có muôn ngàn tia hào quang lao vun vút từ trên xuống. Lao thẳng vào mặt, vào mắt tôi. Tôi choáng váng, xây xẩm mặt mày… Tôi thốt nhiên thấy bồng bềnh, hư ảo…
Thân cây thông bỗng lay động.
Một người con gái trẻ như bước ra từ đó, ngồi lên tảng đá. Nàng ngồi yên lặng. Ánh mắt nàng hoang vắng, lạnh lẽo, nhìn vô định vào rừng cây tối om phía xa… Nàng đưa tay vuốt mái tóc dài óng ả. Ánh trăng xanh dội vào mái tóc khiến cho nó trở thành một dòng suối suôn mềm bồng bềnh trước ngực. Một giọng thiếu nữ nhẹ như hơi thở cất lên…
- Khi anh Chiến hô “Rút về cứ hậu bị”, em và chị Mai mỗi người ném một quả lựu đạn về phía đối phương rồi định sẽ nhảy xuống khe suối cạn. Chưa kịp nhấc thân mình lên thì em bị một trái M79 cắm vào ngực. Nổ tung. Tim em tan thành từng mảnh nhỏ. Màu máu hòa lẫn màu khói đạn, tung tóe trên nền xám mốc của đá, của thân cây. Tất cả trộn thành một bức tranh ghê rợn của tử thần. Thân xác em vật xuống. Không kịp có một cảm giác gì. Em thấy mình thốt nhiên bị bắn lên lơ lửng trên cao. Nhìn xuống. Thấy chị Mai rú lên đau đớn: “Diệu ơi!”. Chị nhào qua tảng đá, vồ lấy thân thể còn nóng hổi của em, vừa lắc, vừa gào. Toán biệt kích đối phương nhảy xổ lại. Bóng áo xanh của anh Chiến lẩn khuất nhanh sau những tảng đá to…
Tôi muốn gọi cô Mai, nhưng không hiểu sao miệng cứng lại, không cất nên lời. Tôi nghĩ có lẽ là mình đang mơ. Rõ ràng lúc chiều, cô Mai đã kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về nàng trinh nữ tên Diệu nào đó. Nàng hy sinh trong chiến tranh, khi vẫn còn trong trắng. Hương hồn trong trắng của nàng vẫn mãi lẩn khuất âm u nơi hòn đá, cây thông… Viên trung sĩ quân đội Sài Gòn thương người con gái chết trẻ, lúc chôn nàng đã lấy giấy tờ trong người, bỏ vào mảnh ni-lông rồi hơ lửa hàn kỹ lại, vùi cùng thi thể nàng. Thế nên sau này người ta mới biết đích xác đó là mồ cô Diệu…
Tôi căng mắt nhìn về phía gốc cây thông thứ hai. Trên tảng đá, một hình người đàn ông ngồi đó lúc nào. Ông ta nói, cũng chả nhìn ai:
- Lúc tôi hô “Rút về cứ hậu bị” xong, tôi lao xuống lòng suối cạn ngay. Tôi nghĩ là Diệu và Mai sẽ bám sau tôi. Nghe Mai gào lên, nghe tiếng lính Sài Gòn hò hét, tôi biết là hai chị em lâm nạn. Nhưng tôi không thể quay lại được. Một mình tôi với khẩu AK sắp hết đạn cũng không làm gì nổi đối phương...
Người đàn ông mặc quân phục xanh, gương mặt u uất ngửa mặt nhìn trời ngắm trăng. Nhưng rất lạ, ánh trăng xanh xao của đêm khuya khoắt chiếu vào khuôn mặt ấy, dường như không phản xạ tí nào. Gương mặt vẫn mơ hồ, xám sẫm trong rừng khuya…
Cô Mai kể rằng, hôm biệt kích Sài Gòn tấn công vào cứ tỉnh đội, chỉ còn có ba người ở nhà. Anh Chiến, đại úy, Tham mưu trưởng; Diệu văn thư và cô Mai hậu cần, tài vụ. Năm ấy, cô Mai hai mươi tám tuổi. Diệu mười tám, vừa học hết phổ thông, mới vào chiến khu gần năm. Diệu trẻ, đẹp, ngời ngời sức sống chứ không gầy khô như Mai đã ở rừng gần chục năm. Buổi đầu tiên nhìn thấy Diệu, lính tráng trong rừng từ già đến trẻ đều xốn xang…
- Tôi cũng xốn xang!
Một giọng trầm phát ra từ chỗ cây thông thứ ba. Một bóng đàn ông cũng mặc quân phục xanh, ngồi trên tảng đá. Khuôn mặt mập mờ trong bóng cây. Ánh mắt nhìn xa xăm vô định về phía cánh rừng tối om trước mặt… Ông ấy cũng chả để ý đến ai. Nói như tự cho mình nghe. Âm thầm. Chậm rãi. Trong một âm vực thấp kỳ lạ…
- Khi ấy tôi hăm hai, Trung đội trưởng đặc công trinh sát của tỉnh đội. Tôi nhảy núi từ năm mười sáu tuổi, như một lẽ dĩ nhiên. Ba tôi tập kết ra Bắc. Trai miền Nam thời ấy chỉ có hai đường, hoặc bị bắt đi lính, hoặc lên chiến khu. Không lẽ tôi đi lính cộng hòa cầm súng bắn lại ba mình… Trải sáu năm trận mạc, tôi đã thành một chiến binh dày dạn. Nhưng hôm đầu tiên gặp Diệu, tôi thấy xốn xang ngay. Tôi biết mình yêu Diệu và Diệu cũng yêu tôi. Cùng ở trong cứ của tỉnh đội, chúng tôi có điều kiện tiếp xúc và bày tỏ tình cảm với nhau. Nhưng…
Cô Mai nói, ông Chiến, đại úy, Tham mưu trưởng tỉnh đội, chưa vợ, cũng mê Diệu. Ông muốn cưới Diệu làm vợ. Chuyện Diệu và Phú yêu nhau, ông Chiến biết. Thì cái chuyện tình yêu trai gái làm sao mà giấu được, nó cứ lồ lộ ra mọi nơi…
Rừng đêm bỗng như mơ hồ xao động.
Tiếng thiếu nữ tóc xanh lại cất lên, nhẹ bẫng:
- Khi thấy anh Phú đêm ấy hăm hở dẫn trung đội ra đi, tui ôm chị Mai khóc. Một trung đội trinh sát đặc công, đánh vào dinh tỉnh trưởng bố phòng nghiêm ngặt mấy lớp, cả tiểu đoàn biệt kích đóng xung quanh, sao mà thoát ra được? Mà lại chỉ có thủ pháo với dao găm, súng lục. Thử hỏi đánh xong, rút ra, địch truy kích lấy gì mà chống chọi…
- Tôi năm ấy bốn mươi nhăm tuổi rồi. Tôi trải qua hai trào đánh Pháp, đánh Mỹ… Tôi chả có điều kiện chăm lo hạnh phúc riêng mình - người đàn ông có khuôn mặt xám sẫm lên tiếng - Chiến tranh đã kéo dài gần ba mươi năm, biết bao giờ mới chấm dứt. Tuổi trẻ của tôi đã đi qua, tôi muốn được bù đắp chút ít bằng cái trẻ trung phơi phới thanh xuân kia… Tôi yêu Diệu. Tôi muốn báo cáo tổ chức cưới xin đàng hoàng. Bọn trẻ như Phú còn nhiều cơ hội…
- Lúc nhận nhiệm vụ dẫn trung đội đi đánh dinh tỉnh trưởng, tôi cũng chả nghĩ gì - người đàn ông có gương mặt mập mờ nói mà vẫn nhìn vào rừng - Đời lính chiến thì đánh nhau thôi. Nhưng về hầm suy tính phương án thấy không ổn nếu không mang theo súng dài. Đề phòng khi đánh xong rút ra địch truy kích. Tôi lén mang theo vài khẩu CKC, để ngoài hàng rào. Cắt rào bò vào tấn công, gây nổ cháy xong, tôi dẫn trung đội rút ra. Đúng như dự đoán, tiểu đoàn biệt kích đối phương đóng bên cạnh dinh tỉnh trưởng lập tức tổ chức phản công quyết liệt. Cuộc chiến không cân sức. Trung đội tôi hy sinh hết. Chỉ còn mình tôi ôm khẩu CKC băng về phía rừng. Nhưng đối phương quyết không buông tha, chúng tổ chức truy kích lên tận căn cứ. Chúng kiểm tra xác đồng đội tôi, biết là quân tỉnh đội. Chúng lập tức điều máy bay lên thẳng đổ quân bao vây cứ. Tôi chạy về gần thì thấy máy bay lên thẳng đang ào ào đổ quân. Tôi luồn rừng đến gần bãi đáp trực thăng, kê súng đợi. Đợt đổ quân thứ hai, bốn chiếc UH1 tà tà đáp xuống. Tôi nhằm chiếc giữa, nổ liền ba phát. Chiếc trực thăng bỗng quay vòng vòng, lảo đảo như thằng say rượu, va lung tung vào những chiếc bên cạnh. Cháy nổ liên hoàn cả bốn chiếc. Khói lửa và những tiếng nổ đinh tai lộng óc vang rền trong buổi sáng sớm. Tôi khoác khẩu CKC cắt rừng đi thẳng hướng tây, nơi tôi biết có căn cứ khác của quân ta…
Cô Mai bị bắt năm 1970. Tù Côn Đảo đến năm 1973 thì được trao trả. Mấy năm tù đày, chút xuân thì của cô cạn nốt. Cô ở vậy không lấy chồng. Sau giải phóng, cô làm bên ngành thương nghiệp. Đến lúc cô nghỉ hưu thì theo ông Phú về khu du lịch sinh thái làm cho vui. Ông Phú mất, mấy đứa con ông giữ cô lại nói, cô đã ở với bố cháu bao năm tuổi trẻ, tuổi già đủ cả. Chúng cháu coi cô là người nhà rồi. Cô ở lại đây trông nom, hướng dẫn, giới thiệu khách tham quan cho chúng cháu. Mà cô còn có điều kiện gặp lại đồng đội cũ. Bao giờ cô về già, chúng cháu sẽ để cô nằm với cô Diệu và bố cháu, giữa ba cây thông già…
Ba cây thông bỗng lay động.
Từ trên tán lá hình như có tiếng gió vi vu, khe khẽ. Tôi cố dỏng tai lắng nghe. Không phải. Vẫn là tiếng thiếu nữ tóc xanh thầm thì…
- Em thương anh Phú. Hồi trên cứ, thương nhau nhưng có dám gì đâu, đến nắm tay ảnh cũng chả dám. Em chết dưới gốc thông, ngay bên tảng đá những đêm trăng hai đứa hay ra ngồi nói chuyện. Em chết khi mới mười tám tuổi, vẫn là một cô gái trong trắng… Ba em là du kích, hy sinh năm sáu tám. Em học hết trung học thì các chú các anh trên cứ về móc lên rừng, nói em đi theo con đường của ba, em đi ngay. Em biết ba em hy sinh phơi ngoài lộ cả tuần họ mới cho má con em mang xác về chôn. Em thương ba. Rồi em cũng hy sinh. Em cứ luẩn quẩn ở đây đợi anh Phú trở về. Anh ấy về đây, ôm lấy tảng đá, nơi máu từ trái tim vỡ nát vì quả đạn M79 của em nhuộm đỏ. Anh ấy chỉ cần khóc nhỏ xuống mấy giọt nước mắt trai trẻ thì hương hồn em sẽ siêu thoát…
- Sau giải phóng, tôi dẫn đoàn công tác của tỉnh đội trở lại ngay khu căn cứ cũ - người đàn ông có gương mặt xám sẫm cất giọng - Tôi bốc mộ Diệu đưa về quy tập tại nghĩa trang liệt sĩ tỉnh. Từ khi biết tin Diệu hy sinh, tôi buồn đau kinh khủng. Tôi nghĩ mình mang được Diệu về nghĩa trang, hằng ngày qua lại hương khói chăm sóc phần mộ cho cô ấy thì sẽ nguôi ngoai, thanh thản phần nào. Nhưng không, cái mối u uất sâu xa trong lòng tôi vẫn cứ tích tụ lại đó. Mặc dù Phú và tôi sau giải phóng mỗi người một nơi. Tôi lao vào công việc, lên chức lên quyền, nhưng mỗi đêm về, sau công việc, sau nhậu nhẹt, cái khối u uất sâu xa trong lòng tôi nó lại trỗi dậy, lớn dần lên, ngày càng hành hạ tôi dữ dội hơn… Tôi không xây dựng gia đình. Tôi bị bệnh nan y vô phương cứu chữa. Mọi chức quyền bổng lộc của cải đến một lúc bỗng chả còn ý nghĩa gì. Nằm trên giường bệnh, tôi mơ thấy Diệu vẫn lẩn khuất nơi hòn đá, gốc thông. Tôi di chúc cho mọi người, khi tôi chết hãy hỏa táng, đem tro tôi chôn dưới tảng đá, bên gốc thông, cạnh chỗ Diệu hy sinh. Tôi muốn được ở bên người con gái tôi yêu…
- Còn tôi - người đàn ông có gương mặt mập mờ lại lên tiếng - Cuộc truy kích của đối phương đã đẩy tôi vào tít chiến trường xa. Cuộc chiến khốc liệt đẩy tôi càng vào sâu. Nghe tin Diệu đã hy sinh, tôi càng chiến đấu hăng hơn. Nhưng dường như đạn bom tránh tôi. Sau chiến tranh, tôi vẫn còn nguyên vẹn. Tôi chưa kịp quay trở lại căn cứ tỉnh đội xưa thì biết tin Diệu đã được quy tập về nghĩa trang. Tôi đã đến, thắp hương… Rồi tôi lấy vợ, sinh con. Tôi xây đắp cơ ngơi của riêng mình… Nhưng càng về sau này, tôi lại càng thấy trống vắng kinh khủng. Tôi nhớ Diệu. Ngày ấy chúng tôi thương nhau lắm nhưng chiến tranh ác liệt quá, tôi cũng sợ. Tôi sợ mình bất trắc rồi làm khổ Diệu. Đêm chia tay, Diệu bảo tôi sao anh không làm gì đi? Tôi vẫn câm lặng quay đi. Ánh mắt long lanh giận hờn trách móc của Diệu vẫn dõi theo tôi mãi… Tôi không chịu đựng nổi nữa. Tôi bỏ tất cả chức quyền bổng lộc. Tôi vào chiến khu xưa, dựng lại cái cứ tỉnh đội đã ở cùng với Diệu. Tôi ở luôn lại đó. Tôi dặn con mình, khi ba chết, hỏa táng, đem tro rắc dưới gốc cây thông già để mỗi đêm trăng sáng, tôi lại được nghe vi vút tiếng thông reo…
Tiếng vi vút vi vút… cứ réo rắt ngân lên. Tôi giật mình chồm dậy. Cô Mai, người đàn bà đã già của Khu du lịch sinh thái Tà Khộp, đứng trước mặt tôi, tay cầm một chiếc còi thép nhỏ xinh, chiếc còi hiệu lệnh cho đàn voi đã thuần dưỡng của khu du lịch. Cô cười bảo: “Mày ngủ kinh quá, rượu say cứ thế là lăn ra gốc thông. Gọi kiểu gì cũng không tỉnh. Cô vào lấy cái còi ra thổi rúc vào tai mới được đấy. Thôi, đi vào lán nằm không rừng đêm về sáng rất lạnh, cảm chết”.
Thì ra tôi đã say và ngủ luôn dưới ba gốc thông già. Nhưng tôi không dám chắc có phải mình vừa qua một giấc mơ…
Truyện ngắn của TRẦN THANH CẢNH