Việc Mỹ và Trung Quốc thống nhất nối lại đàm phán phần nào làm dịu bớt “sức nóng” của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung vốn bị đẩy lên nấc thang căng thẳng mới sau khi vòng áp thuế bổ sung giữa hai bên có hiệu lực từ ngày 1-9 vừa qua. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 15% đối với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc có tổng trị giá 125 tỷ USD, gồm loa thông minh, tai nghe bluetooth và nhiều loại giày dép. Đáp lại, Bắc Kinh áp các mức thuế bổ sung 5% và 10% đối với 1.717 mặt hàng của Mỹ.

Đây là lần đầu tiên kể từ khi thương chiến Mỹ-Trung nổ ra, hầu bao của các hộ gia đình Mỹ bị ảnh hưởng do giá cả nhiều mặt hàng tiêu dùng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng lên. Nhiều doanh nghiệp bán lẻ Mỹ buộc phải tăng giá bán hàng để đương đầu với mức thuế nhập khẩu mới áp lên hàng Trung Quốc. Theo ước tính của hãng dịch vụ tài chính JPMorgan Chase, đòn thuế mới nhất lên hàng hóa Trung Quốc tác động chủ yếu vào người tiêu dùng và khiến mỗi hộ gia đình Mỹ tiêu tốn trung bình 1.000 USD/năm. Về phía Trung Quốc, tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục có dấu hiệu chậm lại. Theo dữ liệu của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, chỉ số quản lý thu mua (PMI) trong lĩnh vực sản xuất đã giảm từ 49,7 điểm trong tháng 7 xuống còn 49,5 điểm trong tháng 8 vừa qua, tháng thứ tư liên tiếp hoạt động sản xuất tại nước này suy yếu. Ngoài ra, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc trong quý II năm 2019 chỉ đạt 6,2%, mức thấp nhất trong gần 30 năm qua.

Các động thái cứng rắn của cả Mỹ và Trung Quốc đang ảnh hưởng rất lớn tới hai nền kinh tế hàng đầu thế giới này. Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung cũng đang “phủ bóng” lên triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế thế giới. Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF) cho biết, tăng trưởng thương mại toàn cầu trong quý đầu năm 2019 giảm xuống mức thấp nhất từ năm 2012, đồng thời gióng hồi chuông cảnh báo về nguy cơ nền kinh tế thế giới sẽ hứng chịu những rủi ro khó lường nếu “bão” thuế quan tiếp diễn.

Trong bối cảnh quan hệ thương mại giữa Washington và Bắc Kinh diễn biến phức tạp, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng đàm phán sẽ là điều có lợi không chỉ cho Trung Quốc mà còn cho nước Mỹ và cả thế giới. Về phần mình, Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc-nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh kiên quyết phản đối cuộc chiến thương mại do không có lợi cho Trung Quốc, Mỹ và cả thế giới. Ông Lưu Hạc cho hay Trung Quốc hy vọng hai bên tìm được điểm chung, gác lại bất đồng và có thể giải quyết một cách thỏa đáng các vấn đề trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Những tuyên bố trên cho thấy cả Mỹ và Trung Quốc đều có chung nhận thức rằng đàm phán sẽ tốt hơn đối đầu.

Bầu không khí căng thẳng trong thương chiến Mỹ-Trung từng có khoảng lặng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đạt được thỏa thuận “ngừng bắn thương mại” tại một cuộc gặp bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) ở Osaka (Nhật Bản) hồi tháng 6 vừa qua. Thỏa thuận này cũng được coi như cánh cửa để phái đoàn thương mại của hai nền kinh tế hàng đầu thế giới trở lại bàn đàm phán. Đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã ngưng trệ kể từ vòng đàm phán lần thứ 11 vào tháng 5 vừa qua sau khi Washington cáo buộc Bắc Kinh từ bỏ các cam kết đã đạt được trước đó. Vòng đàm phán thương mại lần thứ 12 giữa hai bên diễn ra tại Thượng Hải hồi tháng 7 năm nay nhưng không đạt được tiến triển.

Giữa bối cảnh cuộc thương chiến Mỹ-Trung đang “tăng nhiệt”, quyết định tiến hành vòng đàm phán thứ 13 của Mỹ và Trung Quốc phần nào cho thấy trong giai đoạn này, cả hai bên đều đang có nhu cầu hướng tới một thỏa thuận chấm dứt căng thẳng kéo dài hơn một năm qua thay vì tiếp tục “ăn miếng, trả miếng” lẫn nhau.

LÂM ANH