Nhưng với Covid-19, tình hình lại hoàn toàn khác. Nền kinh tế toàn cầu vẫn còn non nớt và một đợt bùng phát kéo dài có thể đẩy chu kỳ kinh doanh già hóa hiện nay vào suy thoái kinh tế toàn cầu, ngay cả khi thị trường Mỹ đang đạt được những thành công lớn nhất trong lịch sử.

Trung Quốc, Mỹ chao đảo

Virus Corona vẫn đang lây lan nhanh chóng và hiện đã xuất hiện tại nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, với số ca nhiễm bệnh lên tới hàng trăm nghìn người, trong đó có gần 4.000 trường hợp tử vong (tính đến ngày 10-3). Đối với các nhà đầu tư, để có những kế hoạch rõ ràng, những con số này sẽ cần phải giảm đi đáng kể.

leftcenterrightdel
Chỉ số Nikkei 225 trên sàn giao dịch chứng khoán Tokyo sụt giảm, ngày 25-2. Ảnh: AFP

Cho đến nay, các nhà đầu tư đã có được dấu hiệu khả thi, mặc dù trong đợt bùng phát Covid-19, ban đầu thị trường chỉ giảm sút nhẹ, sau đó tất cả đã được kiểm soát. Chưa có thiệt hại đáng kể nào đối với thị trường. Tuy nhiên, có thể những rủi ro đối với thị trường toàn cầu đang được xử lý bằng những khoản tiền do các ngân hàng trung ương bơm vào, chẳng hạn như Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ.

Với Trung Quốc, nước này hiện là nền kinh tế lớn thứ hai toàn cầu. Và những gì xảy ra với nền kinh tế này có tác động đến toàn cầu. Trước khi dịch bệnh bùng phát, Trung Quốc đã báo cáo mức tăng trưởng hằng năm thấp nhất trong 29 năm, một phần do cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ, tình trạng nợ nần gia tăng, tỷ lệ sinh giảm, dân số già và lạm phát...

Cùng với việc bùng phát của Covid-19, hàng loạt doanh nghiệp gồm cả Nike, Adidas, Starbucks và Apple tạm thời đóng cửa các cửa hàng và gần hai chục hãng hàng không tạm ngưng đến đại lục, có vẻ như nền kinh tế Trung Quốc đang phải hứng chịu một cú đòn khác.

Đối với Mỹ, tại thời điểm đợt bùng phát dịch SARS năm 2003, nền kinh tế Mỹ vừa thoát khỏi suy thoái kinh tế. Thị trường đã chạm đáy vào năm 2002 và 2003 đã chứng kiến ​​sự phục hồi kinh tế mang lại sự tăng trưởng lớn. SARS không thực sự là vấn đề đối với thị trường này.

Giờ thì khác. Mùa hè năm ngoái, nền kinh tế Mỹ đã chính thức bước vào giai đoạn mở rộng tăng trưởng dài nhất trong lịch sử và nhiều người lo ngại rằng một nền kinh tế vực dậy muộn trong chu kỳ tăng trưởng không thể gánh nổi một cú sốc lớn hơn đến từ bên ngoài. Trong những tuần gần đây, mặc dù thị trường đạt được mức cao kỷ lục và có những dấu hiệu phục hồi tăng trưởng kinh tế vào năm 2020, thị trường trái phiếu vẫn chưa chứng kiến sự phục hồi của hệ thống tiền tệ. Đường cong lợi suất đã một lần nữa bị san phẳng và cũng có nguy cơ đảo ngược một lần nữa, lặp lại tình trạng xảy ra ngay trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và suy thoái kinh tế sau đó.

Thị trường chứng khoán được định giá quá cao

Sự phục hồi thị trường gần đây đã tạo ra định giá thị trường lớn nhất trong lịch sử. Các thị trường Mỹ đã giao dịch với tổng giá trị thị trường là 157% so với tổng sản phẩm quốc nội, một con số kỷ lục, cao hơn con số trong thị trường ảo năm 2000.

Tình trạng định giá thị trường cao như thế chưa từng được coi là bền vững. Năm 2000, khi vốn hóa thị trường so với GDP đạt gần 150%, cuộc suy thoái tiếp theo dẫn đến sự đảo ngược định giá thành 75% vốn hóa thị trường so với GDP. Năm 2007, mức trần thị trường so với GDP cao nhất đạt 110% trước khi giảm xuống mức 57% trong thời kỳ suy thoái sau đó.

Sự bùng phát dịch bệnh lần này khiến triển vọng kinh tế toàn cầu thêm phần u ám. Mặc dù Covid-19 có thể diễn biến như khủng hoảng SARS, rủi ro đối với các nhà đầu tư có thể cao hơn nhiều vào thời điểm này. Trong khi giới kinh tế hy vọng rằng virus sẽ được ngăn chặn trong thời gian ngắn, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra cảnh báo hiện chưa có vaccine cho chủng virus này. Giai đoạn khó khăn vẫn chưa kết thúc, nền kinh tế thế giới chưa thể ổn định, thậm chí vẫn còn rất bấp bênh. 

HOÀI NAM (theo CNN)