Ca khúc mới cho một Hà Nội mới

Hà Nội-mảnh đất linh thiêng và hào hoa luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sĩ, đặc biệt là âm nhạc. Điểm lại những ca khúc viết về Hà Nội nhiều thập niên qua cho thấy âm nhạc đã phản ánh khá rõ nét lịch sử của Thủ đô. Rất nhiều ca khúc ra đời từ những xúc cảm, yêu thương của các nhạc sĩ với mảnh đất này. Trong đó có những ca khúc về Hà Nội của các thế hệ nhạc sĩ được viết ra từ thế kỷ 20 đến nay với những âm hưởng tinh tế và sâu sắc, đã góp phần làm phong phú đời sống âm nhạc của Hà Nội và của cả nước. 

Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh, Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội chia sẻ, khi ông còn làm Phó giám đốc Sở Văn hóa Hà Nội, chính ông đã đề nghị thành phố tổ chức đợt vận động sáng tác ca khúc về Hà Nội với mong muốn có thêm những tác phẩm mới và hay viết về Hà Nội. Nhiều nhạc sĩ tên tuổi được mời tham gia sáng tác, tổ chức rất nghiêm túc, giải thưởng cũng rất cao và kết quả đã có rất nhiều bài “đứng” được trong lòng công chúng đến bây giờ như ca khúc của các nhạc sĩ: Hồng Vân, Vũ Thanh, Thái Cơ, Đức Minh, Nguyễn Cường…

Gần 20 năm kể từ cuộc vận động đó đến nay, Hà Nội mới có thêm một cuộc vận động sáng tác âm nhạc về Hà Nội. “Kỷ niệm 65 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, âm nhạc cũng phải dấn thân góp phần tôn vinh những thành quả đã đạt được của Thủ đô trong 65 năm qua, đó chính là lý do mà Hội Âm nhạc Hà Nội phát động Cuộc vận động Sáng tác âm nhạc về Hà Nội này”-nhạc sĩ Bá Môn cho biết.

Được phát động từ tháng 4-2019, đến ngày 30-8-2019, Ban tổ chức cuộc vận động đã nhận được 93 tác phẩm dự thi của 79 tác giả, trong đó có sự hưởng ứng tích cực của các hội viên. Theo đánh giá của Hội đồng nghệ thuật Hội Âm nhạc Hà Nội, 90% tác phẩm dự thi là sáng tác mới, thể loại khá đa dạng như: Tổ khúc giao hưởng, hợp xướng, liên khúc romance và thanh nhạc. Phần lớn các tác phẩm tham gia có chất lượng khá tốt cả về cách tiếp cận chủ đề Hà Nội cũng như sáng tạo âm nhạc. Điều này được minh chứng rõ nhất trong 22 tác phẩm đoạt giải thưởng.

Nhạc sĩ Cát Vận, Phó chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Hội Âm nhạc Hà Nội là một trong 3 thành viên của Hội đồng thẩm định lần này đã rất xúc động khi cầm bản thảo các ca khúc mới về Hà Nội. Bởi qua đây, ông nhận thấy một “hình hài” Hà Nội cả cũ và mới đan xen và hiện lên rất rõ. Nhiều tác giả đã có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất liệu dân gian và hiện đại. Đề tài cũng rất phong phú, bên cạnh đề tài tráng ca lịch sử, về hai cuộc kháng chiến, về Thăng Long nghìn năm văn hiến… thì những ca khúc viết về Hà Nội mới cũng xuất hiện nhiều hơn. Đây là điểm nhấn của cuộc vận động này. Không chỉ là Hà Nội của Hồ Tây, Hồ Gươm, của cây xanh mái phố, là những “ngõ nhỏ, phố nhỏ”… Hà Nội trong các ca khúc mới đã được mở rộng biên độ về không gian. Có thể kể đến: “Phía tây thành phố” của Lê Mây, “Tình ca Ba Vì” của Nguyễn Minh Đức, “Du thuyền xuân hồ Đồng Mô” của Phi Cẩm Thúy, “Sông Đáy quê tôi” của Khánh Vũ...

Sự xuất hiện nhiều ca khúc phản ánh cuộc sống đương đại Hà Nội hôm nay cũng phần nào xóa đi nghi ngại “chất liệu của cuộc sống Thủ đô đã thực sự tạo nên nguồn cảm hứng cho những sáng tạo nghệ thuật hay chưa?”. Tuy nhiên, điều mà giới chuyên môn trăn trở, đó chính là tạo nên một đời sống cho tác phẩm trong lòng công chúng. “Chúng tôi mong muốn tới đây sẽ làm một đĩa CD và có một chương trình biểu diễn, để những tác phẩm xuất sắc trong cuộc vận động này có sức lan tỏa không chỉ trên các phương tiện truyền thông mà trong cả đời sống văn hóa”- nhạc sĩ Cát Vận bày tỏ.

Có thể nói, để tổ chức được cuộc vận động đã là việc khó, để các ca khúc mới về Hà Nội đến được với công chúng lại càng khó khăn hơn. Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh cho hay, sang năm tới, hội dự kiến sẽ tổ chức cuộc vận động quy mô lớn hơn, với sự tham gia của đông đảo các nhạc sĩ khắp các vùng miền trên cả nước, đồng thời tiếp tục duy trì giải thưởng âm nhạc thường niên của hội. Bên cạnh đó, hội cũng sẽ tăng cường phối kết hợp với các ban ngành để có thể tổ chức được nhiều chương trình nghệ thuật nhằm đưa sáng tác mới của các nhạc sĩ đến gần hơn với công chúng.

Hy vọng rằng hoạt động mang tính nghề nghiệp chuyên môn này sẽ tạo nguồn cảm hứng cho các nhạc sĩ Thủ đô, để họ có thêm nhiều tác phẩm mới về Hà Nội, bắt kịp được đời sống đương đại và tạo được chỗ đứng trong lòng công chúng.

Bài và ảnh: ĐẶNG THỦY