Ám ảnh “bão ma túy”
Gần 10 năm lăn lội khắp hang hốc, rừng thẳm, ăn rau sắn, uống nước suối "cầm hơi" đánh án ma túy, nhưng điều đọng lại với Thiếu tá Đoàn Văn Huân, Phó đồn trưởng nghiệp vụ, Đồn Biên phòng (BP) Mường Pồn không phải là những chiến công. “Đó là một vụ án mà chúng tôi phải chứng kiến người mẹ nước mắt giàn giụa dặn dò 4 đứa con thơ trước lúc di lý về cơ quan điều tra về tội mua bán ma túy. Tiếng khóc gọi mẹ xé lòng của những đứa trẻ khiến chúng tôi cảm thấy đau nhói...”, anh Huân tâm sự.
Câu chuyện của Thiếu tá Đoàn Văn Huân làm tôi nhớ lại phiên tòa xét xử vụ án sát hại nữ sinh giao gà ở huyện Điện Biên năm 2019. Đứng trước tòa, người mẹ của nữ sinh tiều tụy, rỏ những giọt nước mắt hối hận muộn mằn. Cuộc giao dịch 2 bánh heroin và món nợ 30 triệu đồng đã khiến 6 kẻ sát nhân máu lạnh sát hại cô con gái. 20 năm tù là bản án đối với người mẹ dã tâm buôn bán “cái chết trắng”, nhưng tòa án lương tâm sẽ chẳng bao giờ tha thứ cho người mẹ ấy. Tất cả chỉ vì ma túy!
Chúng tôi đã nhiều lần đi tìm lời giải cho câu hỏi: Vì sao nạn mua bán, tàng trữ chất ma túy lại liên tục càn quét một tỉnh nghèo như Điện Biên? Có ý kiến cho rằng, một phần là do tập tục lạc hậu của thời xa xưa để lại. Chẳng che giấu quá khứ lỗi lầm, chuyện trò với chúng tôi, anh Vù Chù Chớ, 51 tuổi, dân tộc Mông, bản Hồ Chim 1, xã Ma Thì Hồ (huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên) kể: "Thập niên 1990, cây thuốc phiện được bày bán như rau muống tại chợ phiên các xã biên giới. Nhà tôi lúc nào cũng có bàn đèn, củ thuốc phiện. Khách đến nhà là bố tôi đốt đóm mời hút thuốc phiện. Tôi biết hút thuốc phiện từ lúc 12-13 tuổi, ngày vài ba bận. Một lần lên nương, thấy bụng cồn cào, toàn thân ngứa ngáy mới biết là mình nghiện"... May mắn, anh Chớ đã nghe lời Bộ đội Biên phòng (BĐBP) và chính quyền xã đoạn tuyệt với thuốc phiện. Còn bạn bè đồng trang lứa với anh, nhiều người đã “xanh cỏ” vì ma túy.
Theo Đại tá Lê Bá Long, Trưởng phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm (PCMT-TP) BĐBP tỉnh Điện Biên, phía biên giới đối diện xuất hiện nhiều đường dây, ổ nhóm ma túy quy mô lớn. Chúng lấy hàng từ khu vực “Tam Giác Vàng” về tập kết sát biên giới, sau đó lôi kéo, lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của đồng bào dân tộc thiểu số hai bên biên giới, móc nối, hình thành các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy.
Vừa qua, lợi dụng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép diễn biến phức tạp, TPMT tăng cường hoạt động trên khu vực biên giới. Chỉ 5 tháng đầu năm 2021, BĐBP tỉnh phối hợp với các lực lượng chức năng đã triệt phá thành công 134 chuyên án, vụ án; bắt 154 đối tượng; thu 5,887kg heroin; 252.682 viên ma túy tổng hợp; 3,317kg thuốc phiện; 6kg ma túy đá... Các đối tượng hoạt động với thủ đoạn ngày càng tinh vi, sử dụng vũ khí "nóng", khiến công tác đấu tranh với tội phạm càng khó khăn, nguy hiểm.
Đối mặt kẻ thù
Sở hữu thân hình lực lưỡng, khuôn mặt quắc thước, lại từng tham gia phá nhiều chuyên án ma túy lớn nên nhiều người gắn cho Trung tá Nguyễn Văn Phúc, Đồn trưởng Đồn BP Cửa khẩu quốc tế Tây Trang biệt danh “khắc tinh tội phạm ma túy”. Theo Trung tá Nguyễn Văn Phúc: “Các điểm mua bán ma túy hoạt động chủ yếu về đêm. Chúng bố trí vệ tinh quan sát, cất giấu ma túy nơi kín đáo, sử dụng điện thoại giao hẹn trên đường đi, hoặc các khe suối, bìa rừng. Để đánh án, đòi hỏi BĐBP phải làm tốt công tác ngoại biên, thu thập tin tức, kiểm diện các đối tượng, sử dụng tốt mạng lưới mật”.
Chuyên án ĐB.620, bắt giữ đối tượng mua bán 30.000 viên ma túy tổng hợp vào ngày 21-6-2020 là một trong những chuyên án điển hình mà Trung tá Nguyễn Văn Phúc, khi ấy là Đồn trưởng Đồn BP Mường Pồn, cùng Thiếu tá Đoàn Văn Huân, Phó đồn trưởng nghiệp vụ phối hợp với các lực lượng triệt phá thành công. Khoảng cuối năm 2019, theo nguồn tin từ ngoại biên, Đồn BP Mường Pồn xin ý kiến cấp trên, tổ chức trinh sát và nhanh chóng tiếp cận, nhận diện được một đối tượng có “máu mặt” trú tại bản Huổi Ẳn, cụm Phôn Xay, huyện Mường Mày (tỉnh Phongsaly, Lào) có hoạt động buôn bán ma túy lớn. Cuối tháng 6-2020, thông tin mật cho biết, đối tượng gần đây thường gom tiền, đi khỏi địa phương dài ngày, kết nối với người thân ở Việt Nam. Lực lượng của ta đã khăn gói, lội suối, mang theo lương khô, tổ chức mật phục nhiều ngày trên biên giới.
Đúng như kế hoạch, 22 giờ ngày 21-6, tổ công tác làm nhiệm vụ tại khu vực mốc 93 thuộc bản Nậm Ti, xã Hua Thanh (huyện Điện Biên) phát hiện một người đàn ông đi bộ. Tổ công tác ra hiệu lệnh dừng lại để kiểm tra nhưng đối tượng chống trả và quay đầu bỏ chạy về bên kia biên giới. Ngay lập tức, tổ mật phục phía sau đón lõng khống chế. Khám xét nhanh, trong ba lô vải của đối tượng, tổ công tác phát hiện có 5 bánh hình vuông được bọc bằng giấy chống ẩm màu vàng, mỗi bánh đều có 30 gói ni lông màu xanh, màu hồng, bên trong chứa các viên nén màu hồng có ký hiệu WY, là ma túy tổng hợp, số lượng 30.000 viên, 1 điện thoại di động. Tại cơ quan điều tra, đối tượng khai nhận là Lò Văn Yêu, sinh năm 1957, trú tại bản Huổi Ẳn, cụm Phôn Xay, huyện Mường Mày, tỉnh Phongsaly.
Ngày 19-3-2021, Thiếu tướng Lê Đức Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh BĐBP đã có mặt tại TP Điện Biên Phủ, trao thưởng các lực lượng vì có thành tích xuất sắc đấu tranh, phá Chuyên án ma túy ĐB321p và ĐB321p.2, thu 9 bánh heroin, 30.000 viên ma túy tổng hợp, 1kg thuốc phiện. Thiếu tướng Lê Đức Thái biểu dương các lực lượng và đề nghị BĐBP tỉnh Điện Biên tiếp tục kiên quyết đấu tranh triệt để với TPMT, giữ gìn an ninh biên giới lãnh thổ.
Thầm lặng giữa đời
Cuộc chiến thầm lặng với “bão ma túy” chẳng phải lúc nào cũng thuận lợi. Giữa thời bình, máu các anh vẫn rơi, thậm chí có những cán bộ bỏ lại tuổi xuân của mình nơi biên cương.
Một ngày giữa tháng 10-2013, trong lúc trấn áp hai đối tượng vận chuyển ma túy tại khu vực khe Huổi Sét, bản Na Hôm, xã Mường Nhà, huyện Ðiện Biên, tỉnh Điện Biên, Trung úy Lù Văn Hinh (BĐBP tỉnh Điện Biên) bất ngờ bị một đối tượng rút dao đâm rồi bỏ chạy. Bị thương, nhưng Lù Văn Hinh vẫn lao theo và ôm ghì được đối tượng. Các trinh sát đã bắt giữ được hai tên Thào Chừ Dơ và Thào A Công; tang vật thu giữ gồm 40g heroin và 400 viên ma túy tổng hợp. Ðồng đội đưa Trung úy Lù Văn Hinh đi cấp cứu, nhưng do vết thương quá nặng nên anh đã hy sinh...
Vết sẹo dài như con rết trên khuôn mặt sạm đen là dấu tích trong một lần Đại úy QNCN Trần Ngọc Dũng (Phó bí thư Đảng ủy xã Thanh Luông, huyện Điện Biên) đối mặt với TPMT. Đó là ngày 9-11-2007, anh là nhân viên Đội PCMT-TP thuộc Đồn BP Pa Thơm, thực hiện kế hoạch mật phục đánh bắt TPMT tại địa bàn xã Thanh Chăn, huyện Điện Biên. Tổ công tác của anh phát hiện 5 đối tượng đi vào vị trí. Trong quá trình bắt giữ đối tượng Lò Văn Tuất, anh Dũng đã nắm và giữ bên sườn áo của đối tượng Tuất, nhưng hắn kịp vùng ra, cầm dao chém anh rồi bỏ chạy. Anh Dũng đuổi theo, quật ngã đối tượng, lúc đó anh mới phát hiện mình bị vết chém dài gần 10cm ở vùng mặt. Trần Ngọc Dũng bị thương, mất sức lao động hơn 21%. Năm 2009, anh được cơ quan chức năng công nhận thương binh hạng 4/4.
Không chỉ đấu tranh, triệt phá các ổ nhóm, TPMT, cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Điện Biên còn nỗ lực cảm hóa các đối tượng từng lầm lỡ trở về nẻo thiện.
Ông Lò Văn Đoàn ở xã Thanh Luông, huyện Điện Biên là người trở về sau 12 năm chấp hành bản án về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy. Thời gian mới trở về, ông Đoàn luôn mặc cảm, tự ti rằng mình có lỗi với dân bản nên ngại tiếp xúc với người xung quanh. Trên cương vị Phó bí thư Đảng ủy xã Thanh Luông, thực hiện nhiệm vụ phân công đảng viên phụ trách hộ gia đình, anh Trần Ngọc Dũng đã đăng ký giúp đỡ gia đình ông Đoàn phát triển kinh tế, hòa nhập cộng đồng. Tuy đồng lương và phụ cấp không dư dả nhưng anh Dũng tự bỏ tiền của mình mua hàng trăm con gà, vịt, ngan giống tặng gia đình ông Đoàn để tăng gia sản xuất. Đến nay, gia đình ông Đoàn từng bước thoát nghèo; chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước. Ông Đoàn đã hòa nhập tốt với cộng đồng, xung phong làm bảo vệ trụ sở UBND xã Thanh Luông, kinh tế gia đình có bước phát triển. Được như ngày hôm nay, ông Đoàn không quên ơn anh Dũng cũng như cán bộ, chiến sĩ BĐBP đêm ngày hết lòng vì dân bản. Không những vậy, ông Đoàn còn tích cực cùng BĐBP tuyên truyền dân bản hãy tránh xa ma túy!
Bài và ảnh: PHẠM KIÊN