Sự ngạc nhiên trên hoàn toàn có cơ sở bởi lâu nay các phiên bỏ phiếu kín ở HĐBA LHQ luôn diễn ra khó khăn và gay cấn. Chẳng hạn như vào năm 2006, Venezuela và Guatemala đã bất phân thắng bại trong cuộc đua giành ghế ủy viên không thường trực HĐBA nhiệm kỳ 2007-2008 khi không nước nào giành đủ 2/3 số phiếu. Sau 47 lần bỏ phiếu, HĐBA phải đi tới giải pháp thỏa hiệp và chọn... Panama vào thay thế.

Nhưng dai dẳng nhất từ trước tới nay là cuộc chạy đua giành chiếc ghế đại diện Mỹ Latin giữa Cuba và Colombia năm 1979, thời kỳ đỉnh cao của “chiến tranh lạnh”. Quá trình bỏ phiếu kín đã kéo dài tới 10 tuần, qua 155 vòng và cuối cùng, ngày 7-1-1980, một giải pháp thỏa hiệp được đưa ra: Cả Cuba lẫn Colombia rút lui và Mexico trở thành “ngư ông đắc lợi”.

Ở cuộc bỏ phiếu bầu ủy viên không thường trực HĐBA nhiệm kỳ 1960-1961, Ba Lan và Thổ Nhĩ Kỳ cũng bất phân thắng bại, sau đó phải tiến tới giải pháp thỏa hiệp: Mỗi nước giữ tư cách thành viên một năm. Trước đó, vào nhiệm kỳ 1956-1957, một “cuộc chiến” dai dẳng cũng đã nổ ra giữa Nam Tư và Philippines. Sau nhiều vòng bất phân thắng bại, Nam Tư đã giành chiến thắng, nhưng nước này chỉ giữ nhiệm kỳ một năm và “thoái vị” để nhường chỗ cho Philippines.

Việt Nam đã hai lần trúng cử ủy viên không thường trực HĐBA LHQ. Trong lần ứng cử đầu tiên vào chức ủy viên không thường trực HĐBA nhiệm kỳ 2008-2009, với 183/190 phiếu ủng hộ, Việt Nam cùng với Burkina Faso và Libya đã trúng cử ngay ở vòng đầu tiên. Còn lần bỏ phiếu mới đây, dù nhiều người dự đoán Việt Nam đạt số phiếu cao nhưng cao kỷ lục 192/193 phiếu thì ít người nghĩ đến.

Không phải ngẫu nhiên cả hai lần ứng cử Việt Nam đều nhận được sự ủng hộ cao đến vậy. Thực tế cho thấy, trong 42 năm là thành viên của LHQ, Việt Nam đã tham gia rất tích cực trên tất cả các trụ cột hoạt động của LHQ là hòa bình, an ninh, phát triển và quyền con người. Với vai trò là ủy viên không thường trực HĐBA nhiệm kỳ 2008-2009, Việt Nam đã có những đóng góp nổi bật, trong đó có việc thông qua Nghị quyết 1889 do Việt Nam đề xuất về phụ nữ, hòa bình và an ninh. Từ năm 2014, Việt Nam đã cử các sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam tham gia các hoạt động Gìn giữ hòa bình LHQ…

Nhìn lại 10 năm kể từ lần đầu tiên là ủy viên không thường trực HĐBA, có thể thấy Việt Nam đã ngày càng chủ động tham gia vào việc xây dựng, định hình các thể chế đa phương, thể hiện qua việc tổ chức thành công một loạt sự kiện quốc tế lớn như: Năm Chủ tịch ASEAN 2010, Diễn đàn Kinh tế thế giới về Đông Á tại TP Hồ Chí Minh (năm 2010) và gần đây là Tuần lễ cấp cao APEC tại Đà Nẵng (năm 2017), Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN (năm 2018)… Vai trò trung gian của Việt Nam còn được thể hiện khi đứng ra tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-Triều Tiên lần thứ hai vào tháng 2 vừa qua tại Hà Nội. Bên cạnh đó, nền kinh tế Việt Nam cũng tăng trưởng ấn tượng trong khu vực ASEAN cũng như ở châu Á.

Chính đường lối độc lập, tự chủ, hòa bình, phát triển cũng như thành tựu mà Việt Nam đạt được trong quá trình đổi mới là những yếu tố căn bản để các nước thành viên LHQ đặt niềm tin vào lá phiếu của mình. Cộng đồng quốc tế tin tưởng rằng, trên cương vị mới được bầu, Việt Nam có thể góp phần làm thay đổi động lực của cơ quan quyền lực nhất LHQ, vốn đã tê liệt vì nhiều vấn đề quan trọng như Syria, Yemen,… từ đó mang lại hòa bình, ổn định cho thế giới.

LINH OANH