Mùa thu lịch sử trên thành phố mang tên Bác

Phố đi bộ Nguyễn Huệ (TP Hồ Chí Minh) về đêm

Lật lại những trang sử, ngày 2-9-1945, tại Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, thì tại Sài Gòn-Gia Định, đông đảo các tầng lớp nhân dân, lực lượng khởi nghĩa cũng tập trung về Quảng trường Norodom (ngày nay là Công viên 30-4) để tham gia cuộc mít tinh và diễu hành lớn trong niềm vui nước nhà độc lập.

Trong các tài liệu, hồi ký của các nhân chứng lịch sử đã diễn tả không khí, cảm xúc thiêng liêng thời điểm ấy, khi đồng chí Trần Văn Giàu, Bí thư Xứ ủy Nam kỳ, Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa, Chủ tịch Ủy ban Hành chính lâm thời Nam Bộ kết thúc bài diễn văn bằng lời kêu gọi “Ngày độc lập bắt đầu từ nay! Tiến tới vì độc lập, vì tự do, tiến tới mãi!” đã hun đúc khí thế độc lập dâng cao.

74 năm sau mùa thu độc lập năm 1945, những chứng tích của ngày ấy vẫn bền vững với thời gian, dõi theo bao sự đổi thay, phát triển của mảnh đất Sài Gòn-Gia Định-TP Hồ Chí Minh. Có chăng, vài địa chỉ đã thay đổi tên gọi theo sự phát triển của kinh tế, xã hội như trụ sở Tổng hội Sinh viên (số 4 Duy Tân) nay là Nhà Văn hóa Thanh niên thành phố (số 4A Phạm Ngọc Thạch)… Riêng với Công viên 30-4, những tán cây cổ thụ vẫn xanh mướt như lá phổi xanh giữa trung tâm thành phố, vẫn là địa chỉ tìm đến của du khách, người dân thành phố trong những ngày cuối tuần. Tấm bia ghi lại sự kiện mít tinh Tết Độc lập năm 1945 vẫn vẹn nguyên tại vị trí trang trọng trong công viên. Nơi đây trở thành địa chỉ “đỏ” không thể thiếu của các tầng lớp nhân dân thành phố trong những chặng hành trình học tập truyền thống.

Những ngày thu lịch sử ở thành phố mang tên Bác thêm yên bình, nhưng không kém phần giục giã lòng người khi những con đường lớn, di tích lịch sử “khoác lên mình” màu cờ đỏ sao vàng của lá Quốc kỳ, những khẩu hiệu, pa nô cổ động tuyên truyền đẹp mắt, mang ý nghĩa sâu sắc… Đi giữa cảnh sắc ấy, lòng người không khỏi bồi hồi, xúc động. Với ký ức của các đồng chí cán bộ lão thành cách mạng, những ngày thu ấy trên mảnh đất Sài Gòn-Gia Định thật hào hùng biết bao. Năm nào cũng vậy, dẫu tuổi đã cao nhưng ông Nguyễn Trọng Xuất, Phó chủ nhiệm thường trực Câu lạc bộ Truyền thống kháng chiến TP Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian đến thăm Bảo tàng TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, di tích Dinh Độc lập (Hội trường Thống Nhất), hay đơn giản lặng ngồi trên chiếc ghế đá ở Công viên 30-4, nhìn dòng xe qua lại trên đại lộ Lê Duẩn. Với ông, những địa chỉ này như thân quen tự bao giờ, trở thành một phần cuộc sống, sự trưởng thành trong quá trình hoạt động cách mạng của ông. Ông Xuất tâm sự: “Đã 74 năm trôi qua kể từ mùa thu năm 1945 nhưng tôi khó mà quên được không khí ngày ấy. Khi đó, tôi là chàng thiếu niên tham gia phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên. Đường phố Sài Gòn-Gia Định ngập cờ hoa, cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, những khẩu hiệu: “Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa muôn năm”, “Độc lập hay là chết”… được dòng người giương cao. Một không khí tươi vui, tinh thần độc lập tràn ngập trong mọi người, mọi nhà. Ở cái tuổi xưa nay hiếm, thông qua các buổi giao lưu truyền thống, tôi muốn truyền lửa lại thế hệ hôm nay tinh thần của thế hệ đi trước, sẵn sàng hy sinh, cống hiến hết mình vì sự phát triển của thành phố và cả nước. Đó là tinh thần của Cách mạng Tháng Tám và Ngày Độc lập 2-9-1945. Đó là sức mạnh của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ vĩ đại”.

Tấm bia ghi lại khoảnh khắc lịch sử ngày Tết Độc lập tại Sài Gòn – Gia Định năm 1945 trong Công viên 30-4 (quận 1).

Kỷ niệm mùa thu độc lập năm nay, TP Hồ Chí Minh còn triển khai đợt hoạt động cao điểm kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh với nhiều chương trình thiết thực. Sài Gòn-Gia Định-TP Hồ Chí Minh, vùng đất ghi dấu người thanh niên Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước và cũng chính nơi đây là điểm giành thắng lợi cuối cùng của cuộc kháng chiến, thống nhất đất nước, đưa cả nước vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Để xứng đáng với thành phố mang tên Bác kính yêu, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố đã phát huy truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, chung tay tạo nên sự biến đổi to lớn sâu sắc, toàn diện trên mọi lĩnh vực của kinh tế, văn hóa, đời sống xã hội, mang lại những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, làm nên diện mạo mới cho thành phố tự hào được mang tên Bác.

Trong đợt hoạt động kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thành phố triển khai các hoạt động triển lãm, cổ động, tuyên truyền về Chủ tịch Hồ Chí Minh nhằm tiếp tục khẳng định giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh, Di chúc thiêng liêng và tấm gương đạo đức sáng ngời của Người. Nhiều hoạt động được các địa phương, các ngành tổ chức như: Sinh hoạt chuyên đề, diễn đàn, tọa đàm, thăm các địa danh, di tích lịch sử, địa chỉ “đỏ” gắn với cuộc đời hoạt động của Bác trên địa bàn. Nhiều đơn vị tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ với các ca khúc ca ngợi Bác Hồ, Hội thi kể chuyện “Bác Hồ với thanh niên-Thanh niên với Bác Hồ”, Triển lãm sách “Lời Bác dạy sáng đường chúng ta đi”… Trong đó, công tác tuyên truyền được thực hiện xuyên suốt năm 2019 gắn với thực hiện Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị và chuyên đề “Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Đồng chí Phan Nguyễn Như Khuê, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Học tập theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố đã và đang tiếp tục phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới, phấn đấu là trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế, là nơi hội tụ và sức lan tỏa lớn của cả nước. Đồng thời, phấn đấu xây dựng thành phố trở thành đô thị thông minh, có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình. Nhìn lại những kết quả của thành phố qua 50 năm thực hiện Di chúc của Bác Hồ kính yêu, sau 44 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thành phố sẽ có thêm động lực, niềm tin, tiếp tục phấn đấu đột phá và không ngừng đổi mới”.

Bằng sự năng động, sáng tạo, TP Hồ Chí Minh mỗi ngày thêm phát triển. Những công trình mới, chính sách mới, cách làm mới đưa thành phố thay da đổi thịt từng ngày, hội nhập cùng khu vực và thế giới. Bước sang thời kỳ mới, cùng với thực hiện Nghị quyết 54 của Quốc hội, thành phố đang kiên trì thực hiện mục tiêu vì cả nước và cùng cả nước tự hào, tự tin tiến lên phía trước. Mỗi dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh (2-9) là cột mốc để thành phố tự soi rọi những kết quả để tiếp tục đi lên, giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước. Mùa thu năm 2019, thành phố tự hào đạt nhiều dấu mốc quan trọng trong cải cách hành chính, xây dựng đô thị thông minh. Thành phố đã khánh thành, đưa vào hoạt động nhiều trung tâm thông minh như: Trung tâm điều hành đô thị thông minh, Trung tâm mô phỏng và dự báo kinh tế xã hội… cùng với đó là Trung tâm báo chí hiện đại đầu tiên của cả nước. Nhắc đến TP Hồ Chí Minh không chỉ có các di tích lịch sử: Bảo tàng Hồ Chí Minh-Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, Hội trường Thống Nhất, chợ Bến Thành… mà còn là những công trình hiện đại bậc nhất cả nước và khu vực như: Hầm vượt sông Sài Gòn, tòa tháp Bitexco, tòa tháp Landmark cao 81 tầng…

Các cựu chiến binh tham quan triển lãm kỷ niệm 74 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh (2-9) tại phố đi bộ Nguyễn Huệ.

TP Hồ Chí Minh phấn đấu và tiến dần đến mục tiêu năm 2020 đạt bình quân thu nhập đầu người ngưỡng 9.800USD, 85% lao động đang làm việc được đào tạo nghề, giảm tỷ lệ thất nghiệp đô thị xuống dưới 4,5%... Thành phố đang xây dựng để trở thành nơi có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, trở thành một trong những trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học công nghệ của khu vực và thế giới. Phát huy truyền thống của một thành phố anh hùng, sự sáng tạo, tính cách dám nghĩ dám làm của người Nam bộ, cùng với kế thừa tinh thần của Cách mạng Tháng Tám và Tết Độc lập mùa thu năm 1945, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Hồ Chí Minh sẽ sớm đạt mục tiêu như kỳ vọng.

Bài và ảnh: HỒNG GIANG