Các chuyên gia công nghệ nhận định, khi Starlink hoàn tất, ngành viễn thông thế giới sẽ khó có thể tồn tại.
Tháng 4 vừa qua, sử dụng tên lửa đẩy Falcon 9, Tập đoàn SpaceX của tỷ phú Elon Musk đã phóng thành công 60 vệ tinh vào quỹ đạo. Đây là những vệ tinh thuộc dự án Starlink để giúp phủ sóng internet trên toàn cầu. Để thực hiện mục tiêu này, SpaceX được phép phóng lên quỹ đạo gần 12.000 vệ tinh Starlink, chia thành hai chòm với số lượng 4.409 vệ tinh và 7.518 vệ tinh bay xung quanh trái đất, ở độ cao từ 335km đến 1.325km.
    |
 |
|
Tên lửa đẩy Falcon 9 đưa vệ tinh Starlink lên vũ trụ. Ảnh: SpaceX |
Tính đến nay, SpaceX đã phóng 482 vệ tinh Starlink và đã vận hành thương mại. Không quân Hoa Kỳ là một trong những khách hàng đầu tiên của SpaceX. Nhà thầu dùng hai vệ tinh thử nghiệm của Starlink để truyền internet vào một chiếc máy bay vận tải quân sự C-12. Kết quả thu nhận cực kỳ khả quan, tốc độ internet trên không có thể đạt tới 610Mb/s. Theo tính toán của các kỹ sư thực hiện dự án Starlink, vệ tinh phát internet của họ bay ở độ cao thấp hơn 65 lần so với vệ tinh địa tĩnh. Điều này không chỉ giúp độ trễ mạng giảm xuống 25 đến 35ms (mili giây), mà còn giúp tốc độ mạng có thể lên tới 10Gb/s, nhanh gấp 10 lần so với kết nối internet cáp quang hiện tại.
Ưu điểm của Starlink chính là khả năng cung cấp kết nối internet đến bất cứ đâu trên thế giới với chi phí rẻ, tốc độ cao. Với khoảng 44% dân số thế giới chưa thể dùng internet, Starlink đang nhận rất nhiều sự chú ý và được kỳ vọng giúp tỷ lệ người dùng chưa kết nối mạng thấp đi, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, vùng sâu, vùng xa. Vì thế, đối với các doanh nghiệp viễn thông, Starlink đang là một “hiểm họa” đe dọa sự tồn vong.
Dự án Starlink được tỷ phú Elon Musk ấp ủ từ năm 2015. Tuy nhiên, đến tháng 2-2018, SpaceX mới phóng hai vệ tinh đầu tiên mang ý nghĩa thăm dò. Theo dự toán của tỷ phú Elon Musk, toàn bộ dự án sẽ phóng tới 42.000 vệ tinh lên vũ trụ và tiêu tốn khoảng 10 tỷ USD, nhưng có thể thu về 30-50 tỷ USD lợi nhuận mỗi năm. Tuy nhiên, Starlink sẽ phải đối mặt với rất nhiều thách thức. Mỗi vệ tinh chỉ xử lý được khoảng 1.000 người xem video độ phân giải 4K cùng lúc. Trong khi đó, chúng cần phải có khoảng cách đủ để tránh va chạm nhau. Các chuyên gia cho rằng, ở các khu đông dân cư, việc bị nghẽn mạng là điều khó tránh khỏi. Ngoài ra, do phải thay mới 5 năm một lần, lượng vệ tinh cũng phải sản xuất liên tục để đáp ứng yêu cầu. Tính toán cho thấy, SpaceX phải thay mới 200 chiếc mỗi tháng, tức tên lửa Falcon 9 cất cánh khoảng mỗi tuần một lần để bảo đảm hệ thống Starlink hoạt động trơn tru.
Ngoài ra, nhiều nhà nghiên cứu quan ngại về nguy cơ hàng chục nghìn vệ tinh va chạm nhau là rất lớn và chúng sẽ gây ra hiểm họa rác thải không gian, chưa kể các chất liệu phóng xạ có thể rơi xuống bầu khí quyển trái đất. Các vệ tinh của SpaceX cũng sáng hơn 99% so với những vệ tinh khác, theo quan sát từ giới thiên văn. Vào tháng 11-2019, hai nhà nghiên cứu đến từ Đại học Tây Bắc Chicago thông báo, các cuộc quan sát thiên hà của họ bị ảnh hưởng bởi vệ tinh Starlink khi chúng đi vào tầm nhìn của kính thiên văn. Đối với các kính thiên văn lớn như Very Large Telescope và Extremely Large Telescope của Tổ chức Quan sát nam châu Âu, vệ tinh Starlink hiện chỉ gây tác động tương đối đến tầm nhìn của hai hệ thống này. Tuy nhiên, các nhà thiên văn học vẫn lo lắng vì số vệ tinh trong tương lai sẽ tăng lên nhanh chóng.
Phủ sóng internet toàn cầu từng là cuộc đua của các đại gia công nghệ. Ngoài SpaceX, hai doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới khác là Google và Facebook cũng đã thực hiện các dự án để phủ sóng internet trên toàn cầu. Google giới thiệu dự án Project Loon, sử dụng những quả khinh khí cầu điều khiển từ xa để cung cấp internet miễn phí trên toàn cầu. Trong khi đó, dự án phủ sóng internet trên toàn cầu của Facebook sử dụng máy bay không người lái do chính hãng phát triển. Tuy nhiên, dự án này hiện đã bị hủy bỏ khi chưa thực sự được triển khai.
HOÀNG OANH