Sinh ra và lớn lên tại xã Kinh Kệ, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, tạm gác giấc mơ đại học vì gia đình khó khăn, Phan Anh Giang xung phong nhập ngũ vào mùa xuân năm 1998. Vốn sẵn có tinh thần sáng tạo từ khi còn là học sinh, chiến sĩ trẻ Phan Anh Giang đã sớm cùng đồng đội tham gia vào hoạt động sáng kiến, cải tiến mô hình, học cụ huấn luyện của đơn vị với sản phẩm đầu tay là “Bộ bia bắn di động phục vụ cho huấn luyện bắn súng bộ binh” và một số sáng kiến khác đều được đánh giá cao và ứng dụng rộng rãi để nâng cao chất lượng huấn luyện ở đơn vị.

leftcenterrightdel
Phan Anh Giang (thứ hai từ trái sang) giới thiệu sáng kiến của mình với đồng đội.

Nhận thấy anh có phẩm chất đạo đức tốt, lại có khả năng sáng tạo và tâm huyết trong mọi công việc, chỉ huy đơn vị đã gặp gỡ, động viên anh đi học lái ca nô tại Trường Sĩ quan Công binh để phục vụ lâu dài trong quân đội. Sau khóa học, Phan Anh Giang được điều động về công tác tại Đại đội 10 cho đến nay. Công tác tại đơn vị công binh vượt sông, nhiệm vụ chính là huấn luyện, cơ động bảo đảm vượt sông cho LLVT quân khu làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai. Đơn vị quản lý số lượng xe máy lớn, nhiều chủng loại; tuy nhiên, các phương tiện, trang bị kỹ thuật đã qua nhiều năm sử dụng, nên xuống cấp và thiếu đồng bộ. Trước những vấn đề đó, Phan Anh Giang luôn trăn trở: “Phải làm gì và bằng cách nào đó để đánh thức công năng sử dụng của trang bị kỹ thuật?”.

Trong niềm hân hoan khi được thay mặt cho cán bộ, chiến sĩ lữ đoàn báo cáo điển hình tiên tiến tại Đại hội Thi đua Quyết thắng của LLVT Quân khu 2, tâm sự với tôi trong ít phút nghỉ giải lao, Phan Anh Giang tâm đắc nhắc lại lời dạy của Bác Hồ: “Do sáng kiến và kinh nghiệm trong thi đua mà lao động chân tay nâng cao trình độ kỹ thuật của mình”... Làm theo lời dạy của Bác Hồ, Giang được anh em trong đơn vị tôn vinh là “cây sáng kiến”. Theo đó, tính từ năm 2000 đến nay, anh đã có hơn 20 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, tiêu biểu như: “Kích vít điều chỉnh khi tời ca nô BMKT lên xe cơ sở”, “Hệ thống lái ca nô BMKT bằng cơ khí”, “Bộ đèn báo tín hiệu an toàn khi hạ thủy phà PMP trong đêm”, “Bơm hút nước bằng tay đối với cầu phao PMP”, “Giá liên kết máy đẩy với thuyền vượt sông nhẹ-1.500”, “Thùng ngâm chân vịt nổ máy xuồng và máy đẩy 15-25-40 mã lực”...

Mỗi sáng kiến đối với Phan Anh Giang là một kỳ công trong biến ý tưởng thành hiện thực; bởi anh nhận thức sâu sắc rằng, trang bị kỹ thuật là tài sản lớn của Nhà nước và nhân dân giao cho quân đội quản lý và trực tiếp giao cho mình vận hành an toàn, hiệu quả. Do đó, có những sáng kiến anh phải dày công tìm tòi tài liệu để nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và hiệu chỉnh trên máy tính thành công, đưa ra thực nghiệm trên thiết bị mô phỏng rồi mới thử nghiệm trên trang bị kỹ thuật. Sáng kiến “Kích vít điều chỉnh khi tời ca nô BMKT lên xe cơ sở” là một ví dụ. Quá trình vận hành ca nô BMKT, do điều kiện địa hình bến bãi phức tạp, nước sông có lúc chảy xiết nên việc tời ca nô hay bị lệch, trượt khỏi puly; để khắc phục sự cố, bộ đội phải tốn nhiều công sức, thời gian, ảnh hưởng đến thời cơ làm nhiệm vụ. Từ khó khăn phức tạp đó, anh đã trăn trở suy nghĩ làm thế nào để tời ca nô lên xe vừa nhanh chóng, nhẹ nhàng, nhưng chính xác, không phải làm đi làm lại nhiều lần, giải phóng sức lực của bộ đội, đỡ tốn xăng dầu. Từ những suy nghĩ đó, năm 2013, anh đã tìm tòi, nghiên cứu và phát kiến ra “Kích vít điều chỉnh khi tời ca nô BMKT lên xe cơ sở” tham dự hội thi sáng kiến kỹ thuật cấp quân khu đoạt giải A và đã được ứng dụng ngay vào thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Sáng kiến khẳng định rõ tính ưu việt, đó là: Số lượng người tham gia tời ca nô giảm từ 15 xuống còn 5 người, giảm công sức của bộ đội, mức độ an toàn cao hơn và được ứng dụng rộng rãi trong toàn quân, nhất là các đơn vị có sử dụng ca nô BMKT.

Cũng là ca nô BMKT, với hệ thống lái bằng điện từ; tuy hiện đại nhưng rất phức tạp, khi gặp sự cố thì việc khắc phục rất khó khăn, mất nhiều thời gian. Để khắc phục bất cập đó, Phan Anh Giang đã nghiên cứu thành công “Hệ thống lái ca nô BMKT bằng cơ khí” thay thế hệ thống lái điện từ nếu bị sự cố, bảo đảm cho ca nô hoạt động bình thường trong mọi điều kiện. Sáng kiến đã đoạt giải B hội thi sáng kiến cấp quân khu năm 2014 và được ứng dụng vào huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong toàn quân khu, đem lại hiệu quả thiết thực.

Sức sáng tạo của Phan Anh Giang không chỉ dừng lại ở ca nô BMKT, anh còn dũng cảm “tay ngang, lấn sân” sang phà PMP. Với sáng kiến “Bộ đèn báo tín hiệu an toàn khi hạ thủy phà PMP trong đêm”, anh đã giải quyết vấn đề hóc búa khi thực hành huấn luyện vượt sông vào ban đêm, nguy cơ mất an toàn cao cho người và phương tiện do tầm nhìn hạn chế, với giải pháp kỹ thuật là: Sáng chế bộ đèn báo tín hiệu, khi gắn vào thành xe, nhờ lực hút của hai thanh nam châm, giữ đèn ở đúng vị trí, khi lùi xe, nước ngập 1/3 bánh xe sau, đẩy phao nổi lên thanh nhựa gắn trong phao chạm vào rơ le làm thông mạch; hệ thống sẽ phát sáng và rú còi báo hiệu, giúp cho phà trưởng hoặc lái xe biết được độ sâu của mực nước để dừng xe. Chính vì vậy, quá trình hạ thủy phà đảm bảo chính xác, an toàn cho người và phương tiện. Hay sáng kiến “Giá liên kết máy đẩy với thuyền vượt sông nhẹ-1.500” tham gia hội thi sáng kiến cải tiến kỹ thuật cấp quân khu đoạt giải A và tham gia Giải thưởng tuổi trẻ sáng tạo trong quân đội đoạt giải ba toàn quân năm 2016. Gần đây nhất, với “thương hiệu” của mình, Phan Anh Giang là đồng sáng kiến “Thùng ngâm chân vịt nổ máy xuồng và máy đẩy 15-25-40 mã lực” đoạt giải A cấp quân khu và được chọn dự thi Giải thưởng tuổi trẻ sáng tạo trong quân đội năm 2019.

Có một điều đặc biệt là hầu hết các sáng kiến, cải tiến của Phan Anh Giang đều được ứng dụng hiệu quả thiết thực, phục vụ đắc lực cho nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn của đơn vị. Cùng với sự say mê sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, Phan Anh Giang luôn nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Do đó, từ năm 2003 đến nay, 15 năm liền anh là chủ nhân danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và nhiều bằng khen, giấy khen. Anh vinh dự là một trong 12 gương mặt trẻ tiêu biểu toàn quân năm 2012, được Trung ương Đoàn tặng danh hiệu “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác”. Với sự nỗ lực vươn lên không ngừng, năm 2017 anh được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” giai đoạn 2014-2017. Năm 2018 Phan Anh Giang được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quân.

Mặc dù đạt nhiều thành tích nổi trội, nhưng Phan Anh Giang rất khiêm tốn khi coi đó là thành tích của tập thể gây dựng và cá nhân anh chỉ góp phần tô thắm thêm truyền thống “sáng tạo” trong 10 chữ vàng truyền thống “Trung thành-Đoàn kết-Chủ động-Sáng tạo-Chiến thắng” của Lữ đoàn Công binh 543 anh hùng.

Bài và ảnh: HÀ THÁI SƠN