Trước giờ "G"

Trước đó, tác phẩm này cũng đã được Bằng khen của Hội Điện ảnh Việt Nam và Giải B (không có Giải A) Giải Báo chí Quốc gia năm 2010 cho thể loại phim tài liệu. Có thể nói, sau “đại thắng” ở LHP Việt Nam lần thứ XVI (với 1 Bông sen Vàng, 1 Bông sen Bạc, 1 Bằng khen cho 3 tác phẩm và 5 Giải thưởng xuất sắc nhất cho 5 tác giả, diễn viên...) thì LHP Việt Nam lần thứ XVII cũng là một “trận thắng” giòn giã của Điện ảnh QĐND.

Lại nhớ, chính trong những ngày hân hoan chiến thắng ấy, tôi đã được chia sẻ những lo lắng, băn khoăn về những khó khăn trước mắt của Điện ảnh QĐND, khi mà nguy cơ “hụt hẫng thế hệ” đã cận kề. Liệu rồi đây, thế hệ những người đa phần sinh ra và lớn lên sau chiến tranh, nhiều người được tuyển từ các trường đại học về chưa trải qua quân ngũ... có tiếp tục giữ vững được thương hiệu của một đơn vị nghệ thuật giàu truyền thống như Điện ảnh QĐND, nhất là trong môi trường bùng nổ thông tin đa phương tiện và trong bối cảnh khó khăn chung của ngành điện ảnh nước nhà?

Thế rồi 5 năm với hai kỳ LHP Việt Nam nữa đã trôi qua, cuộc “chuyển giao thế hệ” cũng sắp hoàn tất với một ban lãnh đạo mới và đội ngũ nghệ sĩ, nhân viên hầu hết là “7X, 8X”. Quả là có những khó khăn chênh chao ít nhiều, nhưng “suy sụp” thì không. Bằng chứng là qua hai kỳ LHP Việt Nam gần đây nhất, Điện ảnh QĐND vẫn tiếp tục gặt hái những thành công. Như tại kỳ LHP lần thứ XIX cuối năm 2015, Điện ảnh QĐND đã giành 1 Bông sen Bạc cho phim truyện video “Đất lành”; Giải Biên kịch xuất sắc nhất cho phim truyện nhựa “Người trở về”; Giải Đạo diễn xuất sắc nhất và giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho phim truyện video “Đất lành”. Ngoài ra 3 tác phẩm: “Người trở về” (phim truyện nhựa), “30/4 Ngày Thống nhất” (phim tài liệu) và “Hậu cần trong tác chiến vùng đồng nước” (phim khoa học) cũng được trao 3 Giải thưởng của Ban Giám khảo LHP. Năm 2016, Điện ảnh QĐND tiếp tục giành được 2 giải Cánh diều Bạc, 1 Giải B Báo chí Quốc gia lần thứ X và 1 Giải thưởng của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam...

Tất nhiên, giải thưởng chỉ là một phần giá trị thương hiệu của một đơn vị nghệ thuật đã được Đảng và Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, nhưng dẫu sao đó cũng là những ghi nhận đáng tin cậy về chất lượng nghệ thuật và nội dung tư tưởng của những sản phẩm do đơn vị sản xuất. Và qua đó, minh chứng cho những nỗ lực của thế hệ cán bộ, nghệ sĩ và nhân viên Điện ảnh QĐND hiện nay. Khi đã biết “ta là ai” một cách thấu đáo, thì việc khắc phục những hạn chế, yếu kém, phát huy những thế mạnh nội tại và tận dụng những ngoại lực khách quan để tiếp tục phát triển chỉ còn là vấn đề thời gian. Điều đó đã được chứng minh bằng kết quả xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện của tập thể cán bộ, nghệ sĩ, nhân viên Điện ảnh QĐND mấy năm gần đây, để giữ vững ngôi vị của một đơn vị điện ảnh có đẳng cấp trong nền điện ảnh cách mạng nước nhà. Nhìn vào danh mục tác phẩm của đơn vị sản xuất trong những năm gần đây, nhất là qua các kỳ tham gia LHP của Cục Điện ảnh Việt Nam và Giải Cánh diều của Hội Điện ảnh Việt Nam, sẽ thấy rõ điều đó. Chẳng hạn như trong 5 tác phẩm đã giành được các giải thưởng tại LHP mới đây nhất (lần thứ XIX), thì có tới 3 tác phẩm là của những ê kíp nghệ sĩ “7X, 8X”. Đặc biệt, tất cả các giải thưởng của cá nhân đều thuộc về những nhà biên kịch và đạo diễn trẻ. Hoặc như dự án phim “Chân dung Tướng lĩnh QĐND Việt Nam” là mảng đề tài đòi hỏi tác giả phải là những người ngoài trình độ tay nghề vững, còn phải có bản lĩnh chính trị, kiến thức tổng hợp và thậm chí cả thâm niên quân ngũ. Nhưng gần đây, đơn vị đã mạnh dạn giao cho một đạo diễn “8X” thực hiện thành công 2 bộ phim về đề tài này. Đó là bộ phim về đồng chí Trần Nam Trung, Bộ trưởng Quốc phòng của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam trước đây và bộ phim về Thượng tướng Vũ Lăng, một Cảm tử quân của mặt trận Hà Nội năm 1946...

Kể từ sau LHP Việt Nam lần thứ XIX cuối năm 2015 đến nay, Điện ảnh QĐND đã xuất xưởng thêm 27 bộ phim bao gồm các thể loại. Kỳ này, đơn vị có tới 10 phim được chọn tham dự LHP Việt Nam lần thứ XX sắp khai mạc vào cuối tháng 11-2017 tại TP Đà Nẵng, trong đó có 2 phim tham gia chương trình “Toàn cảnh”. Đó là những con số thật ấn tượng. Phim tài liệu vốn là thế mạnh truyền thống của Điện ảnh QĐND, vẫn đang được phát huy với dấu ấn mới của thế hệ mới. Cách tiếp cận mới và cách nhìn mới về những đề tài tưởng như đã “cũ”, cùng tiết tấu linh hoạt thiên về “tốc độ” và những yếu tố “tươi non” trong những bộ phim đoạt giải của các ê kíp trẻ trong mấy kỳ LHP gần đây, được thể hiện khá rõ trong những tác phẩm được chọn tham gia LHP lần này. Đáng ghi nhận là sự đa dạng về chủ đề trong các tác phẩm. “Định cư trên núi Giăng Màn” kể về một chàng trai người Kinh đã vượt qua mọi rào cản tâm lý để được yêu và xây dựng hạnh phúc với một cô gái người Chứt ở bản Rào Tre trên tuyến biên giới Hà Tĩnh. “Nuôi cấy tinh tử trong điều kiện vô sinh nam” là bộ phim thông tin khoa học về một thành tựu y học của các nhà khoa học áo lính ở Học viện Quân y. Hai bộ phim kể về hai câu chuyện thuộc hai lĩnh vực khác nhau, nhưng đều chung một ý nghĩa nhân văn sâu sắc, ấy là quyền làm người và quyền sống của con người. Bộ phim “Khát vọng Hoàng Sa-Trường Sa” là khát vọng toàn vẹn lãnh thổ, là quyết tâm bảo vệ chủ quyền Tổ quốc; bộ phim “Chung một mái nhà” là tinh thần đại đoàn kết dân tộc, cội nguồn sức mạnh để bảo vệ Tổ quốc trước mọi âm mưu xâm lược, phá hoại. Cùng âm hưởng khát vọng nhân văn, nhưng bộ phim “Ngày về” lại đề cập khát vọng gia đình, khát vọng làm cha của những thương binh sau mấy chục năm vẫn chưa thể rời các trung tâm điều dưỡng thương binh nặng để được “trở về” đúng nghĩa. Bên cạnh đó là khát vọng của biết bao gia đình đang ngày đêm mong mỏi tìm thấy và đón các liệt sĩ trở về với quê hương và gia đình... Nếu “Bảy Cồ” là bộ phim kể về Anh hùng phi công Nguyễn Văn Bảy, người đã bắn rơi 7 máy bay Mỹ trên bầu trời miền Bắc, thì bộ phim “Yết Kiêu thời hiện đại” lại kể về những chiến sĩ đặc công nước, một lực lượng đặc biệt tinh nhuệ của Quân đội ta. Một câu chuyện trên trời, một câu chuyện dưới biển, hứa hẹn biết bao điều thú vị.

Giờ “G” của LHP Việt Nam lần thứ XX sắp điểm. Mấy suy nghĩ trên đây chỉ như là một sự “điểm danh” lực lượng của Điện ảnh QĐND “trước giờ nổ súng”, để cùng hàng triệu khán giả quân dân tin tưởng và hy vọng...

MAI NAM THẮNG