Hơn một năm trước đây, ngày 30-11-2016, tại Vienna (Áo), các nước thành viên OPEC và một số nước ngoài OPEC, đặc biệt là Nga, đã thỏa thuận cắt giảm sản lượng khai thác dầu thô cho đến tháng 3-2018 trong một nỗ lực nhằm vực dậy giá dầu sau khi mặt hàng này giảm xuống đến dưới 46 USD/thùng hồi năm 2014.

Đối với các nước khai thác và xuất khẩu dầu mỏ, giá giảm thê thảm như vậy có mặt hay là nó đánh vào các nhà sản xuất dầu từ đá phiến của Mỹ, đối thủ cạnh tranh chính yếu của OPEC, bởi với mức giá thấp như vậy thì người ta sẽ mua dầu thô chứ không mua dầu đá phiến làm gì!

leftcenterrightdel
Thách thức hiện nay đối với các nước OPEC và ngoài OPEC tham gia thỏa thuận Vienna là liệu họ có tiếp tục giữ được mức cắt giảm như hiện nay hay không. Nguồn: en.apa.az

Nhưng lợi bất cập hại! Mức giá dầu thấp kỷ lục trong một thời gian dài đã đánh mạnh vào các nước xuất khẩu dầu mỏ, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế của các nước này. Những nước bị thiệt hại nặng nhất phải kể đến Nga, Venezuela. Ngay cả các “đại gia” trong làng khai thác dầu mỏ như Saudi Arabia cũng không tránh khỏi phải gánh chịu những tổn thất vô cùng to lớn do giá dầu quá thấp.

Tình hình buộc các nước khai thác dầu phải chung tay giải quyết và đó là nguyên nhân khiến thỏa thuận Vienna ra đời. Theo thỏa thuận này, các nước đồng ý cắt giảm sản lượng 1,8 triệu thùng một ngày nhằm giảm mức dầu dự trữ trong kho và như vậy sẽ đẩy giá dầu trên thị trường thế giới đến mức mong muốn.

Đến cuối tháng 3 năm nay, mục tiêu cắt giảm lượng dầu dự trữ trên toàn cầu đã hoàn thành và đó là lý do khiến các nước OPEC hoan hỉ, bởi với mức cắt giảm như vừa qua, giá dầu trên toàn cầu tạm thời ổn định ở mức khoảng 70 USD/thùng, mức giá mà các nước xuất khẩu dầu chấp nhận được.

Ngoài lý do hầu hết các nước tham gia thỏa thuận Vienna đều nghiêm chỉnh thực hiện việc cắt giảm giá dầu, còn có những nguyên nhân phụ trợ đã khiến cho mục tiêu giảm lượng dầu dự trữ trên toàn cầu đạt được đúng thời hạn. Việc Venezuela giảm khai thác đã khiến cho sản lượng dầu sụt giảm mạnh mẽ, giúp đưa tỷ lệ tuân thủ thỏa thuận Vienna lên tới 163% vào cuối tháng 3 vừa qua. Rồi tình hình bất ổn chính trị ở Syria, Yemen cũng đẩy giá dầu lên mức 70 USD/ thùng. Vụ tấn công Syria ngày 14-4 vừa qua cũng góp phần đẩy giá dầu lên bởi nguy cơ lan rộng khủng hoảng không chỉ giới hạn ở Syria.

Thách thức hiện nay đối với các nước OPEC và ngoài OPEC tham gia thỏa thuận Vienna là liệu họ có tiếp tục giữ được mức cắt giảm như hiện nay hay không trong khi vẫn phải đáp ứng nhu cầu tiêu thụ dầu và không làm ảnh hưởng đến tăng trưởng trong nước.

Điều này phụ thuộc vào khá nhiều tham số. Nếu Mỹ không tuân thủ hiệp ước P5+1 ký với Iran và tiếp tục các lệnh trừng phạt nhằm vào Iran, nước sản xuất dầu lớn thứ ba trong OPEC, thì khả năng xuất khẩu dầu của nước này vẫn tiếp tục ở mức thấp và lượng dầu khai thác sẽ không tăng.

Nga, quốc gia đang phải đối mặt với các “cuộc chiến” đến từ phương Tây là các lệnh trừng phạt kinh tế, trục xuất các nhà ngoại giao... cũng sẽ phải cân nhắc việc tiếp tục tham gia thỏa thuận Vienna bởi các tập đoàn dầu khí lớn của Nga như Rosneft và Lukoil sẽ gặp khó khăn nếu tiếp tục cắt giảm sản lượng.

Một cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ, nếu nổ ra, cũng sẽ tác động rất mạnh đến nhu cầu tiêu thụ dầu trên thị trường thế giới. Đấy là chưa kể các nhà sản xuất dầu từ đá phiến của Mỹ sẽ tăng sản lượng khai thác và tác động đến giá dầu.

Như vậy, “cuộc chiến” xung quanh giá dầu vẫn còn tiếp tục.

YÊN BA