F-35 do Tập đoàn Lockheed Martin (Mỹ) chế tạo là máy bay chiến đấu 1 ghế lái, 2 động cơ, tác chiến hiệu quả trong mọi điều kiện thời tiết. F-35 có tốc độ gần 2.000km/h, có khả năng mang tên lửa không đối không, bom dẫn đường bằng lazer với tầm hoạt động khoảng 2.100km và có thể đánh lừa hệ thống ra-đa của đối phương. Điểm mạnh của F-35 là sự kết hợp hoàn hảo giữa hệ thống vũ khí tầm xa, cảm biến hiện đại, kỹ thuật tàng hình và hệ thống dẫn đường bằng vệ tinh. Ngoài chế độ tàng hình, F-35 còn có khả năng mang theo 10 tấn vũ khí, điều mà chưa tiêm kích đa năng nào của Nga và Trung Quốc có được. F-35 được Lầu Năm Góc quảng cáo là “loại máy bay có mức giá hợp lý nhất, có khả năng sát thương, yểm trợ và sống sót cao nhất từng được sử dụng”.

Tuy nhiên, sự cố xảy ra ngày 9-4 vừa qua được cho là đã khiến Nhật Bản không khỏi lo lắng về độ an toàn của F-35 vốn được Tokyo xác định là dòng tiêm kích “xương sống” của JASDF trong tương  lai. Theo kế hoạch, Nhật Bản sẽ sở hữu 147 máy bay F-35, trong đó có 105 chiếc F-35A và 42 chiếc F-35B. Trên thực tế, đây không phải là tai nạn đầu tiên liên quan tới tiêm kích F-35. Năm ngoái, một chiếc F-35B rơi ở bang Nam Carolina đã buộc quân đội Mỹ phải tạm cho ngừng bay toàn bộ phi đội F-35 trong một thời gian. Một báo cáo gần đây của Dự án Giám sát Chính phủ (POGO) - một tổ chức phi lợi nhuận của Mỹ, đã chỉ ra hàng loạt vấn đề kỹ thuật của F-35, trong đó phải kể đến việc hệ thống máy tính tác chiến bị lỗi, dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng và sự thiếu chính xác của hệ thống pháo.

Trong khi việc tiêm kích F-35A của JASDF gặp nạn khiến Nhật Bản lo một thì nó lại khiến Mỹ lo mười. Bằng chứng là quân đội Mỹ đã phải huy động nhiều tàu chiến, trinh sát cơ hiện đại tới hỗ trợ Nhật Bản tìm kiếm chiếc tiêm kích xấu số ngay sau khi nhận được thông tin. Cần phải lưu ý rằng khu vực chiếc tiêm kích F-35A gặp nạn là vùng biển quốc tế, tàu thuyền các nước đều có thể tự do tiếp cận. Đó là chưa kể khi đâm xuống biển, xác của nó có thể bị dòng hải lưu cuốn ra xa hơn và bị phân tán thành nhiều mảnh vỡ ở các khu vực khác nhau. Do F-35 được phát triển trong khuôn khổ chương trình vũ khí đắt đỏ nhất lịch sử quân sự thế giới, ước tính lên tới 1,5 nghìn tỷ USD, nên việc tiếp cận được, thậm chí chỉ một phần khung máy bay còn nguyên vẹn của chiếc F-35A gặp nạn, cũng có thể mang lại nhiều thông tin giá trị cho các đối thủ của Mỹ về công nghệ tàng hình, cảm biến hiện đại và những dữ liệu “trời cho” khác về dòng tiêm kích này để phát triển các phương thức đối phó tinh vi hơn. Vì vậy, các chuyên gia quân sự cho rằng chiếc tiêm kích F-35A gặp nạn dưới lòng đại dương không khác gì “mỏ vàng” về thông tin tình báo đối với các đối thủ của Mỹ. Thậm chí tờ Business Insider đã nhận định, nếu các đối thủ tìm thấy xác chiếc tiêm kích trước thì “tương lai của sức mạnh không quân Mỹ có thể kết thúc trước khi bắt đầu”.

Theo chuyên gia Justin Bronk thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), những lợi ích mà các đối thủ của Mỹ có được khi tìm thấy một phần hoặc toàn bộ xác tiêm kích F-35A sẽ phụ thuộc vào mức độ thiệt hại mà chiếc máy bay gặp phải sau khi bị rơi xuống biển. “Vì hình dạng chung hay tính năng của máy bay đã được biết đến rộng rãi nên mục tiêu tìm kiếm hàng đầu sẽ là ra-đa và các bộ phận cảm biến khác”, ông Justin Bronk nhận xét.

HOÀNG VŨ