Phòng, chống dịch như phòng, chống cháy nổ
Anh Vũ Huy Phương, Phó giám đốc phụ trách Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tỉnh Bắc Ninh, Trưởng tiểu ban Truyền thông thuộc Ban chỉ đạo PCD Covid-19 tỉnh Bắc Ninh, là một trong những người khá thân thiết với phóng viên theo dõi tình hình chống dịch ở tỉnh này những ngày qua. Từ khi có dịch, gần như ngày nào anh Phương cũng ký một bản thông cáo báo chí gửi lên nhóm Zalo. Anh ví việc PCD Covid-19 trong các nhà máy, xí nghiệp chẳng khác nào phòng, chống cháy nổ, bởi tính chất, yêu cầu cũng phải bảo đảm thường xuyên nâng cao cảnh giác, không một chút lơ là... Hiện nay, nếu có tình huống công nhân dương tính với virus SARS-CoV-2, chỉ trong vài phút, cơ quan nghiệp vụ của tỉnh Bắc Ninh sẽ khu trú, khoanh vùng, truy vết nhanh bằng các công cụ CNTT được thiết lập. Việc này khác với cách làm trước đây là truy vết rồi mới khoanh vùng, dập dịch.
Như để giải tỏa sự nghi ngờ của chúng tôi về những điều mình vừa nói, anh Phương đưa chúng tôi đến Trung tâm CNTT và Truyền thông (Sở TT&TT tỉnh Bắc Ninh), nơi được coi như “ngôi nhà thứ hai” của anh Vũ Tuấn Linh, Phó giám đốc trung tâm.
Trong phòng làm việc rộng chừng 300m2 được lắp đặt hệ thống màn hình chiếu gồm 32 màn hình 50 inch cùng nhiều máy vi tính, anh Vũ Tuấn Linh chia sẻ về công việc của mình và các thành viên: "Nếu xuất hiện F0 trong KCN, tôi và đồng nghiệp sẽ lọc thông tin từ các nguồn như tờ khai y tế, ứng dụng Bluezone, mạng xã hội... để xây dựng đường đi và tìm ra người tiếp xúc gần. Thông tin được truyền tới lực lượng truy vết là các tình nguyện viên ở hiện trường. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, họ sẽ lần ra các F1. Sau đó không lâu, lệnh phong tỏa một khu vực có F0 sẽ được ban hành".
Anh Vũ Tuấn Linh kể, ngày 23-5, anh và cộng sự thực hiện chiến dịch truy vết các F1 tại Công ty TNHH Spica Elastic Việt Nam ở KCN Quế Võ 1 (huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) vì có công nhân dương tính với SARS-CoV-2. Nhà máy này có khoảng 900 công nhân (trong đó hơn 70% là người ngoại tỉnh), sản xuất linh kiện điện tử cung cấp cho 14 công ty khác, với tổng số hơn 45.000 lao động.
Sau nhiều ý kiến đề xuất, bàn luận sôi nổi, thậm chí có lúc căng thẳng, cuối cùng, anh và đồng nghiệp thống nhất tập trung xây dựng sơ đồ dịch tễ và đường đi của F0. Tiếp đó, tổ phối hợp với các tình nguyện viên gọi điện cho tất cả người lao động làm việc tại nhà máy để rà soát những công nhân có triệu chứng ho, sốt, khó thở, đau họng... khoanh vùng các trường hợp công nhân Công ty Spica Elastic Việt Nam ở trọ hoặc sống cùng các công nhân làm việc tại các nhà máy khác để tránh việc lây nhiễm chéo cho cả KCN. Với cách làm này, đến ngày 30-5, anh Vũ Tuấn Linh và các cộng sự đã giúp cơ quan quản lý khu trú, cách ly những khu vực nghi nhiễm, phát hiện 28 ca nhiễm Covid-19. Ổ dịch cơ bản được khống chế, nhà máy vẫn hoạt động bình thường.
Tuy nhiên, việc truy tìm thông tin F0 của các chuyên gia công nghệ cũng có lúc gặp khó khăn. Gần đây, trong một lần truy tìm dấu vết của F0, các “thám tử” công nghệ đã gặp một tình huống hết sức "éo le". Chuyện là, sau khi nắm thông tin một nữ công nhân ở ổ dịch Khắc Niệm (TP Bắc Ninh) dương tính với SARS-CoV-2, anh Linh và cộng sự truy tìm trong hồ sơ công ty nhưng không thể ra kết quả. Gọi điện cho nữ công nhân này theo số được cung cấp cũng thất bại. Sang ngày thứ hai, tổ tiến hành rà soát các manh mối, dữ liệu thu thập được từ nơi cư trú, dữ liệu mạng xã hội... và phát hiện ra nữ công nhân này đã tự cách ly tại phòng trọ, không tiếp xúc với người cùng công ty. Sau này tìm hiểu mới biết, nữ công nhân đã nộp hồ sơ xin việc bằng tên của người khác nhưng khi đi làm thì khai một tên gọi khác trong hồ sơ.
Trò chuyện với anh Vũ Huy Phương, chúng tôi được biết thêm một thông tin khá thú vị. Đó là, để PCD Covid-19 trong các nhà máy, KCN, tới đây UBND tỉnh Bắc Ninh sẽ trang bị đồng hồ gắn chíp cho công nhân. Mục đích là qua thông tin đồng hồ gắn chíp cung cấp, lực lượng chức năng có thể dựng lại quá trình di chuyển, tiếp xúc gần với các công nhân khác trong KCN. Nếu có công nhân là F0 thì sau vài phút đã có thể dễ dàng khoanh vùng, xác định chính xác các F1, qua đó bảo đảm sản xuất được an toàn, liên tục.
Phần mềm “truy vết Covid-19” thương hiệu Bắc Giang
Những ngày “nước sôi lửa bỏng” do dịch Covid-19, trong lúc các nhà máy, xí nghiệp thuộc 4 KCN lớn ở tỉnh Bắc Giang chưa thể hoạt động trở lại, những chuyên viên của Sở TT&TT tỉnh đã xây dựng một phần mềm quản lý có tên “Truy vết Covid-19”, nhằm bảo đảm cho chủ trương “sản xuất để chống dịch, chống dịch để sản xuất” mà Tỉnh ủy Bắc Giang xác định.
Anh Nguyễn Gia Phong, Phó giám đốc Sở TT&TT tỉnh Bắc Giang là người khá điềm tĩnh, bình thường có phần hơi ít nói. Ấy thế nhưng khi đề cập đến tính hữu ích của phần mềm này thì anh hoạt bát, phấn khích đến bất ngờ. Anh kể, thực tế, khi xuất hiện các ca F0 tại KCN, việc truy vết của lực lượng chức năng gặp rất nhiều khó khăn, không đạt được chỉ tiêu thời gian vì thiếu rất nhiều thông tin do phải truy vết cơ học. Công an truy vết qua khai thác thông tin từ F0 và các F1 rồi mới dựng lại quá trình hoạt động nên cũng có sai số nhất định. Các tổ Covid-19 cộng đồng ở các xã, thôn làm việc cật lực không kể ngày đêm để lấy thông tin truy vết nhưng tính chính xác cũng hạn chế. Nhiều người khai báo sai do độ trễ thời gian, do tâm lý lo sợ phải vào khu cách ly tập trung... nên tốc độ truy vết chậm lại. Thời cơ truy vết bị mất thì phạm vi khoanh vùng dập dịch phải rộng ra. Đi kèm với đó là phải bố trí đông lực lượng phục vụ, canh gác và bảo đảm vật tư, phương tiện, lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm nhiều hơn...
Từ thực tế ấy, nhờ sự tư vấn, gợi ý của các chuyên gia trong tổ công tác Bộ Y tế, nhóm cán bộ thuộc Trung tâm CNTT và Truyền thông (Sở TT&TT tỉnh Bắc Giang) đã xây dựng phần mềm quản lý công nhân để hỗ trợ đắc lực cho doanh nghiệp và chính quyền trong việc truy vết các F. Anh Nguyễn Đình Hà, Phó giám đốc Trung tâm CNTT và Truyền thông, người được giao phụ trách viết phần mềm này, giới thiệu cho chúng tôi cách nhập các dữ liệu thông tin về công nhân và trường thông tin về việc tiêm vaccine. Anh chia sẻ, phần mềm còn có khả năng tích hợp và kết nối với Bluezone. Rồi anh di chuột lên ô tìm kiếm, giả sử có công nhân của một doanh nghiệp nào đó dương tính với SARS-CoV-2 thì với các dữ liệu đã được nhập vào phần mềm quản lý của trung tâm sẽ nhanh chóng giúp cho việc tìm kiếm kết quả danh sách liên quan trong vòng khoảng 10 giây...
Từ ngày 3-6, UBND tỉnh Bắc Giang đã chỉ đạo thực hiện thí điểm phần mềm tại một số doanh nghiệp ở các huyện: Hiệp Hòa, Lạng Giang và tại các KCN lớn. Ngày 14-6, phần mềm chính thức được vận hành trong niềm vui, phấn khởi của lực lượng PCD Covid-19 ở tỉnh Bắc Giang. Việc ứng dụng phần mềm trên giúp ích cho doanh nghiệp trong cập nhật thông tin biến động về người lao động, về phương tiện di chuyển... Chính quyền sẽ chủ động trong nắm bắt về tình hình lao động trên địa bàn và truy vết Covid-19 nhanh chóng khi có ca F0.
Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Mai Sơn, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Giang chia sẻ: "Ứng dụng phần mềm “Truy vết Covid-19” giúp phạm vi khoanh vùng thu hẹp lại, giảm thời gian, kinh phí và lực lượng, phương tiện trong PCD Covid-19 ở địa phương. Đây cũng là một trong những điều kiện quan trọng để doanh nghiệp yên tâm sản xuất trở lại mà thông tin vẫn được bảo mật".
MẠNH THẮNG